Wandelen om stil te staan bij suïcide onder studenten

Zelfdoding is nog te vaak een taboe, stelt Bèta Ritme. Dinsdagochtend hield het studentenbegeleidingsteam binnen Fontys Engineering een suïcidepreventiewandeling. Nu nog intiem voor medewerkers, volgend jaar mogelijk ook met studenten.

Het aantal zelfdodingen onder jongeren neemt nog altijd toe. Ook Fontys Engineering heeft te maken met studenten die denken aan zelfdoding. Het kwam wel erg dichtbij toen begin dit jaar de zoon van een medewerker een suïcidepoging deed met ernstige lichamelijke gevolgen.

De gebeurtenis was aanleiding om deze collega een hart onder de riem te steken, vertelt Jitske Cornielje, projectmanager van Bèta Ritme en initiatiefnemer van deze suïcidepreventiewandeling. “Het is Wereld Suïcide Preventie Week en dit vonden we een geschikt moment.”

Nog voor het krieken van de dag verzamelen dinsdagochtend zo’n dertig medewerkers en stagiaires van Fontys Engineering en een enkeling van ICT zich onder de trappen van het Nexus-gebouw in Eindhoven. Op hun witte bovenkleding zit een geel lintje geprikt. Het symbool van hoop, waarmee je kunt laten zien dat je wilt helpen om te voorkomen dat mensen eenzaam en radeloos een einde aan hun leven maken.

Walk into the light
De ochtendwandeling haakt aan bij Walk into the Light, een landelijk initiatief om stil te staan bij de mensen die door suïcide om het leven zijn gekomen en om aandacht te geven aan de nabestaanden. De Fontys-medewerker voor wie deze wandeling is georganiseerd, wordt liefdevol omringd door collega’s. Ze voelt zich gesteund, maar is er nog niet aan toe om haar verhaal te delen met de buitenwereld.

Daan Moons, deze zomer afgestudeerd aan Fontys-ICT, wil er wel graag over praten. Hij wil het onderwerp uit de taboesfeer halen. In de coronaperiode kampte hij met een depressie. Hij trok zich steeds meer terug en raakte achterop met zijn studie. Toen hij dreigde te blijven zitten, schakelde hij hulp in. “Praten over mijn negatieve gedachtes heeft me enorm geholpen”, zegt Daan. Hij vond hulp bij Marlou Heskes, projectleider en Fontys-jobcoach bij Career Jumpstart.

“Zij heeft in eerste instantie mijn verhaal aangehoord, wat heel belangrijk voor me was. Daarvoor sprak ik met niemand over mijn mentale gezondheid. Marlou heeft me vervolgens geholpen met mijn planning en ze daagde me spelenderwijs uit om mijn bed uit te komen. Doordat ik weer dingen gedaan kreeg, ben ik me steeds beter gaan voelen. Deze zomer ben ik alsnog binnen 4 jaar afgestudeerd.” Heskes, die naast hem loopt met haar beide honden, zegt supertrots op hem te zijn.

Prestatiedruk
Een van de eersten die vanochtend arriveerde, is Mechatronica-docent Eric de Haas. Hij maakt zich zorgen over de veranderende maatschappij en de druk die jongeren voelen om te presteren en aan het ideale plaatje te voldoen. “Ik zie regelmatig studenten van wie ik vermoed dat het niet goed met ze gaat. Ik spreek ze aan en schakel daarna bijna altijd hulp in van collega’s binnen Fontys. Meestal kunnen ze dat waarderen, soms niet. Maar ik wil niet het risico lopen dat hen iets overkomt.”

Halverwege de wandeling van een uur staat de groep stil aan de rand van het water van de Karpendonkse Plas. De zon komt op achter de bomen en laat haar lichtstralen schitteren op het wateroppervlak. Vijf wandelaars leggen een steentje in het gras met de tekst: 1k z1e j3, wat verwijst naar 113 Zelfmoordpreventie. Een minuut stilte volgt. Dan zet de groep de terugtocht in.

De stoet wordt aangevoerd door twee studentcoaches van Bèta Ritme, Fleur Uittenhout en Guusje van Riel. Het tweetal merkt op dat na de coronaperiode meer studenten kampen met negatieve gedachtes. “In die tijd waren ze nog heel jong. Ze hebben een stukje ontwikkeling gemist, waardoor ze nu moeite hebben met sociale contacten en verplichtingen.”

Gatekeeperstraining
Bèta Ritme telt 5 medewerkers en 12 stagiaires van de opleidingen Toegepaste Psychologie en HRM. “De stagiairs doorlopen in de eerste maand van hun stage een online 113-suïcidemodule en 4 van de 5 medewerkers gaan volgende maand een gatekeepers suïcidetraining volgen”, aldus projectmanager Jitske Cornielje. “Daarin leren we onder meer hoe we een gesprek kunnen voeren met iemand die aan zelfdoding denkt.”

“Ook richten we ons op de studiecoaches binnen Engineering”, vervolgt Cornielje. “Zij zijn veelal de personen die het dichtst bij de student staan. Zij kunnen signaleren, waarna Bèta Ritme in actie kan komen. Om dit proces te verbeteren, geven we op korte termijn een workshop aan de studiecoaches van de opleiding Mechatronica. Als projectmanager van team Bèta Ritme vind ik dat een zeer belangrijke ontwikkeling.”

De eerste medewerker van Bèta Ritme die een suïcide gatekeeperstraining heeft gevolgd, is Niek van der Gaag. Dat was nodig, want tijdens de coronaperiode groeide het aantal kwetsbare studenten. “Wij mochten bij hoge uitzondering wel studenten ontmoeten en persoonlijk begeleiden in deze periode”, vertelt Van der Gaag. “Dat heeft vermoedelijk erger voorkomen.”

Praat erover
Zijn boodschap deze ochtend is duidelijk: praat erover, maak echt contact met de mensen om je heen. “Zelfdoding lijkt een beladen onderwerp, maar voor degenen die er 24 uur per dag mee bezig zijn, is het heel normaal. Vaak willen ze er heel graag over praten, maar beginnen ze er zelf niet over. Veel mensen denken dat als je het onderwerp aansnijdt, je de kans vergroot dat iemand suïcide pleegt, maar het tegenovergestelde is waar.”

Na afloop van de wandeling houdt Van der Gaag tijdens het ontbijt een mini-college over suïcidepreventie. Daarin vertelt hij over de korte lijntjes die Bèta Ritme heeft met de huisarts, en over het belang van 113 Zelfmoordpreventie. Deze landelijke organisatie is schrikbarend gegroeid de afgelopen jaren, weet hij. “Er is dus nog veel te winnen.” [Marieke Verbiesen]