Fontys-studenten denken mee: hoe ziet Nederland eruit in 2040?

Wil je bijdragen aan een inspirerend toekomstbeeld voor ons land? Na de zomer kan dat. “We willen vooral ook de stem van jongeren laten horen”, zegt projectleider Nanny Kuijsters.

Het uittekenen van de ‘Atlas van Nederland 2040’ gebeurt in opdracht van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Een denktank van opinieleiders – waaronder de Haagse burgemeester Jan van Zanen, NS-directeur Wouter Koolmees en hoogleraar Economie Barbara Baarsma – formuleert deze toekomstvisie, maar wordt bijgestaan door maatschappelijke organisaties, zoals Fontys.

Droom-wensdenken
Het projectteam dat de toekomstverkenning binnen Fontys begeleidt stelt juist studenten centraal. “De opzet is dat studenten van verschillende opleidingen gericht met elkaar in gesprek gaan over de toekomst”, zegt projectleider Nanny Kuijsters, docent-onderzoeker bij Fontys Marketing en Communicatie Tilburg.

Bij het formuleren van een langetermijnvisie draait het bijvoorbeeld om thema’s als natuur en klimaat, Artificial Intelligence en sociale onvrede. Na de zomer klinkt het startschot bij vijf instituten, waaronder Economie en Communicatie, Journalistiek en de Kunsten. “Deelnemers kiezen een thema, ontwikkelen onderzoeksvragen en gaan in gesprek met collega-studenten in techniek, ICT of zorg. Zo ontstaat een rijk palet van toekomstideeën en -mogelijkheden.”

In november komt alle door studenten opgehaalde informatie samen, en filtert het projectteam de grote lijnen eruit. “Het gaat vooral om onderling brainstormen wat de studenten doen, droom-wensdenken, verbeelden, maar ook bedenken welke ‘doorbraken’ dan nodig zijn.” Uiteraard krijgen de studenten hierbij coaching. “Begeleidende docenten zorgen dat ze gericht blijven denken binnen de context van hun eigen vak.”

Doorbraken
Eventuele toekomstvisies kun je niet los zien van problemen waaronder we nu gebukt gaan, zoals de klimaat- en woningcrisis. “Studenten ervaren die zelf. Zij weten dat er eerst grote veranderingen en doorbraken nodig zijn, om daarna weer vooruit te kunnen kijken.” Een toekomstvisie is dus geen vrijblijvend wensenlijstje, je moet ook realistisch nadenken over bestaande problemen en belangenconflicten. “We gaan ervan uit dat bij het leggen van die puzzel ook weer interessante inzichten ontstaan.”

Op 1 december brengt het Fontys-projectteam vervolgens verslag uit aan de VNG. “Die destilleert uit de input van ons en de andere deelnemende maatschappelijke organisaties één beeld voor de toekomst dat de basis vormt voor de ‘Atlas van Nederland 2040’.” Lobbyorganisatie VNG wil die inzetten in de aanloop naar de Europese Verkiezingen in 2024 en de Tweede Kamerverkiezingen in 2025.

Het is volgens Kuijsters de eerste keer dat Fontys betrokken is bij zo’n grootschalig visie-onderzoek. “We willen de uitkomsten uiteindelijk ook aanbieden aan ons college van bestuur. Het bevragen van de toekomstvisie van grote groepen studenten is best bijzonder. Daarom denken we dat dit onderzoek ook voor onze hogeschool waardevol kan zijn.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]