‘Wonen jullie in hutjes?’
Enkele honderden Caribische (voorheen Antilliaanse) studenten studeren bij Fontys. Zij liepen of lopen tegen vrijwel alle problemen aan die eerder in deze serie aan bod kwamen. Bron sprak een aantal van hen. En kwam daarbij nog een extra hobbel tegen: de moeilijke omgang met veel Nederlandse studiegenoten.
Quillan Principaal is student Automotive. De Engelstalige variant. Want Nederlands, dat was iets te lastig. “Mijn hele familie spreekt Engels. Dus op voorhand wist ik niet of me zo’n studie in het Nederlands wel zou lukken.”
“Het eerste jaar ben ik best goed begonnen. Maar de tweede en derde periode was mijn interesse minder geworden. En de vierde periode heb ik letterlijk helemaal niets gedaan. Door covid en zo. Nu heb ik het eerste jaar nog een keer overgedaan en is de interesse weer terug.”
Gelukkig maar. “Ja. Want het was wel altijd mijn grote droom om in Nederland te gaan studeren. Ik was hier al eens eerder geweest, er woont ook familie in Nederland. En ik heb het geluk dat er ook wat vrienden uit Curaçao hier zijn gaan studeren.”
“Na wat rondkijken her en der zag ik dat Fontys de beste was van de drie studies die ik op het oog had. Ik wilde bovendien ook wat verder weg wonen van de familie. Nu woon ik op kamers, samen met studenten uit Zuid-Afrika, Italië en Portugal.”
Niemand om me te helpen
De studie was eigenlijk niet eens hetgeen waar Quillan het hardst aan moest wennen. “Nee, het lastigste was dat ik op mezelf moest wonen. Dat ik alles ineens zelf moest doen. Koken, wassen, plannen, noem maar op. Niet dat dat heel moeilijk was, maar ik kon als ik het even niet wist, niemand vragen om me te helpen.”
Ook lastig: de hele tijd Nederlands moeten spreken. “Dat vond ik moeilijk. Je denkt in je moedertaal, maar moet dan de hele tijd meteen de vertaling maken in je hoofd. Het is nu al wel wat makkelijker dan in het begin. Of we te weinig Nederlands kregen op school? Nee, we kregen drie tot vier keer zoveel uren Nederlands dan Engels. Maar we gebruikten het buiten die lesuren gewoon niet.”
En uiteraard is het weer een dingetje. “Dat was een grote verandering, ja. Daardoor heb ik ook wel wat heimwee gehad. Niet veel, omdat ik ook wel vaak familie op bezoek heb. Maar ik mis wel de muziek, de feesten, de cultuur.”
Wat hij het negatiefste vindt aan Nederland? “De woonsituatie. Ik vind het wel heel laf dat we hier zoveel tijd moeten besteden aan het vinden van woonruimte. Dat is overigens geen Fontys-ding. Want ik kan alleen maar zeggen dat we bij Fontys prima zijn opgevangen, daar heb ik alleen maar goede ervaringen mee.”
Mobiel
Zuwena Valks is student Verpleegkunde. Zij heeft nog een andere verklaring voor het feit dat de meesten een betere beheersing van het Engels hebben dan van het Nederlands. “De meesten van ons zitten de hele dag op hun mobiel. Daardoor zijn we ook beter in Engels, wat daar meestal de voertaal is. En de noodzaak om goed Nederlands te leren, voelen de meesten niet. Door de hedendaagse technologie is die er vaak ook niet.”
Daar komt nog iets bij, zegt Daillon Janga (20), student Cyber Security. “Ik heb Nederlands nooit gezien als iets dat ik echt nodig heb. Ik volg mijn opleiding ook in het Engels en trek vooral op met internationale studenten. Dit semester zit ik met uitsluitend Nederlandse studenten. En daar heb ik geen fijne ervaringen mee.”
Zuwena weet waar hij het over heeft. “De meesten hebben al vrienden en hebben dus niet zo’n grote behoefte aan nog een vriend. Als je dat ervaart, heb je ook niet de behoefte om de taal nog beter te leren.”
Voor de goede orde: dit is een welbekend verschijnsel onder internationale studenten. Niet alleen bij Fontys, maar wereldwijd ervaren studenten dat als zij in een ander land gaan studeren, zij toch vooral veel contact hebben met internationale medestudenten en dat er niet veel contact is met ‘lokale’ studenten.
Respectloos
Maar misschien is Nederland wel een uitzondering als het gaat om de contacten die er dan wel zijn. Zo komen Nederlandse studenten soms met de vreemdste vragen, stellen deze Caribisch-Nederlandse studenten.
Zoals: “Kennen ze eigenlijk McDonalds wel op jullie eilanden? Wonen jullie in hutten? Waarom zijn jullie zo donker? Wij ervaren dat als heel erg respectloos. Maar kennelijk vinden Nederlanders het heel normaal om dat soort vragen te stellen. Ik sta dan ook bekend als ‘die beleefde student’. Maar ik ben helemaal niet zo apart, dat is gewoon onze cultuur.”
Shane Lobato-de Mesquita komt van Aruba en is student Social Work. Ook hij had soortgelijke ervaringen.
“Ik weet nog dat een van mijn klasgenoten klaagde over het feit dat iedereen een prik moest halen. Toen zei ik: ‘Oh, dan moet ik dat dus ook’. Waarop hij zei: ‘Huh? Waarom zou jij dat als buitenlander moeten?’. Moest ik uitleggen dat ik ook gewoon een Nederlands paspoort heb. Dat ik dezelfde nationaliteit heb. Maar Nederlandse studenten zeggen soms gewoon maar wat zonder jou iets te vragen.”
Daillon: “Ondertussen oordelen ze wel over je. Over je leefstijl, je cultuur, alles. Wij moeten ons aan hun aanpassen, zij nooit aan ons.”
Lees ook de eerdere afleveringen in deze serie:
# aflevering 1: De moeizame reis van de Antilliaanse student
# aflevering 2: De koude douche die de overgang naar Nederland is
# aflevering 3: De taal als enorm struikelblok
# aflevering 4: Moeilijk kiezen: een studie op 8.000 kilometer van huis
# aflevering 5: Als je studieschuld de rest van je leven bepaalt
# aflevering 6: ‘Wonen jullie in hutjes?’
Volgende week de slotaflevering: Wie doet wat om de Caribische student te helpen?