‘Slim hulpje’ ChatGPT is kans voor onderwijs

Het feit dat ChatGPT zijn propedeuse ICT bij Fontys heeft ‘behaald’, heeft grote impact op het onderwijs. Dat concluderen docenten Koen Suilen en Ruud Huijts van Fontys ICT na een experiment met de chatbot die gebruikmaakt van artificiële intelligentie (AI).

Anders dan anderen zien Suilen en Huijts geen direct gevaar in het gebruik van AI in het onderwijs. Ze zien juist kansen. Docenten kunnen bijvoorbeeld sneller en makkelijker lessen voorbereiden en persoonlijke opdrachten en voorbeelden formuleren voor studenten. Studenten kunnen op ideeën komen via AI en sneller data verzamelen voor opdrachten, zodat ze eerder toekomen aan het vervolgproces en er gespreksstof ontstaat voor een betekenisvolle dialoog.

Suilen en Huijts maken dan ook deel uit van het innovatieteam binnen Fontys ICT. Twee dagen na de mondiale presentatie van ChatGPT in oktober vorig jaar waren ze al druk bezig om de chatbot uit te proberen. Terwijl de scepsis om hen heen groeide, steeg hun nieuwsgierigheid. Na twee maanden vonden ze het tijd voor een grootschaliger experiment. Ze vroegen zich af of het mogelijk is om met AI gegeneerde producten het eerste jaar van de opleiding ICT te halen.

Wat blijkt: de chatbot tackelt de propedeuse. Op inhoudelijk vlak weliswaar. “In het experiment hebben we steekproefsgewijs representatieve opdrachten en casuïstiek ‘gevoerd’. Een propedeusewaardige student moet uiteraard ook de nodige professionele vaardigheden aantonen”, aldus Suilen.

Impact
Het feit dat ChatGPT propedeusebekwaam is, heeft grote impact op het onderwijs, denken de ICT-docenten. “AI gaat niet meer weg, net als de rekenmachine”, zegt Koen Suilen. “Je kunt heel erg op de restrictie gaan zitten, maar dat is wat ons betreft een achterhoedegevecht dat je voert.”

Er moet vooral gekeken worden hoe AI op een goede manier kan worden ingezet. “Ik denk dat je je als opleiding vooral goed moet afvragen waarop je wilt toetsen”, vervolgt Suilen. “Ga je toetsen op het resultaat of het proces?”

Dat laatste doen ze bij Fontys ICT. En het verschil merken Suilen en Huijts in de praktijk. Door de koppeling met ChatGPT komen content of data veel sneller in een product samen, waardoor ze het leerproces van studenten aanzienlijk zien versnellen. Studenten komen veel eerder toe aan het vervolgproces, waardoor ze meer kunnen leren.

Validatie van de output is essentieel. Alleen klakkeloos overnemen van resultaten leidt al vrij snel tot frustratie omdat er vaak genoeg fouten in zitten, weet Suilen. Goed bepalen waar je de extra kracht voor in kan zetten vergroot de adoptie en integratie in het leerproces.

“Voorheen waren studenten veel tijd kwijt aan het installeren van software of om een bepaald stukje code te krijgen. Pas als het product enigszins te demonstreren was, konden we het gesprek erover aangaan. Dat kostte soms een heel semester, nu vaak nog maar een aantal weken.”

Slim hulpje
Suilen geeft het voorbeeld van een ICT-student die een app heeft ontwikkeld die dagelijks een receptvoorstel doet op basis van een bepaalde gezinssamenstelling. Normaal gesproken zou het deze student maanden hebben gekost om bruikbare data te verzamelen, ChatGPT doet dat werk in een handomdraai. “Daardoor heeft de student tijd over om de app te optimaliseren, valideren of zelfs te vermarkten.”

De docent vergelijkt AI met een junior professional, een heel slim hulpje dat je van alles kunt laten uitzoeken. Maar dat wil niet zeggen dat hij kant-en-klare eindproducten voor je gaat produceren.

Naarmate de context van opdrachten en casussen waaraan studenten werken actueler en complexer worden, gaat AI een meer ondersteunende rol spelen. Suilen: “Waar AI in het begin van je studie vaker een eindproduct zoals een tekstdocument voor je realiseert, helpt ze je in een later stadium veel meer op weg.”

Suilen en Huijts plaatsen wel een klanttekening bij het gebruik van AI: “Om een goed product te laten ontwikkelen, moet je adequaat formuleren, output valideren en leren in dialoog te denken in plaats van als enkelvoudige Google-opdracht. Prompt engineering is een nieuwe vaardigheid die enorm waardevol wordt. Daarin begeleiden we onze studenten.” [Marieke Verbiesen]