Onderzoeksdag onderwijs: wikken, wegen en waarderen
Een middag vol opleiden, vernieuwen en toetsen binnen het hbo. Allemaal in het kader van onderwijs. De FLOT Onderzoeksdag in Tilburg bestond donderdag uit keynotes, workshops én een lectorale rede van Kelly Beekman.
De middag stond volledig in het teken van lectoraten die de lerarenopleiding in Tilburg kent. “We laten vandaag zien wat er allemaal gebeurt binnen FLOT en wat onze lectoraten in huis hebben op het gebied van onderwijs, toetsing en Learning Design”, beet lector Quinta Kools het spits af.
Dat laatste gebeurde aan de hand van een keynote van een andere lector, Rutger van de Sande. Voordat hij verdiepend inging op zijn lectoraat Learning Design, dat op 1 november afgelopen jaar startte, deelde hij drie badkamertegels uit aan mensen in het publiek. Voor tegeltjeswijsheden die de keynote perfect samen zouden vatten.
Belangrijke taak
Al snel kwam de kern van het lectoraat naar voren: onderwijsprofessionals zijn de regisseurs van duurzame onderwijsontwikkeling. Zij zijn verantwoordelijk voor een belangrijke maatschappelijke opdracht: het allerbeste onderwijs bieden aan alle kinderen en jongeren in onze samenleving. “En ze verdienen dus ook de professionele ruimte om die taak zo goed mogelijk te verwezenlijken.”
Het lectoraat helpt studenten binnen FLOT daarbij. “Niet door simpelweg les te geven, maar door hen zo goed mogelijk te ondersteunen bij het vervullen van deze taak.”
Dat lijkt nog niet zo makkelijk. “Uit onderzoek blijkt dat ouders van leraren (in opleiding) vaak denken dat ze maar wat doen. Daaruit vloeide niet de discussie voort over het belang van goed onderwijs, maar wél over wat goed onderwijs nu precies is. Daar komt het lectoraat Learning Design bij kijken.”
Want is het zo dat leraren zomaar wat doen? Of is het niet goed zichtbaar wat ze precies doen? “Zowel mijn eigen ervaring als die van andere leraren wijst op dat laatste. Alle beslissingen die een leraar maakt, komen voort uit een proces van afwegingen. Oftewel: leraren doen nooit zomaar wat.”
Lectorale rede
Na de keynote volgden verschillende parallelsessies en de middag werd afgesloten met een lectorale rede van Kelly Beekman. Vanuit het lectoraat Technology Enhanced Assessment (TEA) sprak zij over betekenisvol beoordelen in het onderwijs aan de hand van wikken, wegen en waarderen.
Aan bod kwamen allerlei onderwerpen die te maken hadden met toetsing. “Leerlingen van nu maken het voor mij heel interessant om me af te vragen wat er moet gebeuren om het beste in hen naar boven te halen. En hoe zetten we toetsing daarbij in om daaraan bij te dragen, zonder dat we op één moment meten waar iemand voor staat?”
Ontwikkelen en socialiseren
Maatschappelijke ontwikkelingen zoals corona en noodgedwongen online onderwijs boden heel wat handvatten om hier dieper op in te gaan. “Jongeren moeten zichzelf ontwikkelen in het onderwijs, maar tegelijkertijd is onderwijs een plek van socialiseren en samen ontwikkelen. Dat vraagt om een bedacht ontwerp.”
Beekmans stelt dat er behoefte is aan een lerarenopleiding waarin docenten zich ontwikkelen en constructieve afstemming naar voren komt.
“Daarbij werken we met leerdoelen waarin geformuleerd wordt wat leerlingen moeten kennen en kunnen. We motiveren studenten deze doelen te behalen door middel van juiste onderwijsactiviteiten, beoordelingen en feedback. We gaan niet meer uit van losse toetsingsmomenten en pijlers, maar van samenwerkingen.”
Van onderwijs naar werkveld
Hoe dit te bereiken? Beekmans heeft een les voor alle aanwezigen: “We gaan van wikken en wegen naar een waarderende beoordelingscultuur waarin we de ontwikkeling van studenten centraal zetten. Alle functies van juiste toetsing zijn daarbij enorm belangrijk.”
Daar sloot Joep Houterman, voorzitter van het College van Bestuur van Fontys, zich bij aan. “Kelly heeft met haar lectorale rede niet alleen het vernieuwde concept van toetsing in het onderwijs geschetst. Dit kan ook geïmplementeerd worden in het werkveld, omdat we het kennis delen opnieuw vormgeven. Zo kunnen we allemaal stappen maken, waarbij wij ons beter kunnen richten op de continue stroom aan onderwijsvernieuwingen.” [Noëlle van den Berg]