Grote zorgen over kamertekort voor internationals dit najaar
De wachtlijsten voor internationale Fontysstudenten die een kamer zoeken zijn weggewerkt. Goed nieuws voor de studenten die in februari instromen. Maar er zijn grote zorgen over hoe het later dit jaar zal zijn.
Elk nadeel heeft zijn voordeel. Door de in- en uitreisbeperkingen vanwege corona heeft een behoorlijk aantal internationale (exchange-)studenten de studieperiode bij Fontys uit- of afgesteld. Zonder die beperkingen waren mogelijk honderden studenten op een wachtlijst beland.
Het kamertekort voor studenten viel tot niet zo lang geleden nog mee in de Fontyssteden. Maar ook in Eindhoven, Tilburg en Venlo is de nood nu hoog. Die laatste stad kwam daarmee de afgelopen maand flink in het nieuws.
Krimpende markt
Her en der was er in 2021 in Venlo nieuwe huisvesting voor studenten bijgekomen. Maar het aanbod van al bestaande studenthuisvesting bleek juist flink gekrompen als gevolg van de krappe woningmarkt.
Vermoedelijk, zo stelt het gemeentebestuur, kozen veel particuliere kamerverhuurders ervoor hun panden aan een andere doelgroep te verhuren. Daardoor was er al een wachtlijst van vijftig studenten en dreigde die lijst in februari, als een nieuwe stroom internationals zich meldt, nog drie keer zo lang te worden.
“Na intensief overleg met de gemeente en aanbieders op de woningmarkt is de wachtlijst zo goed als weggewerkt. De reden is echter niet leuk: omdat een behoorlijk aantal studenten vanwege corona niet komt”, aldus Katrin Ulrich van Fontys International Business School in Venlo.
Hoe hoog de nood in Venlo was, blijkt wel uit het feit dat de afgelopen maanden internationale studenten in huisjes op vakantieparken bivakkeerden en in het klooster in Steyl woonden. Eén student woonde zelfs enige tijd bij de daklozenopvang.
Inmiddels is het aantal plaatsen in het klooster per februari uitgebreid naar 22 en zijn ook elders meer kamers gerealiseerd voor studenten. Voor nu lijkt daarmee de ergste nood even gelenigd.
Grotere problemen
Maar het college van B en W van Venlo liet de gemeenteraad al weten dat voor dit jaar én voor 2023 de problemen alleen maar zullen toenemen. Aan de woonvoorraad voor studenten zal niet veel veranderen. Terwijl de vraag waarschijnlijk juist wel veel groter wordt.
“Als er richting september geen coronabeperkingen meer zijn, dan krijgen we weer veel meer internationale studenten. Niet alleen nu maar ook de afgelopen twee jaar hebben zij geen studie(blok) in het buitenland kunnen volgen. Dan zal de behoefte aan kamers dus alleen maar groter worden”, aldus Ulrich.
Het probleem beperkt zich niet tot huisvesting. De student die bij de daklozenopvang belandde, hij heeft inmiddels andere woonruimte, liep daarmee op dat moment ook tegen psychische problemen aan.
“Dat soort problemen zien we meer. Veel van deze studenten stellen dat het zoeken naar woonruimte zoveel tijd in beslag neemt en stress veroorzaakt, dat hun studiesucces er onder lijdt.”
Toename
De vrees voor huisvestingsproblemen en alles wat daar mee samenhangt, speelt niet alleen in Venlo maar ook in Eindhoven en Tilburg. De krapte op de woningmarkt is ook aan alle kanten voelbaar voor studenten. Van alle Nederlandse Fontys-studenten woont een aanzienlijk deel nog gewoon thuis. Die optie hebben buitenlandse studenten, op sommige Duitsers en Belgen na, niet.
Het aantal internationale studenten neemt landelijk flink toe, mede ook door Brexit dat Nederland tot een aantrekkelijk en betaalbaar alternatief maakte voor Groot-Brittannië.
De groei is met name te zien bij universiteiten. Maar Fontys doet nauwelijks voor de uni’s onder en noteert al jaren een veel grotere instroom van internationals dan de andere hbo-instellingen.
Alle instellingen in het hoger onderwijs hebben een zogenaamde zorgplicht richting deze internationals. Onder die verplichting valt ook dat een instelling zorg draagt voor woonruimte voor deze studenten.
Floor Dexel, beleidsmedewerker Internationalisering bij Fontys Studentvoorzieningen: “Dat wil zeggen dat we ons best moeten doen om die studenten aan onderdak te helpen. En we doen echt heel veel, op allerlei vlakken. Maar we zijn natuurlijk geen huizenbouwer. Als er geen woonruimte is, kunnen wij ook weinig uitrichten.”
Behalve dan de studenten waarschuwen voor de problemen die er zijn op de Nederlandse woningmarkt. Zodat ze niet op een dag in Nederland staan en tot hun verbazing nergens onderdak kunnen vinden.
Dat doet Fontys dus ook. Dat, en overleggen met de betrokken gemeentes en kameraanbieders. In Tilburg en Eindhoven is er voor dat doel een convenant afgesloten tussen de onderwijsinstellingen en de genoemde partijen. Zodat bijvoorbeeld Tilburg University en Fontys elk hun fair share van de beschikbare kamers krijgen.
Instroom beperken?
Het blijft echter behelpen. De logische vraag: waarom niet een tijdelijke of gedeeltelijke rem zetten op de instroom van internationals?
Los van of een instelling als Fontys dat wel zou willen, kan het eenvoudigweg niet, stelt Dexel. “Als een student toelaatbaar is, dan is hij of zij toelaatbaar. Zo zijn de regels, daar kunnen wij niet veel aan doen.”
De universiteiten, waar de grote internationale toestroom bij sommige voor problemen zorgt op tal van vlakken, vroegen de vorige minister om een ‘fixus’ voor internationals, bijvoorbeeld door strenge toelatingseisen te mogen stellen. Maar dat verzoek is doorgeschoven naar dit nieuwe kabinet.
Voorlopig blijft het dus afwachten wat de coronabeperkingen over een half jaar zijn. En of de toestroom van internationale studenten in september een nog veel hogere piek bereikt. Floor Dexel: “Dat het er meer worden ligt voor de hand. En het kamertekort zal ook niet meteen helemaal zijn opgelost. Dus het wordt zeker spannend.” [Jan Ligthart]