Examencommissies vooral druk met plagiaat en fraude
Binnen universiteiten neemt het aantal studenten met bezwaren, vragen en verzoeken bij examencommissies toe. Er zijn meer studenten, ze zijn mondiger, voelen meer druk om snel af te studeren en weten beter de weg naar deze commissies te vinden. Ook de examencommissies binnen Fontys ervaren meer drukte, vooral als het gaat om plagiaat- en fraudevermoedens.
Examencommissies gaan niet alleen maar over de kwaliteit van toetsing en tentamens. Ze zijn ook verantwoordelijk voor het verlenen van herkansingen en vrijstellingen en kunnen vervangende vakken of aangepaste leerroutes goedkeuren. Maar ook fraude- en plagiaatgevallen waarbij dat wordt vermoed worden behandeld.
Dat laatste zorgt voor steeds meer druk, aldus Jacqueline Janissen van het team onderwijsrecht Juridische Zaken binnen Fontys. “Vooral sinds de invoering van plagiaatscans hebben de examencommissies het drukker met plagiaat- en fraudezaken. Die scans worden voortaan standaard toegepast en daar komt veel meer uit dan vroeger. Toen merkte een docent bijvoorbeeld op dat een stuk niet door een student geschreven leek te zijn.”
Voorgeschreven route
Bij iedere melding van vermeende plagiaat of fraude moeten de examencommissies zich namelijk houden aan een standaardprocedure die vaststaat in de OER, de Onderwijs- en examenegeling. Die voorgeschreven route kost veel tijd volgens de medewerkster. “Er moet dan meteen actie ondernomen worden door een gesprek met een student in te plannen. Die gesprekken kunnen wel een half uur duren, worden vastgelegd en uitgewerkt in een verslag.”
Daarna moet de examencommissie ook nog een besluit nemen. “Ga maar eens na hoeveel tijd dat kost als je dat bijvoorbeeld twintig keer per week moet doen. Tijd is wat dat betreft iets kostbaars en kun je maar één keer besteden.”
Een van de moeilijkheden die deze plagiaatscans met zich meebrengen is ChatGPT. Volgens Janissen is informatie die met ChatGPT gewonnen wordt niet goed te herkennen door de scansystemen. “Dat komt omdat het geen vastliggende bron is en de output van verzamelde informatie continue verandert. We merken de laatste paar weken dan ook dat we een beetje achter de feiten aanlopen als het om ChatGPT gaat.”
Tientallen per dag
Examencommissies krijgen in het algemeen zeker tientallen aanvragen per dag binnen. “Of dat nu gaat om naar de wc te kunnen tijdens tentamens, het veranderen van toetsingsvolgorde of een minor eerder kunnen volgen dan een stage lopen; alles komt bij de examencommissies terecht en overal moet een besluit over worden genomen.”
Of de druk binnen universiteiten net zo hoog is als binnen hoger onderwijsinstellingen weet Janissen niet. “Dat is appels met peren vergelijken. Dan zou je ook moeten weten hoeveel fte iedere opleiding in deze commissies heeft en om welke studentenaantallen het gaat.” [Noëlle van den Berg]