Eerstejaars die zich thuis voelen, haken minder snel af

Eerstejaars die zich thuis voelen op hun opleiding, haken minder snel af. De Startthermometer die onderzoeker/beleidsmedewerker Evelyne Meens van de Dienst Studentenvoorzieningen bij Fontys heeft ontwikkeld voor haar promotieonderzoek, laat dit duidelijk zien.

Meens won direct na de kerstvakantie de prijs voor het beste onderzoek dat afgelopen jaar bij Fontys plaatsvond. Zij is onderzoeker bij de Dienst Studentenvoorzieningen en besteedt ongeveer anderhalve dag per week aan haar promotie-onderzoek. De jury prees Meens, die eerst economie heeft gestudeerd en daarna psychologie, vooral om de verschillende instrumenten die zij (mee) heeft ontwikkeld om de studiekeuze van scholieren en eerstejaars te verbeteren. Zo zijn sinds vorig studiejaar de Startthermometer en de Studiekeuzetest in gebruik.

Nog steeds haakt landelijk zo'n 30 procent van de eerstejaars hbo'ers af: zij stoppen met studeren of stappen over naar een andere studie. Een aanzienlijk deel van de scholieren doet gewoon weinig aan oriëntatie: zij kiezen via internet een opleiding of gaan op de verhalen van vrienden af, maar bezoeken geen open dagen. Het terugdringen van dit cijfer levert minder frustratie op voor alle partijen en kost de maatschappij minder geld.

Beïnvloeden 
De Startthermometer, voortgekomen uit het promotie-onderzoek van Meens, is een reflectie-instrument voor eerstejaars die zo'n twaalf weken op weg zijn en de resultaten van hun eerste tentamens hebben ontvangen. Vorig studiejaar vulden zo'n 1.500 studenten hem in, dit jaar het dubbele aantal. "Uit de peiling blijkt dat sociale integratie positief samenhangt met motivatie. Als studenten binnen de opleiding vrienden maken en goed contact hebben met docenten, ontstaat er meer motivatie. Het is een kwestie van studenten zich zo veel mogelijk thuis te laten voelen."

Studiekeuzecheck 
De Studiekeuzetest, ook onderdeel van het promotie-onderzoek, is er voor scholieren die geen benul hebben wat ze willen gaan doen. Er wordt gevraagd naar hun interesses en vaardigheden. Als ze hem hebben ingevuld rolt er een richting uit binnen het Fontys-aanbod. De aspirant student weet dan beter welke open dagen hij kan gaan bezoeken. De test staat op de Fontys-site als onderdeel van de studiekeuzecheck en is al zo'n 40.000 keer gebruikt.

Behalve kwantitatief, doet Meens ook kwalitatief onderzoek. "Daar wil ik me komend jaar meer op gaan toeleggen. Een idee is bijvoorbeeld om een onderzoeksdocumentaire over 'onze student' te maken waarbij enkele studenten gevolgd worden tijdens cruciale (beslis)momenten in hun beginnende hbo-loopbaan. Zo krijgen we informatie over onze studenten die we niet via enquêtes of interviews kunnen vangen". 
Een ander voorbeeld vormen de één-op-één gesprekken die Meens heeft gevoerd met tien Pabo-studenten in Eindhoven die bleven, en tien die vertrokken. Daaruit bleek dat, behalve het thuisgevoel, ook gewoon de inhoud van de opleiding een belangrijke rol speelt. "Switchers noemen vaak het tegenvallen van de opleiding en stage als reden om op te stappen. Zij hebben kennelijk een andere verwachting gehad. Het blijft dus belangrijk om een zo correct mogelijk beeld neer te zetten van de studie." [Debbie Langelaan]