Met boek terug naar de basis van verpleegkunde

In tijden van schaarste en tekorten, waarbij de zorg in Nederland dreigt vast te lopen, terug naar de basis van het verpleegkundevak. Dat is het doel van het boek ‘Het verpleegkundig proces’, waar Jelle Reijngoudt van Fontys Verpleegkunde een behoorlijke steen aan bijdroeg.

Door personeelsproblemen, de stijgende vraag naar zorg en vergrijzing komt de verpleegkundige zorg de laatste jaren onder een steeds grotere druk te staan. Dat heeft als gevolg dat een verpleegkundige steeds vaker werkt vanuit een medisch perspectief en niet vanuit de ‘menselijke kant’. Terwijl dat nou net is waar verpleegkundigen voor zijn, stelt Jelle Reijngoudt. 

Hij is van origine verpleegkundige en werkt inmiddels al een paar jaar als docentonderzoeker bij Fontys Verpleegkunde. Samen met José van Dorst, promovenda aan de Universiteit van Maastricht, schreef hij het informatieve boek ‘Het verpleegkundig proces – op weg naar de best passende zorg’, dat volgende maand verschijnt.

“Ik heb in de wijkverpleging gewerkt en kwam er daar achter dat de processen in de zorg niet goed op elkaar aansluiten”, aldus Reijngoudt. “In het onderwijs merk je dat nog sterker. Op stageplaatsen zien we regelmatig dat de anamnese, een intakegesprek waarbij de ziektegeschiedenis met een arts wordt doorlopen, niet of onjuist wordt afgenomen bij patiënten. Dat zorgt ervoor dat je problemen mist.” 

Mishandeld
De docentonderzoeker geeft een voorbeeldje uit het boek, gebaseerd op een waargebeurd verhaal uit een ziekenhuis waar hij studenten begeleidt. “Op een ziekenhuisafdeling wordt een patiënt tot vier keer toe opgenomen met een complexe botbreuk. De eerste drie keer wordt geen navraag gedaan, waardoor er pas bij de vierde opname – wanneer die navraag wél plaatsvindt – blijkt dat de patiënt thuis wordt mishandeld. Als er de eerste drie keer wel was doorgevraagd, had dit misschien voorkomen kunnen worden.” 

Verpleegkundigen focussen zich tegenwoordig steeds vaker op het medische probleem, terwijl ze veel breder moeten kijken. Verder dan het bekijken van bloeduitslagen of andere feitelijke kennis. “We zien met name in settings waarbij verpleegkundigen samenwerken met artsen dat het medisch aspect belangrijker is geworden, en dat het verpleegkundige aspect naar achteren is geschoven. Het is natuurlijk handig dat verpleegkundigen medisch georiënteerd zijn, maar we zijn geen minidokters. We zijn een klein onderdeel in het leven van een patiënt. Of horen dat in ieder geval te zijn.”

Kritisch kijken
Met het boek willen Reijngoudt en zijn collegaschrijver Van Dorst terug naar de basis. Terug naar waar het verpleegkundevak voor staat. "We willen het verpleegkundige proces weer laten gebruiken zoals het bedoeld is. Hoe? Door verpleegkundigen kritisch te laten kijken naar hun eigen handelen. We zijn al op weg naar een wereld met betere zorg, maar moeten nog wel een grote stap zetten naar de best passende zorg voor patiënten. Dit boek focust op hoe je die zo efficiënt mogelijk in kunt zetten in tijden van schaarste en tekorten, zoals bij covid.”