Steeds meer kinderen hebben moeite met motoriek
Het maken van ogenschijnlijk makkelijke motorische bewegingen blijkt steeds moeilijker voor kinderen. Uit onderzoek is gebleken dat duizenden jongeren niet op lage kasten kunnen springen of op handen en voeten kunnen lopen. Dave van Kann, lector bij het Fontys Sport en Bewegen-lectoraat Move to Be, herkent dat gegeven.
Begin dit jaar zijn Dave van Kann en zijn collega’s van het lectoraat Move to Be gestart met Actief Fundament, een vierjarig programma waarbij verschillende regio’s van het land samen met de praktijk een programma ontwikkelen dat maatwerk biedt om kinderen vanaf twee jaar veel vaker in aanraking te laten komen met simpele beweegmomenten.
Want, stelt Van Kann, dat is hard nodig. “Het is voor jonge kinderen heel belangrijk om veel en afwisselend te bewegen, omdat dat leidt tot motorische vaardigheden”, aldus de lector. "In het basisonderwijs hebben leerkrachten pas vanaf groep 3 de verplichting om bevoegd te zijn in het geven van bewegingsonderwijs, terwijl juist in de jaren daarvoor de bouwstenen worden ontwikkeld om op te kunnen voortborduren.”
Achterstanden voorkomen
Het is volgens Van Kann belangrijk dat kinderen zo jong mogelijk een goede en actieve basis krijgen, zodat ze daar op latere leeftijd voordeel uit kunnen halen. “Je wil voorkomen dat kinderen achterstanden oplopen. Los van het feit of ze wel of geen ballen kunnen vangen, ontneem je hen ook plezier. Met als gevolg dat ze bepaalde motorische oefeningen vermijden; omdat ze niet geconfronteerd willen worden met datgene waar ze niet goed in zijn.”
De boodschap is duidelijk: als je de basis goed legt, kun je die achterstanden bestrijden. En die basis moet op een zo jong mogelijke leeftijd bewerkstelligd worden. Op de basisschool, maar ook thuis en in de periode vóór het kleuteronderwijs. Juist daar. Van Kann: “De vele schermpjes hebben de achterstanden versneld, maar eigenlijk is dit een tendens die we al twee of drie decennia zien. Het wordt steeds meer genormaliseerd dat kinderen minder bewegen.”
Elkaar verbinden
Voor het project Actief Fundament werkt het lectoraat Move to Be samen met verschillende kennisinstellingen, integrale kindcentra in Nederland en opleidingen van Fontys. Sport en Bewegen en Pedagogiek zijn twee belangrijke partners. “Een student van pabo ALO stimuleert het bewegen bij kinderen, maar doet dat wel pas vanaf het basisonderwijs. Dan is het eigenlijk al te laat. Daarom kijken we ook naar wat pedagogische medewerkers kunnen doen. We willen het bewegen richting de jongste leeftijd krijgen en denken dat te kunnen doen door het pedagogische veld en het basisonderwijs sterker met elkaar te verbinden.”
De ideale oplossing? Ervoor zorgen dat bewegen een win-winsituatie wordt. Kinderen hebben vaak een beperkte concentratieboog, maar hoe kun je bewegen als middel inzetten om die concentratieboog te verhogen? “Laat ze ontdekken, laat ze gaan, haal de rem eraf. We moeten kijken naar de meest simpele dingen, zoals het verkorten van langdurig zitten rondom eetmomenten op de kinderopvang, maar ook naar het inzetten van beweegprofessionals op de kinderopvang en het versterken van de integratie tussen verschillende disciplines.”