Landelijk examen taal en rekenen lerarenopleidingen? 'Geen goed idee'

Het taal- en rekenniveau van leerlingen, maar ook van hun leraren moet omhoog. En dus pleit de Onderwijsraad voor extra landelijke toetsen voor studenten van pabo’s en tweedegraadslerarenopleidingen Nederlands en Wiskunde. Volgens Fontysdocent Marina Bouckaert is het niet de oplossing. “Te kort door de bocht”, stelt ze.

Om leerlingen op het juiste niveau bij te spijkeren op het gebied van taal en rekenen, moeten afgestudeerde leraren in staat zijn om goed taal- en rekenonderwijs te geven. Maar dat is nu blijkbaar niet het geval. Althans, lang niet altijd. 

De Onderwijsraad kwam daarom op verzoek van de Tweede Kamer met een advies. Daar staat onder andere in dat er landelijk een verplichte eindtoets bij pabo’s en tweedegraadslerarenopleidingen Nederlands en Wiskunde zou moeten komen. Met als doel: achterhalen of studenten over voldoende vaardigheden beschikken.

Discussie
Marina Bouckaert, opleider Taal en senior onderzoeker bij het lectoraat Learning Design, omschrijft het plan ‘als te kort door de bocht’. Het onderwerp leeft sterk onder haar collega’s en is ook al jaar en dag een onderwerp van discussie.

“Ik ben niet tegen het idee van toetsen, dat gebeurt immers al op propedeuse- en afstudeerniveau, maar ik ben wel tegen méér en strenger toetsen”, aldus de docent. “Als de resultaten van leerlingen tegenvallen, waarom moeten we dan strenger gaan toetsen op de pabo? Alsof dit probleem enkel en alleen door de pabo’s opgelost moet worden.”

Drie punten
Bouckaert is van mening dat er in de media een te eenzijdig beeld wordt geschetst van het adviesrapport dat de Onderwijsraad naar buiten heeft gebracht. Er wordt voornamelijk over één punt gepraat - het punt over de toetsen - terwijl er ook andere belangrijke punten benoemd worden.

De eerste: taal en rekenen moet ook in andere vakken geïntegreerd worden. “Het is veel beter om taal functioneel te maken in plaats van het los te behandelen”, zegt ze. “Doe het bij alle vakken, dus ook bij aardrijkskunde of geschiedenis. Beperk je niet tot een lesje begrijpend lezen. Of een lesje spelling.”

Professionalisering
Het tweede punt gaat in op continue professionalisering van zittende docenten. Veel interessanter dan extra toetsen, vindt Bouckaert. “Zittende docenten weten volgens onderzoek door diezelfde Onderwijsraad niet altijd wat er op het gebied van taal en rekenen gedaan moet worden. De pabo zou een grote rol kunnen spelen als het om nascholing gaat. De inhoud die wij nu aan nieuwe docenten bieden, kan ook makkelijk verspreid worden voor nascholing in het werkveld.”

En dan is er nog een derde punt. Je hebt kwalitatief hoogstaand lesmateriaal nodig om leerlingen taal- en rekenvaardig te maken. “Het maken van goed lesmateriaal kan een waardevolle professionaliseringsstrategie zijn”, vervolgt de docent. “Het is je werk om na te denken over wat je aanbiedt, maar het is ook een goede manier om bij te blijven in je vak en de didactiek daarvan. Ook op het gebied van taal en rekenen.”

Kortom: alleen het inzetten van extra toetsen gaat volgens Bouckaert niet werken. Landelijke kennistoetsen zijn er al, dus waarom zouden we daar nóg meer op inspelen? “Meer toetsen helpt niet tegen tegenvallende resultaten. De core business is dat we goede leraren afleveren.” [Karen Luiken]