Fontys ICT oefent op gebarentaal

Student Tom de Beer (Fontys Hogeschool ICT) geeft sinds kort de training Nederlandse Gebarentaal voor beginners bij Fontys. De slechthorende student sloot in september zijn eigen cursus af. “Toen dacht ik: ‘ik wil mijn kennis overdragen aan anderen.’"

In sneltreinvaart symboliseren de vingers van Tom de Beer het volledige alfabet. Binnen vijf minuten is hij van A tot Z alle letters langsgegaan, duidelijk zichtbaar voor zo’n tien studenten en docenten van Fontys Hogeschool ICT die dinsdag de training bijwonen. “Goedemiddag, allemaal. Vandaag gaan we begroetingen oefenen en zullen we aan mimiek werken.”

Welkom, goedemorgen, tot ziens – het komt allemaal binnen het tijdsbestek van een ruim uur aan bod. Tom de Beer geeft het voorbeeld, waarna de studenten hem zo goed mogelijk proberen na te doen.

Assertief
Nadat De Beer (22) zijn cursus Communiceren met gebaren bij de Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening (GGMD) had afgerond, nam hij contact op met de coördinator van Student+.

“Ik merkte tijdens colleges dat docenten soms niet goed weten hoe ze met doven en slechthorenden rekening moeten houden.

Zo staan docenten weleens met hun gezicht naar het bord te praten, waardoor ik de lesstof niet kan volgen. Aan het begin van het studiejaar dacht ik: laat maar. Ik kijk het college later wel terug via een weblecture. Maar tegenwoordig probeer ik assertief te zijn. In dit soort situaties doe ik nu mijn mond open.”

Enthousiasme
Toen hij de mail verstuurde waarin hij aanbood een training Gebarentaal voor beginners te geven, had De Beer er een hard hoofd in. “Ik dacht: trainingen worden alleen door specialisten en docenten gegeven. Ik maak totaal geen kans.

Maar na een aantal dagen kreeg ik een heel enthousiaste reactie terug. Met hulp van een docent heb ik mijn training samengesteld.”

Iconisch
“Gebarentaal wordt ook in het dagelijks leven gebruikt”, zegt De Beer. “Er zijn veel iconische gebaren, zoals autorijden en fietsen. Die zijn voor iedereen redelijk duidelijk.

In mijn training laat ik zien dat het handig kan zijn als je dit soort gebaren kent, ook als je niet slechthorend bent.
Daarnaast is het belangrijk dat docenten en studenten mij en andere slechthorenden betrekken bij hun communicatie.”

Makkie
Wie Tom de Beer voor de klas bezig ziet, is geneigd te denken dat gebarentaal aanleren een makkie is. Het tegendeel is waar. “Je moet veel oefenen. Het kostte mij een paar maanden totdat ik het alfabet vloeiend kende.

Sommige letters lijken optisch veel op elkaar, zoals de G en de Q. Daarom herhaal ik het ‘vingerspel’ ook aan het begin van iedere training.”

Advies
Heeft hij nog een goed advies? “Gebarentaal leren is een kwestie van herhalen en aandachtig kijken. Ik probeer het de cursisten zo goed mogelijk voor te doen, maar vanaf ver af is het soms moeilijk te zien. Er zitten kleine verschillen tussen gebaren. Die probeer ik zo duidelijk mogelijk toe te lichten.”

Toets
Aan het einde van de training, half maart, volgt voor de deelnemende cursisten een toets. In duo’s moeten zij een gesprek voeren. Dat kan overal over gaan; je werk, je dagelijkse bezigheden. Zaken waar De Beer op let zijn vingerspellen, tellen tot 100 en mimiek.

De cursist moet ook in staat zijn van een aantal thema’s woorden te kunnen uitbeelden, zoals eten en drinken. De klas van deze middag is zo ver nog niet. Wat zou het gebaar voor ‘oeps, best lastig’ zijn? [Femke Molenaar]