‘Onderwijsinnovatie Condor ten onder aan wij-zijcultuur’

Condor, een van de onderwijsvernieuwingsprojecten van Fontys Hogeschool Journalistiek (FHJ), gaat stoppen. Volgens directeur Marjo Spee ontbreekt de wisselwerking tussen Condor-docenten en andere FHJ-collega’s en zit er geen groei in het aantal studenten. Studenten zijn boos over dit besluit, innovatienetwerk iFontys spreekt van een gemiste kans.

Spee heeft de studenten inmiddels tekst en uitleg gegeven. Wie met Condor is gestart, mag de studie de komende jaren afmaken volgens dit didactisch concept (zie kader). In het kort komt dat erop neer dat ze baas zijn van hun eigen leerproces en geen colleges, opdrachten of toetsen krijgen.

De FHJ-directeur geeft aan dat het aantal deelnemers aan het pilotproject Condor tegenvalt. In 2017 waren dat nog 35 eerstejaars, daarna 17 en 24. “We hadden de verwachting dat het aantal studenten langzaam zou toenemen en wilden bekijken of we deze didactiek voor heel FHJ konden doorvoeren.”

Naast een uitgebleven groei van het aantal studenten, waren er volgens Spee ook problemen op organisatorisch vlak en de uitvoerbaarheid. Condor zit niet in het FHJ-gebouw maar op een locatie in de Spoorzone (Mindlabs).

“Wij hoopten dat er een wisselwerking zou zijn tussen docenten die betrokken zijn bij Condor en bij ons projectonderwijs. Die is te beperkt gebleken.”

Onvoldoende gedragen
Annemarie van den Broek - voorzitter van iFontys, het innovatienetwerk dat zich binnen de instelling bezighoudt met onderwijsvernieuwing - ziet dat anders. “Als je als management zo’n vernieuwingstraject echt ondersteunt en daar veel waarde aan hecht, zorg je dat er regelmatig uitwisselingssessies zijn. Dat proces is onvoldoende gedragen binnen FHJ. Hierdoor is een soort wij-zijcultuur ten aanzien van Condor ontstaan.”

Vanuit Fontys zelf is die wisselwerking volgens Van den Broek wel georganiseerd. Dat gebeurde via het onderzoekstraject naar vernieuwende onderwijsideeën Social Labs. “De bevindingen van dit onderzoek binnen Condor zijn gedeeld met andere Social Labs. Tegelijk zien wij dat het veel moeilijker is om een verbinding te maken met de eigen opleiding.”

Bezwaren
Dat Condor op termijn stopt, heeft in de ogen van Spee niets met het didactisch concept te maken. “Wat ook meespeelt, is dat het Condor-gebouw te krap is om een nieuwe groep eerstejaars te huisvesten. Dus zouden er studenten in het FHJ-gebouw moeten komen en dat stuit ook op bezwaren van docenten en studenten.”

Ook hierover heeft Van den Broek van iFontys een andere lezing. Ze wijst erop dat de journalistenopleiding in 2021 naar nieuwbouw in de Tilburgse Spoorzone verhuist.

"Het bleef lang de vraag of het hele concept van Condor daarin zou worden meegenomen. De docenten hebben zich daar heel hard voor gemaakt, maar uiteindelijk is het niet gelukt.”

“Bij FHJ kijken ze meer als haviken naar Condor dan als team. Ze zeggen: 'bewijs ons maar eens dat het werkt'. Nieuwe initiatieven worden op die manier langs de standaard maatstaf van het reguliere onderwijs gelegd. De vraag is of je dat moet willen als je een compleet nieuw onderwijsconcept begint vanuit andere aannames.”

Niemand schuldig
FHJ-directeur Spee zegt er geen vinger op te kunnen leggen waarom de groei bij Condor is uitgebleven. Ze geeft daar ook niemand de schuld van, maar tegelijk is het een constatering die volgens haar om een besluit vraagt.

“De inzichten die we hebben opgedaan gebruiken we om ons onderwijsconcept aan te passen en studenten meer eigenaar te maken van hun studie. Op die wijze komt het ten goede aan al onze studenten.”

Van den Broek ziet dat als een doekje voor het bloeden. Zij denkt dat Condor veel eerder omarmd had moeten worden door het managementteam. “Dan had de winst groter kunnen zijn.”

“Innovatie gebeurt vaak buiten de reguliere programma’s. Daar kan het groeien, maar dan moet je wel zorgen dat je kunt leren met en van elkaar. Ik zie dat dit binnen Fontys in een project als Social Labs meer gebeurt dan in de verbinding met het eigen instituut. Dat zijn gemiste kansen.”

'Ontzettend jammer'
Projectleider Roy Mevissen van Condor wil niet reageren op de kwestie.

In een korte, schriftelijke verklaring aan Bron laten ‘alle studenten van Condor’ weten het besluit van het management ‘ontzettend jammer’ te vinden: ‘We zijn ervan overtuigd dat Condor een succes is en we ervaren elke dag opnieuw hoe fijn en leerzaam het is om onze eigen leerweg te kunnen volgen.’ Ze willen hun verklaring niet nader toelichten. [Tim Durlinger]