Studentwelzijn: 'Fontys doet wat het kan'
Er zijn zorgen over het welzijn van studenten. Maar de invloed daarop van Fontys is volgens bestuursvoorzitter Joep Houterman beperkt. "Oog en belangstelling hebben voor elk individu, dat is het enige middel dat we hebben."
En dat dit helpt, zo beargumenteert Houterman, is omdat problemen rond het welzijn van een student op de allereerste plaats bespreekbaar gemaakt moeten worden. De eerste stap daarvoor dienen studenten zelf te maken.
"Vanuit Fontys hebben wij alles gericht op de communicatie over waar je dan als student terecht kunt om gehoord te worden. En het bespreken van je problemen, is de eerste en een heel belangrijke stap naar de oplossing ervan."
Mentale problemen
Afgelopen week presenteerde het Trimbos-instituut de Monitor mentale gezondheid en middelengebruik van studenten in het hoger onderwijs. Het onderzoek leidde tot veel schrik en verontruste reacties.
Ruim een kwart van de studenten is een overmatige of zware drinker en een op de drie rookte het afgelopen jaar wiet. Maar vooral de mentale gesteldheid van veel studenten geeft reden tot breedgedragen zorg.
Twee op de drie studenten voelde zich dit voorjaar emotioneel uitgeput. Een kwart was zelfs levensmoe. Met als oorzaken prestatiedruk, studieschuld, sociale druk en - vooral door corona en de lockdown veroorzaakte - eenzaamheid.
"De studententijd is een turbulente levensfase. Het hoort bij het volwassen worden en dat is altijd zo geweest. Het verschil met vroeger is de enorme druk die vooral sociale media veroorzaken. Als je drie keer per dag een foto van jezelf publiceert, dat creëert druk vanwege het beeld waaraan je van jezelf moet voldoen", aldus Houterman.
Dat was al zo voor corona toesloeg. Maar door die crisis, de lockdowns en alle andere beperkingen kwam daar nog eens sociale isolatie bij. "Het elkaar niet kunnen ontmoeten, dat heeft een grote impact gehad. En dat dus gevoegd bij de druk die al gevoeld werd."
Fontys Helpt
Fontys doet er volgens Houterman zoveel mogelijk aan om de student beter in zijn vel te laten steken en zo ook tot studiesucces te komen. "We hebben studentcoaches, studentpsychologen, er is Fontys Helpt. En indien de problemen te groot zijn, staan we altijd klaar om studenten naar de juiste externe hulpverlening te leiden."
Maar op veel van de problemen die uit het Trimbos-onderzoek naar voren komen, heeft de instelling weinig tot geen invloed. "Met je mobiel is de wereld tegenwoordig letterlijk binnen handbereik. Dat biedt veel voordelen, maar met de druk van social media ook nadelen. Er is daardoor ook veel minder 'lummeltijd'."
"En veel maatschappelijke problemen liggen buiten ons bereik. Drank- en drugsgebruik: moeten wij ons bemoeien met wat er op zaterdagavond in de kroeg gebeurt? Studiefinanciering, corona, de huisvestingscrisis: ook daar hebben wij als Fontys geen invloed op. Het enige dat wij actief kunnen doen is oog blijven houden voor de menselijke kant."
"Belangstelling hebben dus voor het individu. Geduld hebben met elkaar. En vooral aan studenten duidelijk maken dat alles bespreekbaar is. Dat het oké is om te erkennen dat je iets lastig vindt. De Trimbos-cijfers geven aan dat je daarin echt niet de enige bent. Niemand kan alles in zijn eentje oplossen. En ook dat hoort bij volwassen worden: in het werkzame leven na je studie is dat immers niet anders."
Lockdown
Een nieuwe lockdown, mocht het zover komen, helpt dan niet. Het bemoeilijkt weer het menselijk contact tussen studenten en Fontys-medewerkers en studenten onderling.
Houterman wil nadrukkelijk niet vooruit lopen op dat soort scenario's. Natuurlijk bemoeilijkt dat het contact, geeft hij na enig aandringen toe. "Maar ook dan geldt: maak het bespreekbaar als je ergens mee zit. Ja, dat zal dan vaker online gebeuren. Maar er zijn ook studenten die dat fijner vinden dan fysieke ontmoetingen." [Jan Ligthart]