'Maak stress en prestatiedruk onder studenten bespreekbaar'

Bespreekbaar maken. Dat is het allerbelangrijkste als het gaat om stress en prestatiedruk onder studenten, zo stellen de projectleider en de studenten die meehelpen bij het project rond studentenwelzijn van Fontys Pedagogiek. 

Stapelen. Dat is wat deze generatie studenten op dit moment doet. Maar dan wel het soort stapelen dat voor niemand gezond is: stress over de woningmarkt, stress over geld, stress over de toekomst. Prestatiedruk rond hun studie. Prestatiedruk op sociaal vlak. Eenzaamheid. Er wordt wat afgestapeld. Sommigen gaan daar goed mee om, maar heel wat studenten komen er ook psychisch door onder druk te staan.

“Wij worden opgeleid tot pedagogen. En wat we daar leren is dat je als pedagoog zelf het instrument bent dat je inzet om iemand te helpen. Maar als jij zelf niet goed in je vel zit, kun je dat instrument dus ook helemaal niet gebruiken.”

Dat zegt Jelmer Fieret, derdejaars Pedagogiek-student bij Fontys in Den Bosch. Hij is een van de studenten die meewerken aan het project dat ruim anderhalf jaar geleden door Fontys Pedagogiek rond studentwelzijn is begonnen. De coronacrisis had er flink ingehakt bij heel wat studenten en de NPO-gelden die het rijk beschikbaar stelde om daar iets aan te doen, werden door Pedagogiek ingezet om een speciaal team rond dit thema twee jaar lang aan een project te laten werken. 

Een heel zinnige besteding, zo blijkt uit de woorden van Jelmer. Ja, Fontys deed en doet natuurlijk al wel veel op dit vlak. Denk bijvoorbeeld aan Fontys Helpt. Maar het kan nog beter. “En daarvoor is helemaal niet veel geld nodig. Met kleine ingrepen zouden al heel wat resultaten geboekt kunnen worden”, denkt Jelmer. 

“Het gaat erom dat het normaal wordt om over deze problematiek te praten. Dat het bespreekbaar is. En graag ook dat er professionals zijn waar je bij terecht kunt. Want doorvragen is heel belangrijk. Anders kom je in gesprekken nooit verder dan ‘Ja, het gaat wel’, terwijl er van alles aan de hand is. Met die persoon, met alles wat er rond hem of haar privé en rond de studie aan stress en prestatiedruk komt kijken. En dan staat ondertussen ook nog de wereld in de fik."

Losse stukjes
Daphne Pommé is tweedejaars student in Sittard. Zij stelt zelf ook aan den lijve de stress en prestatiedruk te ondervinden. 

“Zeker. Het zijn allemaal heel veel kleine losse stukjes. Je stage, een stukje schrijven, samenwerken met andere studenten. En dan zit ik ook nog in de centrale medezeggenschap en net als Jelmer in de opleidingscommissie van Pedagogiek. Waarom ik dan die laatste dingen nog erbij doe? Omdat ik zie hoe belangrijk het is voor studenten.”

Daphne onderschrijft wat Jelmer zegt over wat er al is bij Fontys en wat nog beter kan. “Er is dan misschien wel van alles beschikbaar binnen Fontys, maar de vindbaarheid is een probleem. Die moet groter zijn. En de drempel om naar iemand toe te stappen moet veel lager worden.”

Jelmer: “Alleen al door bijvoorbeeld tijdens de lessen een of een paar keer per week hier aandacht aan te besteden kan al heel veel verschil maken. Want het is natuurlijk niet zo dat iedereen meteen een studentenpsycholoog nodig heeft. Erover praten met je studiegenoten, met docenten, decanen of professionals kan al heel veel helpen. Ook preventief.”

Bewustzijn
Dat is ook wat het projectteam onder leiding van Heidi van den Hout na ruim anderhalf jaar als een van de conclusies kan trekken. “Zo'n project heeft tijd nodig. Je inventariseert eerst wat er hier en elders al gebeurt op dit vlak, wat goed gaat en wat niet. En vervolgens ga je aan de slag. We hebben van alles georganiseerd om het bewustzijn van studentenwelzijn te vergroten. Een masterclass, warm welkom na de stage, webinars - ook voor medewerkers. En deze maand nog twee interactieve theatervoorstellingen over prestatiedruk en stress, om daarover daarna met studenten in gesprek te gaan.”

“En uiteraard gesprekken met studenten. En we verbinden hen aan projecten. We willen ze hier in meenemen, want het gaat tenslotte over hen”, stelt Van den Hout. “Wat we doen is de randvoorwaarden creëren zodat de studenten elkaar kunnen ontmoeten en het gesprek hierover kunnen aangaan." 

In november eindigt voor Van den Hout het project waar zij leider van is. Dan is haar tweejarig contract verstreken. Maar het werk van het projectteam, zo stelt zij, houdt daarmee niet op. “We hebben in elk geval voor elkaar gekregen dat de welzijnsambassadeurs die we op de vier lesplaatsen van Pedagogiek hebben aangesteld ook in het studiejaar 2023/2024 daar aanwezig blijven.”

"Ik hoop dat de bevindingen van ons projectteam bij Fontys geborgd worden en blijven. Dat is echt heel belangrijk. En niet alleen bij Pedagogiek. Aandacht voor studentenwelzijn moet tot het dna van iedere opleiding gaan behoren.” [Jan Ligthart]