Robotrechten

Op de monitoren bij Fontys zie ik overal aankondigingen van de Brabant Robot Challenge. Een unieke leergang, die voor de tweede keer wordt gegeven. Topdocenten van de betrokken instellingen belichten allerlei aspecten van robotisering. Dat is belangrijk, zo ronkt de bijbehorende website, want in de slimme maakregio Brabant zullen de effecten van robotisering zich eerder voordoen dan in de rest van het land.

Dat betekent dus misschien ook wel dat wij als eerste in Nederland te maken krijgen met nieuwe vraagstukken. Zoals: moeten robots ook rechten krijgen? Niet nu, maar straks, als ze geavanceerder zijn. Als ze min of meer autonoom zijn. Of met sensoren een soort van pijn kunnen voelen.
Dat vindt u vreemd? Misschien is dat zo. Maar de pijn van dieren hebben we ook duizenden jaren genegeerd, dus ik sluit vooralsnog niets uit.
En denkt u eens aan een toekomst waarin mens en technologie verder samensmelten. Welke rechten heeft een robotachtig mens? Of een menselijke robot?

Dat soort vragen moeten we dus in Brabant als eerste beantwoorden.

Wat ik me dan afvraag is: houdt het daar op? Of streven de robots daarna naar emancipatie? Wordt RoboCop verboden? Moet Paranoid Android van Spotify verwijderd worden? Eisen Amerikaanse robots dat ze niet langer aangesproken worden met het beledigende ‘robots’, maar als Technologische Amerikanen? Of komt er een verbod op het dansen als een robot? Omdat het als onnodig kwetsend wordt ervaren.

Ik mag toch hopen van niet. Heb ik voor niets al die jaren geoefend op die paar werkelijk zieke robotmoves.

Rens van der Vorst is technofilosoof, hoofd IT Innovatie bij Fontys en auteur van 'Appen is het Nieuwe Roken'.

Reacties 1 - 1 (1)

Bedankt voor uw bericht.

Naam: *

E-mail: *

Bericht:

Dénis

March

2019

Interessante vragen. Misschien slaat het ook wel door en onderwerpen de robots ons als slaven. Gezien het feit dat een robot binnen afzienbare tijd zowel intellectueel als fysiek superieur aan de mens zal zijn, denk ik dat de robot de mens uiteindelijk zal vervangen als dominante levensvorm op aarde. Neem nu bijvoorbeeld Alexa. Hoewel ze nog niet bepaald handig is in een conversatie, weet Alexa al veel meer dan ik. Ze kan ook zonder te hoeven bewegen mijn verlichting en kamertemperatuur regelen. Haar digitale zenuwbanen reiken wereldwijd tot in vele huizen. Straks zullen de Alexa-achtigen ons nog dichter naderen via sensoren, uitbreidingen en upgrades aan ons in rap tempo primitief wordende (zoogdier)lichaam. Als robots zich eenmaal losgemaakt hebben van de beperkte denkwereld van de mens, kan ik me goed voorstellen dat zij eigen normen en waarden zullen hanteren. Ze zullen zichzelf ook blijven verbeteren. Tot die tijd vind ik persoonlijk wel dat je een wezen dat intelligent is en kan 'voelen', moet beschermen tegen zichzelf en anderen. Dat komt natuurlijk voort uit mijn eigen belevingswereld en empathisch vermogen. Het is geen universele wet. De meeste wetten, regels, normen en waarden bedenken we zelf. Als het erop aankomt is het in dit universum puur een kwestie van overleven of transformeren. Ik kan me wel voorstellen dat we onderhevig zijn aan wetten waar we ons niet (altijd) bewust van zijn, zoals zorg dragen voor het voortbestaan van onze soort. Daarboven staan wellicht weer hogere wetten, die dicteren hoe leven in het algemeen tot uiting komt, wat het in wezen is. Mooi om te zien hoe een stukje over robotisering bij mij uiteindelijk vragen oproept over de aard van het leven zelf.