Reizen naar de campus: van belonen naar ontmoedigen

Van belonen en stimuleren naar ontmoedigen. En van de focus op medewerkers naar studenten. Dat is de volgende stap in de mobiliteitsstrategie van Fontys. Met als uiteindelijke doel het faciliteren van duurzaam te bereiken campuslocaties.

De ambitie van de nieuwe mobiliteitsagenda, die vorige week door het bestuur is aangenomen, moet Fontys weer een stap dichter bij klimaatneutraal reizen naar de campuslocaties brengen. Hoe dat inhoudelijk vorm krijgt, is nog niet helemaal duidelijk. Maar met het vaststellen van de Mobiliteitsstrategie 2024-2028 zijn wel het kader en de richting duidelijk.

De afgelopen vijf jaar heeft het Fontysbestuur met haar strategie van belonen en stimuleren vooral gefocust op medewerkers en minder op studenten. Zo is er geïnvesteerd in voorzieningen en arbeidsregelingen. Denk aan de introductie van de e-deelauto, de fietsregeling en laadlockers en laadpunten voor elektrische fietsen, die ook in de toekomst een rol blijven spelen.

Ook is er sindsdien een aangepaste reiskostenvergoeding, waarbij het gebruik van het openbaar vervoer volledig wordt vergoed en de kilometers die met de fiets en te voet een hogere vergoeding opleveren dan het gebruik van de auto.

Recentelijk nog is de kilometervergoeding voor woon-werkverkeer per fiets en te voet verhoogd van 21 eurocent naar 23 eurocent per afgelegde kilometer en de thuiswerkvergoeding van 2,15 naar 2,35 euro per dag. De auto kent een maximale dagvergoeding voor woon-werkverkeer van 2,30 euro (van 10 tot 20 kilometer) en 3,48 euro (vanaf 20 kilometer).

Bewustwording
In de afgelopen vijf jaar draaide het om faciliteren van de keuzemogelijkheden en bewustwording, en dan vooral het vergroten ervan. Het lijkt de goede kant op te gaan. “Sinds 2016 monitoren we elke twee jaar het reisgedrag van onze medewerkers en studenten. We zien dat tussen 2016 en 2022 20 procent van de medewerkers de auto heeft ingeruild voor een duurzame en actieve manier van reizen. In juni houden we weer een mobiliteitsenquête”, aldus Tanja Steenhorst, mobiliteitsadviseur bij Fontys.

Lag de focus de afgelopen vijf jaar op het reisgedrag van medewerkers, de komende jaren is het beleid ook gericht op studenten. “Studenten hebben altijd al een stabiele reiskeuze laten zien. Het merendeel reist met het OV, en nog een behoorlijke groep reist met de auto. We zijn heel benieuwd hoe we studenten kunnen stimuleren de overstap te maken.”

Het vermoeden heerst dat studenten na de coronapandemie meer de auto nemen, omdat deze door het thuiswerken van ouders vaker beschikbaar is, terwijl het ov tijdens de pandemie meer werd vermeden. Onder meer de enquête en een pilot van het lectoraat Smart Mobility , TU/e en Summa kunnen hier duidelijkheid in geven.”

Zoetzuur
Na het zoet is het nu - daar waar nodig – tijd voor het zuur. Hoewel de exacte invulling van de nieuwe mobiliteitsstrategie nog niet is vastgesteld, zijn er wel al een aantal ideeën. “We maken bijvoorbeeld de keuze om volgens het parkeerbeleid niet méér parkeergelegenheden bij te bouwen, omdat we streven naar groene en aantrekkelijke campuslocaties. Als de parkeerdruk vervolgens niet afneemt, kan gedacht worden aan betaald parkeren of in de toekomst wellicht aan gereserveerd of gedifferentieerd parkeren, waar bij dat laatste onderscheid gemaakt wordt in doelgroepen. “Ook dat is een stukje ontmoedigingsbeleid”, aldus Steenhorst.

Waar voorlopig niet aan gedacht wordt, is een verandering van de relatief nieuwe reiskostenregeling, verwacht de mobiliteitsadviseur. “Althans voor zo ver ik weet, want dit valt onder de verantwoordelijkheid van Fontys HR en Organisatie. Het wijzigen van de reiskostenregeling in de afgelopen jaren, is al een belangrijke wijziging.”

Verder zal de mobiliteitsstrategie niet alleen meer worden uitgevoerd door Fontys Vastgoed en Facilities, maar komt op termijn de verantwoordelijkheid ook bij andere diensten te liggen. “Dat zien we al mondjesmaat gebeuren bij Marketing, Communicatie en PR, die gaat over bewustwording in campagnes en de gegroeide samenwerking met HR en Organisatie, die de afgelopen jaren verantwoordelijk was voor de arbeidsvoorwaardelijke kant.”

Geen fietservaring
Zo zou bijvoorbeeld Fontys Studentenvoorzieningen zich wel eens kunnen gaan buigen over de impact van het reisgedrag van internationale studenten, denkt Steenhorst. “Veel van hen komen naar Nederland zonder fietservaring. Zij komen om die reden op een andere manier naar de campus, de auto bijvoorbeeld, maar dat hebben we nog niet goed in beeld. We willen ook hun ervan bewust maken dat de fiets een uitstekend middel is om je nieuwe stad beter te leren.”

De totstandkoming van zo’n multidisciplinair en dienstoverstijgend team zal stapsgewijs vorm krijgen, net als de andere doelen in de nieuwe mobiliteitsstrategie van Fontys. De centrale medezeggenschapsraad (cmr) besluit op korte termijn over de nieuwe mobiliteitsstrategie.