Vrouwen oplossing voor tekorten in techniek en IT

Brainport Eindhoven staat te springen om nieuw talent in techniek en IT. Om te voorkomen dat de regio op slot raakt, is in tien jaar tijd een verdubbeling van het aantal afgestudeerden nodig. Volgens Ella Hueting, directeur van Fontys Engineering (FE), is die groei te realiseren als meer vrouwen een technische opleiding gaan volgen.

Het aantal vrouwen dat aan FE studeert, is niet om over naar huis te schrijven, vindt Hueting. Toch was ze blij verrast toen ze recent de cijfers van het aantal vrouwelijke studenten aan haar instituut onder ogen kreeg. Het aandeel vrouw is sinds 2014 gegroeid van bijna 3 naar ruim 11 procent. Telde de FE 9 jaar geleden nog 49 vrouwen van de 1.700 studenten, nu zijn dat er 275 van de 2.429.

“We gaan de goede kant op”, zegt de directeur. “Maar het zijn er nog altijd veel te weinig.” Een van de redenen voor de stijging is de toevoeging van Toegepaste Wiskunde, die opleiding trekt traditioneel meer vrouwen aan. En ook het aantal vrouwelijke buitenlandse studenten is toegenomen. Procentueel telt FE inmiddels zelfs meer buitenlandse dan Nederlandse studentes. [tekst gaat verder onder de tabel]

Overal ter wereld volgen minder vrouwen dan mannen een techniekopleiding, maar Nederland doet het echt heel erg slecht, weet Hueting. “We staan onderaan alle internationale ranglijsten. We doen het slechter dan andere landen in de EU en de VS, en zeker slechter dan Azië en de Oost-Europese landen. Slechts een paar landen doen het nog minder goed dan wij, waaronder Pakistan. Maar dat is geen land waarmee we ons op dit gebied zouden moeten vergelijken.”

Geen wetenschappelijk bewijs
Er worden veel redenen opgevoerd waarom er zo weinig vrouwen een technische opleiding volgen, maar geen ervan is wetenschappelijk onderbouwd. Zo zou ons basisonderwijs zijn gefeminiseerd, waardoor er weinig aandacht is voor techniek en IT.

Ook zou het ermee te maken hebben dat leerlingen op de middelbare school al vroeg een profiel moeten kiezen. Meisjes zitten dan midden in de overgang van meisje naar vrouw. Bovendien zouden veel bèta-leraren in het voortgezet onderwijs meisjes afraden om de techniek in te gaan.

Zelfs de Eerste Wereldoorlog wordt opgevoerd. Terwijl in de landen om ons heen veel vrouwen gingen werken in de industrie omdat hun mannen naar het front gingen, was Nederland neutraal en bleven onze vrouwen nog decennia thuis om voor het huishouden en de kinderen te zorgen.

Handen ineengeslagen
Lange tijd werd er laatdunkend gedaan over de inzet van meer vrouwen in de techniek en IT, is de ervaring van Hueting. Er werd gezegd dat het onzin was. De directeur van FE merkt dat deze houding is gekanteld. “Het onderwijs, het bedrijfsleven, de hele keten is er inmiddels van doordrongen dat we meer vrouwelijke afgestudeerden nodig hebben als we het grote aantal arbeidsplaatsen in techniek en IT willen invullen.”

Binnen Brainport hebben Fontys, TU/e, Summa College en het bedrijfsleven de handen ineengeslagen om meer vrouwen voor technische opleidingen te interesseren. De partijen willen een verbetering doorvoeren in de hele keten. Zo moet het bedrijfsleven de deuren gaan openzetten voor vrouwen, die vaker nog dan mannen parttime willen werken.

Eigen verantwoordelijkheid
Binnen de opleidingen valt ook het een en ander te verbeteren, aldus Hueting. “We moeten ons afvragen of het studiemateriaal en de lessen aansluiten bij de belevingswereld van vrouwen, en of er voldoende vrouwelijke rolmodellen binnen het docententeam zijn. Je kunt hele goede voorlichting en leuke workshops geven op de basisschool, maar als dat niet is terug te zien binnen de opleidingen, dan loop je de kans dat vrouwen alsnog hun studie afbreken.”

Tot slot doet Hueting een dringend appel op vrouwen zelf. Zij hebben volgens haar ook een verantwoordelijkheid om een maatschappelijke bijdrage te leveren. “Technologie heeft zo’n enorme impact op onze samenleving. De ontwikkelingen in deze sector liggen aan de basis van grote maatschappelijke vernieuwingen. Denk aan de energietransitie, circulariteit, de stikstofcrisis. En wij staan aan de kant, wij doen nu niet mee.” [Marieke Verbiesen]