Half collegegeld is 'rare prikkel'

Lerarenopleidingen van Fontys staan kritisch tegenover de collegegeld-korting van het kabinet. Vanaf september 2018 hoeven hun studenten in de eerste twee jaar maar de helft van het collegegeld te betalen. Het kabinet wil zo het tekort aan leraren in basis- en voortgezet onderwijs te verminderen. De lerarenopleidingen zien meer in het terugdringen van de uitval van studenten.

“Het is een rare prikkel”, vindt Yvonne Visser, directeur van Fontys Lerarenopleiding Tilburg, over de halvering van het collegegeld. “Ik ben bang dat het studenten aantrekt die niet optimaal gemotiveerd zijn.”
Anton van den Brink, directeur van Fontys Lerarenopleiding Sittard, heeft ‘gemengde gevoelens’ bij het besluit. “Voor de studenten die toch al leraar wilden worden, is het fijn. Maar of je hiermee de juiste studenten aantrekt, daarover heb ik mijn twijfels.”
Astrid Venes, directeur van de Hogeschool Kind en Educatie (waaronder de pabo’s vallen), is wel blij dat Den Haag nu aandacht heeft voor het lerarentekort. “Maar als er al meer studenten komen, dan is de vraag of dat ook studenten zijn die de opleiding afmaken.”

Uitval
Zoals ook veel andere hbo-opleidingen, kampen alle lerarenopleidingen kampen met een hoge uitval van studenten in de eerste twee jaar. Volgens Visser schommelt die op bijna alle scholen rond de 40 procent. De uitval is vooral voor studenten heel vervelend, vindt ze. “Die zijn een jaar kwijt. En voor opleiders is het jammer, omdat zij vaak veel energie aan die studenten hebben besteed.”
De Fontys-opleidingen werken daarom hard om de uitval omlaag te brengen, vooral door scholieren beter voor te lichten voor ze aan de studie beginnen. Ze willen niet zozeer een hogere instroom, maar vooral om een betere instroom, van geschiktere studenten.
De Tilburgse lerarenopleiding werkt met een aangescherpte studiekeuzecheck: een vragenlijst die studenten invullen, om erachter te komen of de opleiding wel echt iets voor ze is. Na het invullen volgt een adviesgesprek.
Sittard biedt scholieren onder andere een proefstudeertraject aan, waarbij ze acht weken lang een middag in de week een vak aan de hogeschool volgen. Ook is er een strenge propedeuse van één jaar, waardoor studenten die het niet aankunnen al eerder vertrekken.

De inspanningen hebben zowel in Sittard als in Tilburg nog weinig effect op de uitval, mogelijk omdat de opleidingen de afgelopen jaren ook moeilijker zijn geworden. Visser is bang dat het kabinetsplan de uitval, die ze zo graag om laag wil brengen, juist laat oplopen.

Kwaliteit
Is de opleiding niet gewoon te pittig? Visser lacht. “Leuk dat ik die vraag nog eens mag meemaken. Nee, ik vind van niet. Het niveau is wel echt verhoogd. Dat niveau nu weer omlaag brengen, dat moeten we niet willen. We willen kwalitatief goede leraren voor de klas.”
De directeuren vragen zich overigens af wat het effect zal zijn van de maatregel op de instroom. “Het is koffiedikkijken”, zegt Van den Brink. “Ik heb nog nooit van studenten gehoord dat ze om financiële redenen geen lerarenopleiding kunnen volgen. Ook als je het nieuws volgt - over de grote werkdruk in het onderwijs, de grote groepen, het imago van het vak en het salaris van de leraar - vraag ik me af of dit de juiste oplossing is voor het lerarentekort.”

Enthousiast
Op de Fontys Hogeschool voor Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek in Eindhoven is directeur Gerard Lenssen wél enthousiast. “Elke student is er eentje meer”, zegt hij.
Anders dan de reguliere lerarenopleidingen leidt zijn instituut alleen in deeltijd op, vooral om zij-instromers uit de technische sector. “Mijn doelgroep kiest heel bewust voor het leraarschap, maar moet de opleiding helemaal uit eigen zak betalen”, zegt Lenssen. “Zij kunnen daarbij alle steun gebruiken.” [Marten van de Wier]