Taal van gebakken lucht

Een afstudeerstudent gebruikt in zijn berichten naar me de meest prachtige zinnen. Bij een mail die hij ’s nachts had gestuurd stond het volgende: "Allereerst mijn excuses voor een mail op dit onchristelijk tijdstip, door een afspraak morgen rest mij weinig tijd om dan nog werk te verzetten. Mijn diepe hoop is dat er geen vervelend alarm of notificatie afgaat bij het ontvangen van dit bericht.“ 

Of een bericht als dit: “Het zou mij dan bijzonder helpen als ik uw visie en expertise kan raadplegen voor een goede plan van aanpak.” Alsof ik in een roman van W.F. Hermans ben beland. Ik raak er lichtelijk ontroerd van.

Meestal is het namelijk meer zoiets: “Hey Tina”, of: “Yo Tina”, en als afsluiting “liefs” of “XO”. Op zich wel schattig natuurlijk. Schrijven is voor veel studenten en trouwens ook voor sommige docenten wel een dingetje. Los van deze aanspreekvormen en van de vele spellings- en grammaticale fouten zie ik vooral veel ruis en loze zinnen. En ik ben nogal gevoelig voor wat ik noem ‘gebakken lucht’.

Een misvatting onder studenten is dat een onderzoek of scriptie erg ingewikkeld taalgebruik behoeft. Studenten vervallen dan in een abstract en nietszeggend verhaal, wat ze zelf eigenlijk ook niet meer snappen. Gebakken-lucht-zinnen hebben veel woorden nodig, maar zeggen eigenlijk niks. Het is iets in de trant van: 'In de organisatie wordt gewerkt met self directed professionals welke tevens worden opgeleid tot kritische ‘problem solvers’ die op een multidisciplinaire manier zaken kunnen tackelen’.

Als zo’n gebakken-lucht-verhaal te lang duurt ga ik hardop tegen mezelf (maar in gedachten tegen de student) praten: ‘Wat staat hier nu eigenlijk? Waarom schrijf je niet gewoon op wat je bedoelt? Als het echt uit de hand loopt kan ik hardop zuchtend en vloekend achter mijn laptop zitten, denkend aan waar het is misgegaan met de taalbeheersing in dit land.

Maar dan verschijnt er een nieuw bericht van mijn afstudeerstudent: ”Geachte mevrouw ten Bruggencate, ik hoop dat ik u niet ontrief…”, en dan gloort er weer hoop aan de horizon.
XO

Tina ten Bruggencate is docent aan Fontys Hogeschool Toegepaste Psychologie en onderzoeker bij het lectoraat Mens en Technologie.  Vanaf vandaag is zij columnist voor Bron.