Lerarentekort: laat pabo-studenten werken én leren

De oplossing voor het lerarentekort? De Tweede Kamer overweegt om pabo-studenten tegelijk te laten werken en leren. Fontys pakt het op haar eigen manier aan. “We werken aan een pilot waarbij wij naar scholen toegaan om het noodzakelijke aanvullende onderwijs aan te bieden”, aldus directeur Nus Waleson.  

Het lerarentekort loopt flink op. “Ik denk dat sommigen van ons daar zelfs wakker van liggen”, zei Mariëlle Paul (VVD) vorige week tijdens een debat in de Tweede Kamer. Ze hekelde de vele vacatures, de vierdaagse schoolweken en de onbevoegden voor de klas. Ze wilde “alles op alles zetten om dit te tackelen”.

Na die woorden klonk haar motie bescheiden: ze vroeg om een experiment met een vierjarige praktijkopleiding voor de pabo, waarin studenten werken en leren tegelijk. Dan hoeven ze geen bijbaan meer te zoeken en zijn er direct meer ‘handen in de klas’.

Opstarten
Minister Dijkgraaf vond het prima, al corrigeerde hij haar ook. Studenten worden al voor zeker veertig procent van de tijd in de praktijk geschoold bij opleidingen die samenwerken met scholen. “Maar ik wil naar aanleiding van deze motie wel onderzoeken of ik pilots kan opstarten binnen dat programma waarin nog meer ruimte is voor de praktijk”, zei Dijkgraaf, “zodat het echt een volwaardig duale opleiding wordt.”

Onder de motie staan de vier regeringspartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie, plus oppositiepartij PvdA. Alle partijen stemden ervoor, afgezien van JA21.

Ook vakbond AOb, die net een petitie is gestart voor meer bevoegde docenten, reageert vooralsnog laconiek. Het plan klinkt volgens een woordvoerder niet zo vreemd. “Ik heb persoonlijk liever een paar handen in de klas van een pabo-student dan van een accountant of kunstenaar, hoe goed die het ook bedoelen.” Daarmee verwijst hij naar recente nieuwsberichten dat er steeds vaker onbevoegden voor de klas staan.

Leeruitkomsten
Binnen Fontys zijn we al bezig met het opzetten van een volwaardig duale opleiding, zij het als een variant naast andere mogelijkheden, vertelt Nus Waleson van Fontys Kind en Educatie. De directeur doelt op het werken met zogenoemde leeruitkomsten waarbij de student het ontwikkelresultaat volledig in de praktijk heeft verzameld. “Weliswaar is deze route bedoeld voor mensen die al in de onderwijspraktijk werken, maar het is niet uitgesloten dat we deze variant ook gaan aanbieden voor reguliere bachelorstudenten.”

Waleson maakt hierbij wel een kanttekening. “Waar je in dit geval rekening mee moet houden, is dat studenten van een jaar of twintig, die net van de middelbare school afkomen, ook andere behoeftes hebben dan fulltime aan het werk te zijn naast hun studie. Je ontneemt ze een belangrijk deel van het studentenleven, terwijl een grote groep ook studeert met juist het oog hierop.”

Een volwaardig duale opleiding moet dan ook een keuze blijven, vindt de directeur. Ook benadrukt hij dat 40% van het onderwijs van de lerarenopleiding al in de praktijk plaatsvindt.

Pilots
Waleson wijst erop dat het voortgezet onderwijs ook kampt met het probleem dat de gelden die zijn vrijgekomen om de corona-achterstanden weg te werken binnenkort wegvallen. Daarmee zijn docenten uit andere sectoren binnengehaald die niet bevoegd zijn. “Als die middelen er niet meer zijn, zouden deze docenten het onderwijs moeten verlaten of met een traject naar een onderwijsbevoegdheid worden geleid. Daar zou een volwaardig duale opleiding goed bij aansluiten”, denkt Waleson.

Met de Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT) wordt hieraan gewerkt. “Daarnaast lopen er gesprekken met schoolbesturen in Best en Eindhoven over een pilot waarbij hun docenten niet meer naar Fontys komen om onderwijs te volgen, maar waarbij wij naar de scholen toegaan om het noodzakelijke aanvullende onderwijs aan te bieden", aldus Waleson. [Marieke Verbiesen/HOP]