“Hekken slechten tussen onderwijs en werkveld”

Erg leuk om terug te zijn, zo stelt ze zelf. Ruim twintig jaar geleden liep Caroline Schipper (44) nog als student rond bij Fontys. Nu is ze er de nieuwe directeur Hogeschool Sociale Studies: “Het wordt tijd om de vensters wijd open te gooien naar de buitenwereld. In dat externe werkveld ‘knettert’ het volop.”

Wat is je eerste indruk van FHSS?
“Er is de voorbije jaren veel gebeurd. Er is gebouwd en geprofessionaliseerd, wat heeft geleid tot een begrijpelijke focus op de interne winkel. Het wordt nu tijd om de vensters wijd open te gooien naar de buitenwereld. In dat externe werkveld ‘knettert’ het volop. Maar van alle veranderingen ‒ neem de decentralisatie van de Jeugdzorg en de WMO ‒ is hierbinnen nog niet voldoende te merken.”

Die link met de praktijk is momenteel onvoldoende?
“Het profiel van onze studenten moet nog beter aansluiten op die praktijk. Van de afstudeerders van vandaag worden andere dingen verwacht dan vroeger: ondernemerschap, samenwerkingsvaardigheden, maar ook het tonen van initiatief en lef.”

“Die student komt straks terecht in een sector met rode cijfers en een niet-aflatende druk op de besteedbare uren. Daarop moet je kunnen inspelen. Sterker: vanaf dag één dat je bij een zorginstelling binnenkomt, krijg je een deel van de verantwoordelijkheid toegeschoven. Er wordt bijvoorbeeld continu van je gevraagd om slimmer en efficiënter te werken. Met andere woorden: de arbeidsmarkt in zorg en welzijn is ook de komende jaren best goed, maar dan wel voor een ‘professional nieuwe stijl’.”

Hoe bereid je studenten voor op die nieuwe wereld?
“Een volgende belangrijke competentie is multidisciplinariteit. Bijna niemand in de zorg doet nog één ding. Het team is multidisciplinair en je moet dus flexibel kunnen denken. Als een van de eerste social study-opleidingen in Nederland startten we een aantal jaar geleden met een brede bachelor. Een prima signaal: het is namelijk een antwoord op die multidisciplinariteit. Bovendien zijn we per 1 september begonnen met de Real Life Challenge (RLC). Dat is een nieuw didactisch concept waarbij we met grote groepen studenten (vijftig á zestig) en drie docenten tegelijk werken. Hierbij is er volop onderlinge interactie, en een vermenging van theorie en vaardigheden: dat doet recht aan hoe het in de praktijk ook gaat.”

Eén van de uitdagingen die Schipper ziet bij het inrichten van de opleiding is ‘buiten naar binnen halen’. “Er staat nog een hek tussen de zorgopleidingen en het werkveld, waar de zorgorganisaties ook zelf debet aan zijn. Ik wil de link tussen Fontys en werkveld versterken, bijvoorbeeld met behulp van externe intermediairs die als doorgeefluik fungeren. Voor studenten biedt dat het grote voordeel dat ze al vroeg een goed beeld krijgen van hoe het er in de praktijk aan toegaat.”

De omgekeerde beweging is volgens Schipper al even belangrijk. “Op hun beurt kunnen onze docenten meer naar buiten dan nu het geval is. Zo krijg je een ‘olievlekwerking’ tussen theorie en praktijk. Praktijkproblemen moeten hier vanzelf binnen stromen. Op onze beurt moeten we als opleiding op een even laagdrempelige manier oplossingen aanbieden.”

Hoe kijk je naar de toekomst?
“Momenteel staat de sector zwaar onder druk. Gedeeltelijk is dat een natuurlijke golfbeweging. We zien nu een vrij heftige decentralisatiedruk. De huidige financiering op gemeenteniveau zorgt ervoor dat er steeds meer gesprekken over kwaliteit en een bredere (financiële) knowhow komen in instellingen. Ik hoop dat we daarvan kunnen profiteren als het straks weer ‘centralistisch’ moet. Want daar komen we op termijn toch wel weer uit.”

“Voor Fontys Hogeschool Social Studies hoop ik dat we kunnen bouwen aan een sterk merk. De boodschap: Fontys- dé social study-opleiding die snapt hoe het gaat in de praktijk. Het werkveld moet daarom helder voor ogen hebben wat onze studenten kennen en kunnen. We willen mensen afleveren die het verschil kunnen maken.”

Gezien haar achtergrond als bestuurder en organisatiekundige heeft Schipper een breed perspectief. “Ik hou er niet van om te roepen dat dingen niet kunnen. Ik weet dat de budgetten beperkt zijn. Maar als de politiek hiermee niets doet, dan moet je het dus anders insteken. Bij GGZ Breburg (waar Schipper hiervoor werkte als directeur Specialistische Kinder- en Jeugdpsychiatrie, red.) werkten veel academici. We zijn echter bewust en actief hbo’ers gaan werven. Die zijn goedkoper, maar kwalitatief zeker niet minder.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]

Foto gebouw Dominee Theodor Fliednerstraat: Bas Gijsselhart