Eigen bedrijf is de beste opleiding

Echt goed ondernemersonderwijs geven valt nog niet mee. Ger Post, lector Business Entrepreneurship, geeft leiding aan onderzoek dat docenten daarbij moet ondersteunen. Hij werkt bovendien aan een nieuwe afstudeerrichting ondernemerschap.

Opvallend: de opleiding Bedrijfsmanagement MKB heeft nog geen afstudeerrichting ‘ondernemerschap’. De bachelor is nog vooral ingericht om studenten klaar te stomen voor een toekomst binnen een bestaand bedrijf, terwijl veel studenten zich juist warmlopen voor een eigen zaak. Vanaf september wordt het gemis goedgemaakt. “Ik ben het met je eens, het is eigenlijk raar dat we dat nu pas doen”, zegt Ger Post, lector Business Entrepreneurship.

Senseo
Open innovatie en ondernemerschap zijn de speerpunten van het lectoraat van Ger Post aan de Fontys Hogeschool Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek (FH BEnT). “Hoe ontwikkel je het beste diensten en producten samen met andere bedrijven? Dat is open innovatie. Het bekendste voorbeeld is Senseo, als samenwerking tussen Philips en Douwe Egberts”, zegt Post. “Maar met alleen een goed idee ben je er nog niet. Je moet dat idee kunnen vertalen naar een organisatie. Dat is ondernemerschap.”

Er is behoefte aan de nieuwe afstudeerrichting ondernemerschap, verwacht Post. “Ongeveer de helft van de studenten Bedrijfsmanagent MKB heeft thuis een familiebedrijf. En ongeveer de helft daarvan, dus ongeveer een kwart van de studenten, wil dat bedrijf overnemen. Daar komen de studenten nog bij die zelf een startup willen beginnen.”

Afstuderen in eigen bedrijf
Post werkt veel samen met het Fontys Centrum voor Ondernemerschap, dat het ondernemerschap onder studenten bij alle opleidingen stimuleert. Het CvO helpt student-ondernemers om hun bedrijf met hun studie te combineren, bijvoorbeeld door in hun eigen zaak af te studeren. Bij de nieuwe afstudeerrichting van Bedrijfsmanagement MKB wordt afstuderen in je eigen bedrijf de standaard. Post verwacht voor de komende jaren een instroom van ongeveer dertig studenten per jaar.

Veel knoppen
Maar ja, hoe geef je nu goed ondernemerschaps-onderwijs? Laat dat nu net een van de onderwerpen zijn waarmee de onderzoeksgroep van Post zich bezighoudt. “Docenten hebben, op basis van de literatuur, heel veel knoppen waar ze aan kunnen draaien”, vertelt docent en onderzoeker Danae Bodewes. “Als docent kun je dat nooit allemaal oppakken. Hoe maak je de juiste keuzes om het onderwijs te verbeteren, zonder dat het te veel tijd kost? Dat onderzoeken we samen met drie andere hbo-instellingen”, vertelt Bodewes.

We hebben aan student-ondernemers gevraagd: ‘Wat heeft nou echt bijgedragen aan de ontwikkeling van jouw onderneming en jouw ondernemend gedrag?”, vervolgt Bodewes. Die interviews lieten zien dat vooral contextgericht onderwijs goed werkt. “Contextgericht wil zeggen: authentiek, in de praktijk. Dus niet van alles simuleren in een lessituatie”, zegt Bodewes. Het onderzoek liet ook zien dat er maatwerk nodig is. Er zijn grote verschillen tussen bijvoorbeeld een student met een startup en een die een bedrijf overneemt. “Hoe zorg je ervoor dat je als docent op het juiste moment iets aanreikt, als een student ergens tegenaan loopt?”

Europese subsidie
Bodewes wil daarvoor een gebruiksvriendelijke flexibele gereedschapskist voor docenten ontwikkelen. “We staan op het punt een Europese subsidie aan te vragen, zodat we vanaf 2018 nog meer in kunnen investeren in pilots bij Fontys op dit gebied”, zegt Post. “Dat doen we met een consortium van acht Europese universiteiten en hogescholen.” Hij schat in dat een bedrag van rond de 2 miljoen nodig is voor het project van drie jaar.

Ook voor hun eigen instituut betekenen de inzichten van Bodewes en Post overigens een omslag in het ondernemerschapsonderwijs: van theoretische lessen met opdrachten van een docent naar leren in de praktijk van een eigen zaak, met de docent als coach. “Ik zou zeggen dat we ongeveer op een kwart van die omslag zitten. We hebben dus nog een hele route te gaan”, zegt Post.

Evenement bezoeken
“In plaats dat ik als docent van alles verzin, kan ik studenten ook een professioneel evenement in de regio laten bezoeken, dat past bij een vraag waarmee ze bezig zijn in hun bedrijf”, legt Bodewes uit. “Dan coach je studenten vooraf: wat ga je daar doen? En achteraf: hoe ging het? Welke contacten heb je gelegd? En wat ga je daar verder mee doen?”

Post heeft, naast zijn werk bij Fontys, een eigen onderzoeks- en adviesbureau. Kriebelt het bij de lector nooit om zelf een innovatieve startup te beginnen? “Soms lig ik ’s nachts wel eens wakker met een idee, maar meestal vind ik het ’s ochtends niet goed genoeg”, lacht Post. “Maar ik heb een idee op de plank. Ik ben gitarist in twee bandjes, als hobby. Ik heb vijf akoestische en negen elektrische gitaren. Dat is een hoop gesleep. Je hebt geen elektrische gitaren die echt een goed namaak-akoestisch geluid kunnen produceren. Dat zou een project kunnen zijn waar ik ooit mee aan de slag ga.” [Marten van de Wier]

Eerder maakte Fontys dit filmpje over een dag uit het leven van lector Ger Post: