'Hoge uitstroom bij fysiotherapeuten niets nieuws'
Heel veel beginnende fysiotherapeuten stoppen na enkele jaren alweer met hun beroep. Te lage beloning en te weinig mogelijkheden voor doorontwikkeling zijn de hoofdoorzaken. Een trend die al jaren gaande is, zegt de directeur van Fontys Paramedische Hogeschool, Thom Rutten.
Eerder deze maand meldde de NOS op basis van een eigen rondgang en cijfers van de Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten dat van alle fysio's die de afgelopen drie jaar stopten, ongeveer 45 procent nog geen vijf jaar in het vak zat. En zo'n 25 procent hield het na vijf tot tien jaar voor gezien.
Thom Rutten, directeur van Paramedisch waar ook fysiotherapie onder valt, staat er niet van te kijken. Dat is al jaren zo, stelt hij. “Toen wij in 2019 de numerus fixus van de opleiding haalden, gingen we van 230 naar 450 studenten. Die stap heeft toen aardig wat lastige gesprekken met het werkveld opgeleverd. Zij zeiden: jullie maken de markt kapot. Maar dat is dus niet zo: vanwege die grote uitstroom.”
Sterker nog: 100 procent van alle studenten fysiotherapie vindt een baan en doet dat gemiddeld al binnen drie maanden, zegt Rutten. “En het beginsalaris is hbo-niveau, dat is echt prima. Vrijwel elke student di zijn bachelor heeft gehaald, gaat ook voor een master. Want dan krijg je meer uitbetaald van de verzekeraars.”
Hoeveel knieën wil je zien?
Maar dan komen de problemen. Na een jaar of vijf zitten de meeste fysio's aan het dak van wat ze kunnen verdienen. “Het salaris gaat dan niet verder omhoog en je zit bovendien door die master met een specialisatie. Hoeveel knieën wil je in werkbare leven zien? Ja, je kunt nog praktijkeigenaar worden. Maar dan stopt het wel zo'n beetje.”
Mogelijk geldt die beperkte doorgroei voor heel wat meer beroepen. Maar volgens Rutten is dat juist voor fysio's een probleem. “Er is nauwelijks ruimte en geld voor doorontwikkeling als je eenmaal aan het werk bent. Dit is een beroepsgroep van mensen die heel sterk zitten op groei, op blijven leren en ontwikkelen. En die twee gaan dus niet samen. Daarom zie je bij ons ook veel docenten die zelf uit het beroepsveld komen en die stap naar het onderwijs als een doorontwikkeling zien.”
“Onze studenten zijn zich daar ook wel bewust van. We zeggen ze ook: verdieping is mooi, maar misschien kun je het ook in de verbreding zoeken. In de wijkzorg bijvoorbeeld.”
In eigen mes gelopen
Fysiotherapeuten vallen al enkele jaren niet meer onder de basisverzekering. Dat hebben ze eigenlijk aan zichzelf te danken. “Zo rond 2000 zijn er ook echt wel verkeerde dingen gebeurd in het werkveld. Fysio's en praktijken die maar door bleven gaan met behandelingen en zo hun ondernemerschap op de verkeerde manier uitdroegen. Ze hebben toen te veel ruimte genomen. Nu hebben ze te weinig ruimte. En is het vertrouwen wel een beetje uit het systeem verdwenen.”
Omdat ze buiten het basispakket vallen, hebben zorgverzekeraars geen zorgplicht, waardoor sindsdien de tarieven steeds lager werden en bleven. Wat weer tot gevolg had dat er ook het geld niet was voor een goede cao. Als nu een huisarts zegt: ik kan u naar het ziekenhuis sturen, dat valt onder uw verzekering, of naar de fysio. Dan zullen veel mensen kiezen voor het eerste, vooral zij die geen dikke portemonnee hebben.
“Terwijl de fysiotherapeuten juist ook die andere zorg flink kunnen ontlasten. De afgelopen twintig jaar heeft het vak een enorme ontwikkeling doorgemaakt en is veel meer evidence-based geworden. Het is veel beter onderbouwd, veel holistischer van aard geworden. Onze tweede module gaat bijvoorbeeld helemaal over het coachen van patiënten.”
Zorgen over een terugloop van het aantal studenten fysiotherapie heeft Rutten absoluut niet. Maar hij vindt wel dat fysiotherapeuten veel dichter bij de huisarts én bij de specialist moeten komen staan. “Ook daarom: fysiotherapeuten verdienen het echt om weer in de basisverzekering terecht te komen.” [Jan Ligthart]