Minor-studenten brengen techniek naar de zorg
In drie interdisciplinaire gezondheidsminors dachten Fontys-studenten de voorbije maanden mee over oplossingen voor concrete zorgvragen. Donderdag presenteerden zij hun projecten waarin innovatie, technologie en design samenvloeien.
Het (halfjaarlijkse) Symposium Tech, Innovation and Design in Health vindt plaats in het futuristische Explorelab van het pas geopende gebouw R13 op campus Rachelsmolen. “Hopelijk draagt ook dit mooie, open gebouw eraan bij om méér de verbinding te zoeken tussen onderwijs, onderzoek en praktijk”, zo verwijst docente Anne-mie Sponselee van Fontys Mens en Gezondheid in haar openingswoord naar de brandnieuwe setting.
Diverse vragen
De oplossingen die studenten vandaag aandragen voor voorliggende zorgproblemen variëren van een social media-campagne om stagiaires te werven tot nieuwe protocollen voor specifieke patiënthandelingen (zoals oogdruppelen). Industrial Design-student Job is betrokken bij ‘Sense Garden’, een project om dementerenden op meerdere niveaus te prikkelen. “Samen met een begeleider of een familielid nemen zij plaats in een afgesloten kamer. Daar beleven zij bijvoorbeeld natuurbeelden, gecombineerd met geluid en geur.”
Daarnaast is er de optie om een gebruiker particuliere content aan te bieden: beeld uit het eigen leven dat helpt om hem of haar te stimuleren en een gesprek op gang te brengen. Aan deze toepassing is de ‘Sense Guard’ gekoppeld, een aftelklok die buiten de ruimte precies aanduidt hoe lang de sessie loopt. “Een simpele oplossing, maar in het verleden werden sessies geregeld verstoord omdat mensen niet exact wisten of de kamer bezet was.”
Tweetrapsraket
Opdrachtgever Robin Smith van Smith Age-friendly Service Design gaf de aanzet tot verschillende projecten die vandaag gepresenteerd worden. “We stellen studenten graag in staat hun ideeën te ventileren en vervolgens door te ontwikkelen.” Veel ideeën die in de health-minors naar voren komen vormen een tweetrapsraket. In eerste instantie gaat het vooral om initiële ontwikkeling van idee naar prototype; in een vervolgtraject kan worden gefocust op de implementatie in de praktijk van de instelling.
Fontys-coördinator Stan Ockers van Fontys Centre of Expertise Health wijst trots op het interdisciplinaire karakter van de health-minors, waarbij studenten vanuit geheel verschillende perspectieven samenwerking zoeken. “Bovendien blijven we steeds dicht bij de praktijk. Elke toepassing die je hier ziet sluit aan bij een heersende praktijkbehoefte."
Tekst gaat verder onder de foto's.
Een ander initiatief van Smith en studenten is een escaperoom, die thuiswonende ouderen laat wennen aan de technologie waarmee zij te maken krijgen. “Denk aan alarmeringssystemen of domotica. Veel gebruikers zijn huiverig voor zulke toepassingen. Ze denken bijvoorbeeld dat de apparatuur kapot gaat bij fout gebruik. In de escaperoom – waar ze spelenderwijs met de toepassingen omgaan – nemen we die koudwatervrees weg.”
Ook elders is de gaming-wereld doorgedrongen. Fysiotherapeut Fernando en zijn team gebruiken een virtual reality-stoel om patiënten repetitieve bewegingen te laten trainen. “Bijvoorbeeld mensen die een hersenbloeding hadden en hun stabiliteitsgevoel moeten terugkrijgen. Een traditionele therapie wordt nogal eens als saai en monotoon ervaren.”
“In onze spelcontext zit de patiënt in een bootje en moet hij zijn balans corrigeren op een woelige zee.” Desgewenst kunnen ook armbewegingen worden gesimuleerd door de gebruiker te laten reiken naar voorbijvliegende meeuwen. “Naast de totaal nieuwe therapie-beleving heeft de stoel het voordeel dat we handelingen kunnen personaliseren- en precies de bewegingen kunnen instellen die een patiënt nodig heeft.”
Nieuwsgierig
Zorgmedewerker Rens van de Zuid-Limburgse zorgorganisatie Cicero kijkt vol belangstelling rond. “Ik ben geen opdrachtgever, maar wel praktijkexpert.” Bij zijn werkgever is hij een van de ‘ambassadeurs’ van bredere technologietoepassingen in de zorg. “De patiëntaantallen groeien, terwijl personeel schaarser wordt. Het is twee voor twaalf: in dit spanningsveld moet het gebruik van technologie snel een grotere sprong nemen.”
Momenteel werkt Cicero al met domotica om bijvoorbeeld te checken of een bewoner niet te lang op een toilet verblijft en GPS-tracking bij wandelingen. “Maar om de dubbele vergrijzing in de zorg te tackelen is meer nodig. En daarbij merk je dat je binnen organisaties nog niet iedereen mee krijgt.”
Die koudwatervrees – die niet alleen medewerkers overkomt maar ook patiënten – is volgens hem onnodig. “Het is goed dat hbo-studenten, zorgpartijen en de markt samen op een open en laagdrempelige manier de mogelijkheden verkennen. Samen kunnen we volop werken aan slimme oplossingen. Ik ben nieuwsgierig naar wat er allemaal mogelijk is. Juist daarom kijk ik hier graag eens rond.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]