Nieuw studiejaar én nieuwe bestuurder voor Fontys

Het College van Bestuur heeft een nieuwe bestuurder: Joep Houterman. Hij wordt onder meer verantwoordelijk voor onderwijs, onderzoek, kwaliteitszorg en internationalisering bij Fontys. De 56-jarige Houterman brengt veel expertise mee, onder meer op het gebied van internationalisering. Zelf liep hij ooit stage in Rwanda.

U was de afgelopen 6 jaar bestuurder bij onderwijsinstituut Aeres. Waarom koos u voor Fontys?
“Fontys is een complexe organisatie, omdat zij zo groot is en een grote variatie aan opleidingen heeft, dat spreekt me aan. Die complexiteit vind ik uitdagend. En de hogeschool bevindt zich in een dynamische regio, met onder meer Brainport in Oost-Brabant en Greenport in Venlo.”

U werkte ook 10 jaar bij Nuffic. Staat internationalisering hoog op uw agenda?
“Het is niet het belangrijkste binnen mijn takenpakket, maar ik draag internationalisering wel een warm hart toe. Ik vind het altijd jammer dat bij internationalisering vaak gesproken wordt over de nadelige kanten ervan: de te grote aantallen buitenlandse studenten, het gebrekkige Engels van docenten of het kamertekort. Dat speelt maar bij enkele universiteiten en is slechts een klein onderdeel van wat internationalisering is. Internationalisering gaat over veel meer. Het gaat erom dat je studenten opleidt die kunnen functioneren in een internationale omgeving, dat ze kennismaken met internationale bedrijven en ook leren vanuit een buitenlands perspectief naar onderwerpen te kijken.”

Hoe ging dat toen u zelf studeerde?
“Ik studeerde Tropische Veehouderij in Wageningen en ging stagelopen in Rwanda. Dat was in de jaren tachtig, je had nog niet de huidige communicatiemiddelen en was helemaal op jezelf aangewezen. Dat verhoogt wel je zelfredzaamheid. Het is ook leuk met andere culturen kennis te maken. In Rwanda schud je bijvoorbeeld bekenden elke keer als je ze ziet uitgebreid de hand. Je informeert naar de familie en hoe het gaat, voordat je je vraag stelt. Toen ik terug was in Nederland bleef ik dat handen schudden nog even doen, dat vond iedereen wel raar, haha. Alles wat je denkt dat normaal is, kan in een ander land heel anders zijn. Daarmee kennismaken, verruimt je blik.”

U was ook docent. Hoe kijkt u daarop terug?
“Dat was nog het klassieke docentschap: je maakte vooraf je lessen met daarin een paar opdrachten voor de studenten, en die presenteerde je netjes in de klas. Ik vond het altijd leuk om de ontwikkeling te zien die studenten in zo’n studiejaar bij jou doormaakten. Het vak van docent is nu dynamischer en de docent is veel meer ook een coach. Ik zie ook dat de werkdruk bij huidige docenten hoog is. Dat was ook zo bij Aeres. Ik denk dat we daarover met elkaar in discussie moeten blijven. Hoe kun je elkaar helpen? Docenten zijn gewend heel autonoom te werken. Daarnaast zie ik het als onze taak om docenten zo goed mogelijk te faciliteren.”

Bijzonder aan Aeres is dat het vmbo, mbo én hbo in huis heeft. Bevorderde dat de doorstroom van mbo’ers naar het hbo?
“Aeres heeft als voordeel dat het alleen onderwijs voor het groene domein aanbiedt: van agrarische bedrijfskunde of toegepaste biologie tot een opleiding voor hovenier of dierenartsassistent. Maar ook daar ging de doorstroom niet vanzelf. De systemen van mbo en hbo – onder meer de eindtermen - sluiten niet goed op elkaar aan. Ja, daar zou ook de overheid wat aan kunnen doen. Dat daarbij zoveel mbo’ers uitvallen in het hbo is ook overal een probleem. Ik hoorde dat Fontys een aantal projecten heeft lopen om de doorstroom van mbo naar hbo en het succes op het hbo te verbeteren. Ik ben daar benieuwd naar.”

Hoe zou u uw stijl van besturen zelf omschrijven?
“What you see is what you get: ik ben helder in mijn communicatie en houd niet van politieke spelletjes. Doordat ik op veel verschillende plekken heb gewerkt, heb ik veel perspectieven. Naast het docentschap, internationale ervaring bij Nuffic en de bestuursfunctie bij Aeres, was ik consultant bij een bureau en opleidingsdirecteur. Ik vind het leuk om ingewikkelde kwesties vanuit meerdere perspectieven te bekijken en wil daarbij graag een verbindende rol spelen tussen de verschillende partijen. Ik hoop dat mensen dat zullen merken.”

Wat is het eerste dat u gaat doen?
“Kennismaken met de directeuren van de hogescholen en diensten van Fontys. Ja, dat is al een hele klus, het zijn er veel (27 instituutsdirecteuren en de directeuren van de diensten Onderwijs & Onderzoek en Marketing & Communicatie, red.). Actuele thema’s voor mij zijn de instellingsaccreditatie die dit studiejaar plaatsvindt en bijvoorbeeld de flexibilisering van het onderwijs, waarmee Fontys volop bezig is.” [Petra Merkx]

Joep Houterman woont met zijn vrouw in Wageningen en heeft een zoon van 27 jaar.