Studenten zetten 'sociale onderneming' op met Zambia
Sociaal ondernemerschap is in opkomst. Daarbij gaan geld verdienen en meewerken aan een betere wereld hand in hand. Maar hoe zet je succesvol zo’n sociale onderneming op? Dat kunnen studenten nu voor het eerst leren bij Fontys International Business School in Venlo. Samen met studenten in Zambia.
Een van de Venlose studenten die de module Start-up Factory Social Enterprise volgen, is Tadiwa uit Zimbabwe. Ze was meteen enthousiast om een sociale onderneming te gaan opzetten in 
Zambia, dat grenst aan haar geboorteland.
“Dit is precies waarom ik marketing ben gaan studeren, zodat ik mijn land kan helpen om zich te ontwikkelen. Het is ook fijn dat het in mijn buurland is. En hiermee leer ik veel voor de charity-organisatie die ik wil beginnen in Zimbabwe.”
Goed doen
Aan het project doen 14 studenten uit alle windstreken mee. Zoals de Duitse Denise: “Ik wil graag goed doen en vond dit een buitenkans om te leren hoe je financiële kennis kunt inzetten voor een goed doel.”
Van economiestudenten verwacht je niet meteen een enorme intrinsieke drive om in Afrika ‘goed te doen’. Maar dat is een verouderd beeld, zeggen docenten Michelle Greene en Marco van Lier, die de module ontwikkelden (voor een structurele doorontwikkeling ontvingen ze onlangs een Comenius Teaching Fellow-beurs van 50.000 euro).
“Steeds meer mensen raken ervan overtuigd dat bedrijven de power hebben om de wereld beter te maken”, zegt Greene. “‘Duurzaamheid’ en ‘werken aan een betere wereld’, het zijn woorden waar de huidige generatie studenten mee opgroeit. De huidige jongeren zijn global citizens. Deze module raakt bij hen de juiste zenuw.”
Desondanks waren Greene en Van Lier erg verrast dat 64 studenten zich inschreven voor de nieuwe module. Na een gedegen selectieprocedure bleven er daarvan 14 over die mochten deelnemen aan de module, waarmee ze een jaar lang meerdere uren per week bezig zijn.
Veldonderzoek Zambia
Het groepje deed in oktober ‘veldonderzoek’ in Zambia, samen met 8 studenten van Northrise University in Zambia, waarmee Fontys samenwerkt. Greene had daar al contacten vanwege haar promotieonderzoek naar consumentengedrag in Zambia.
Het bezoek aan Zambia was ‘een cultuurshock’, vertelt de Duitse student Denise. “Het veranderde mijn kijk op het leven. De armoede die ik daar zag was overdonderend. Ik ben heel blij dat ik hieraan mag meewerken.”
Opvallend vond ze ook de inzet waarmee de Afrikaanse studenten hun studie volgen. “Terwijl wij wel eens onverschillig met school omgaan, vinden zij het enorm eervol dat ze op de universiteit zitten.”
Fruit ladies
Uiteindelijk leveren de studenten twee businessplannen op. Het ene gaat over het recyclen van plastic in nieuwe producten. Die kunnen vervolgens 
op de Nederlandse en Duitse markt worden verkocht. Het zorgt voor werkgelegenheid en inkomsten in Zambia. “Tijdens hun bezoek zagen de studenten overal plastic slingeren en dat bracht ze op dit idee”, zegt Van Lier.
Het andere plan gaat over de plant Moringa die in Zambia groeit. Daarvan wordt poeder gemaakt dat heel gezond zou zijn.
Het idee is om dat te gaan verkopen in Nederland en de winst terug te laten vloeien naar de zogenoemde fruit ladies, die vaak langs de kant van de weg fruit verkopen, maar daar nauwelijks iets mee verdienen. Hen meer ‘ondernemerschap’ bijbrengen is onderdeel van het plan.
Good stuff
Het project is nu nog een pilot, maar heeft wel als doel om door te gaan. Het gaat volgens Van Lier goed. “Met de twee businessplannen die nu zijn gemaakt, kan een volgende groep studenten verdergaan. Daarbij moeten we ook blijven nadenken over nieuwe mogelijkheden voor sociale ondernemingen, ook in andere landen.”
Met de 50.000 euro Comenius-beurs gaan de docenten de module verder vormgeven én er komt een conferentie over het starten van een internationale, sociale onderneming en de rol van onderwijs hierin. “Spreading the good stuff", aldus Greene. [Petra Merkx]