'Effect innovaties onderwijs lastig te onderzoeken'
Inspectie: betere evaluatie nodig van experimenten
De Inspectie van het Onderwijs concludeert in haar jaarlijkse 'Rapport van de Staat van het Onderwijs' dat de zorgelijke ontwikkelingen van de afgelopen jaren zeker niet zijn weggenomen. Teruglopende leerlingprestaties, ongelijke kansen en segregatie dreigen zich mede onder druk van een ongelijk verdeeld lerarentekort te verdiepen, zo schrijft de Inspectie.
Daarnaast moet het onderwijs beter evalueren wat de effecten zijn van de vele experimenten. Vooral over dit laatste punt ging Bron te rade binnen Fontys. FED, Pulse, Condor, i-Fontys, de Open opleiding binnen FHICT: aan onderwijsinnovaties binnen Fontys immers geen gebrek.
De studenten aan de ‘open opleiding’ op Fontys ICT weten niet beter: geen rooster, geen toetsen en zelfs geen voorgeschreven curriculum. Het zijn er doodnormale zaken. Zaken die tevens erg aantrekkelijk klinken voor beginnende studenten. Idem met Condor, waarbij studenten journalistiek zelf hun leerroute bepalen. “Geen colleges of dichtgetimmerde toetsen", zei docent Roy Mevissen eerder tegen BRON.
Toch stelt het Inspectierapport dat onderwijsvernieuwingen die vooral gericht zijn op het verbeteren van de motivatie niet per se leiden tot betere leerresultaten.
Jochem Goedhals kan zich daar niet helemaal in vinden. Goedhals is binnen Fontys Hogescholen werkzaam voor ‘Pulse’, een nieuw onderwijsconcept. Volgens hem zijn leerresultaten niet altijd afhankelijk van het onderwijsprogramma en de docent. “Er zijn veel meer factoren die van invloed zijn op het leerproces van een student. Daarom voeren we binnen Pulse elke twee weken een coachingsgesprek.”
Goedhals vindt dat we tegenwoordig veel verwachten van leraren. “Ze moeten alles kunnen. Ik denk dat deze aanpak een groot pijnpunt is.” In de praktijk is het volgens hem moeilijk om verschillende groepen hetzelfde bij te brengen omdat elke groep anders is. Waar dat aan ligt? Volgens Goedhals zijn er veel elementen die je als docent niet altijd kunt beïnvloeden. “We schuiven schoolresultaten vaak op de leraar af. Zeker in het voortgezet onderwijs. Maar het heeft met meer te maken.”
Prikkels
Volgens Goedhals leven de leerlingen van nu in een wereld waarin ze constant prikkels krijgen. Binnen Pulse wordt daarom geprobeerd het leven te integreren in het onderwijs. Door de coachingsgesprekken kunnen studenten het ook hebben over privé-aangelegenheden om er zo voor te zorgen dat deze ze niet afleiden tijdens lessen.
“In de gemiddelde praktijk wordt alleen gekeken of een leerling fysiek aanwezig is, maar we weten vaak niet wat er in een hoofd omgaat. Daardoor weet je ook niet of die persoon wel écht aanwezig is en de lesstof opneemt.”
Diversiteit
Yvonne Visser, directeur aan de Fontys Lerarenopleiding in Tilburg, herkent dat de diversiteit aan concepten die scholen hanteren toeneemt. “De inspectie constateert dat deze als paddestoelen uit de grond schieten, maar dat er niet wordt onderzocht of die concepten ook werken.”
Dat is ook moeilijk om dit te onderzoeken, beaamt zij. “Waar wij zelf druk mee bezig zijn, is te kijken of wij flexibeler kunnen opleiden, maatwerk kunnen leveren en de opleiding personaliseren. Zo kunnen we meer ruimte bieden voor specifieke leervragen.” Volgens Visser werkt dat goed voor de motivatie en zorgt het ervoor dat je meer eigenaarschap bij de lerende zelf legt. “Dat is ook een trend die je ziet”.
Toch dragen onderwijsvernieuwingen ook positief bij aan het onderwijs, stelt Visser. “Wat twee jaar geleden een enorme schok teweegbracht is dat de kansongelijkheid toeneemt. Uit de nieuwe resultaten blijkt dat deze kansongelijkheid niet verder oploopt. Dat is goed nieuws.”
Hetzelfde geldt volgens de directeur voor het gegeven dat de arbeidsmarktperspectieven voor de Nederlandse jeugd de beste ter wereld zijn. “Dat is ook heel goed nieuws.” [Whitney Janssen]