Fontys helpt mkb bij overstap naar hergebruik grondstoffen

Fontys krijgt een overheidssubsidie waarmee de hogeschool - om te beginnen - 15 mkb-bedrijven gaat helpen bij ‘circulair ondernemen’. Studenten gaan bij deze bedrijven onder begeleiding van docenten onderzoek doen naar materialen, verdienmodellen en marketing. Projectleider Fons Claessen: “Concepten in de praktijk brengen, daar gaat het om.”

Voor het midden- en kleinbedrijf (mkb) is het vaak lastig om de overstap naar circulair ondernemen te maken. “Grote bedrijven als Philips of ASML hebben milieuspecialisten en een research- & development-afdeling in huis. Het mkb vaak niet”, zegt Claessen.

Onzeker
Daarbij is het mkb afhankelijk van bijvoorbeeld toeleveranciers en het is onzeker wat de markt precies wil. Om te illustreren hoe ingewikkeld het is, noemt Claessen het bedrijf Gispen.

“Dat biedt een servicecontract aan, waarbij de klant de meubels leaset. Hun meubels worden niet weggegooid, maar steeds opgeknapt."

Heel circulair. Maar ze moesten daarvoor wel een deel van hun productie weer naar Europa halen. "Een stoel terugsturen naar China voor onderhoud, is niet handig.”

Ondertussen zijn er ook klanten die geen servicecontract willen, maar de meubels willen kopen. “Je ziet vaker dat bedrijven daardoor twee bedrijfsstromen naast elkaar hebben: traditioneel en circulair. Gispen heeft dat ook.”

Complex
Het geeft aan hoe complex het voor ondernemers kan zijn om de stap naar circulair te maken. Daarbij gaat Fontys met de RAAK-subsidie (RAAK stimuleert wetenschappelijk onderzoek in het hbo) nu helpen. 

“Het is onze kracht dat wij als hogeschool kennis bij elkaar kunnen brengen”, aldus de projectleider. Die kennis gaat Fontys ook weer delen. “We gaan onder meer symposia houden en bijvoorbeeld handleidingen voor bedrijven publiceren”, zegt Claessen.

Belangrijk is ook dat studenten eraan gaan meewerken. Daarmee wordt circulair ondernemen steeds meer verweven in het onderwijs. Dat is nu volgens Claessen nog te weinig het geval.

Afstuderen
Studenten kunnen hun stages of afstudeeropdrachten bij de deelnemende bedrijven volgen. Fontys heeft ook twee minoren waarin circulair ondernemen aan bod komt.

Vanuit Fontys zijn Fontys Economie Eindhoven en Toegepaste Natuurwetenschappen erbij betrokken. Ook de Hogeschool van Amsterdam doet mee met dit tweejarig kennistraject. “Zij gaan zich met name richten op de marketing- en consumentenkant”, aldus Claessen. RAAK stimuleert samenwerking tussen hogescholen, vandaar dat Hogeschool van Amsterdam erbij betrokken is.

De deelnemende bedrijven zijn start-ups waar het circulair ondernemen al bij de start aanwezig is. Zij kunnen bijvoorbeeld hulp krijgen bij de ontwikkeling van materialen of het aanboren van nieuwe markten. Daarnaast zijn er bedrijven die al langer bestaan en graag een overstap willen maken naar bijvoorbeeld een servicemodel.

Circulair ondernemen
Circulair ondernemen ontwikkelt zich volgens Claessen van het simpelweg recyclen van spullen naar het aan het begin van een traject al bedenken hoe een product of dienst circulair kan zijn. Denk aan de Swapfiets.

De overheid heeft als doelstelling dat de Nederlandse Economie in 2050 volledig circulair is. Daar zijn nog forse stappen voor nodig. Het Planbureau voor de Leefomgeving berekende onlangs dat op dit moment 4 tot 5 procent van de economie in Nederland circulair is. [Petra Merkx]