Een scriptiebureau inschakelen voor je afstuderen, mag dat?

Sommige hogescholen en universiteiten zien het inschakelen van een scriptiebureau om te helpen bij afstuderen als fraude. Hoe zit dat precies bij Fontys? 

Scriptiebureaus worden ingezet voor onder andere spellings- en zinsopbouwcontrole. Door deze externe hulp is een afstudeerproject niet meer volledig geschreven door de student zelf, wat wel een vereiste is. Is dat iets waar Fontys zich druk om maakt? 

 Uit een rondvraag blijkt dat er geen algemeen Fontysbeleid is over het inschakelen van externen. Verschillende examencommissies laten weten dat het gebruik van deze scriptiebureaus niet vaak aan de orde is. Andere opleidingen moedigen studenten waar nodig aan om zelf verantwoordelijkheid te nemen bij het oplossen van taalproblemen, bijvoorbeeld door extra feedback op het taalgebruik te organiseren.  

Overleg en ben eerlijk 
Zo ook de Lerarenopleiding in Sittard. Daar krijgen studenten die dat willen ondersteuning door middel van extra schrijfcursussen. Studenten met dyslexie of taalproblemen worden juist gemotiveerd om hun teksten na te laten kijken door derden, legt lector Frank Crasborn uit. “Al gebeurt dat door je vader die Neerlandicus is, een vriendin die in de journalistiek werkt of een extern scriptiebureau.” 

“Juist van directe feedback op concrete schrijfproducten leer je veel. Maar wat je ook doet: overleg met je begeleiders welke stappen je daarvoor onderneemt. En ben eerlijk over de taalkundige uitdagingen waarmee je te maken krijgt. Zo voorkom je dat je bij het inleveren van je afstudeerproject met onaangename verrassingen te maken krijgt.” 

Scriptie en praktijkonderzoek 
Volgens Crasborn is er binnen het hbo eigenlijk geen sprake meer van scripties, maar van afstudeerprojecten. “Een scriptie suggereert een soort individueel en intellectueel schrijfproces, waarbij je op je kamer zit, boeken leest en rapporteert. Tegenwoordig doe je praktijkonderzoek binnen een afstudeerproject. Daarin ontwerp je voor, en in samenwerking met, de eigen (stage)praktijk een beroepsproduct.”  

Op basis van systematische gegevens die je tijdens de uitvoering van dat onderzoek verzamelt, ga je als het ware na hoe alles in de praktijk werkt. “Schriftelijk rapporteren en het delen van opbrengsten is daarbij belangrijk, maar vormen slechts een onderdeel van het hele project.” 

Eigen werk van studenten 
Dat studenten dat (rapportage)werk na willen laten kijken door anderen, is volgens de lector niet meer dan normaal. “Wanneer ik zelf een artikel of een hoofdstuk voor een boek schrijf, laat ik dat ook altijd controleren. Dat hoort nu eenmaal bij het proces. Het betekent niet dat iemand anders mijn werk heeft gedaan.”  

Dat kan ook bij afstudeerprojecten het geval zijn. “Het is een vorm van collegiale consultatie en samenwerking waarmee de presentatie van je werk toegankelijker en beter wordt, maar het blijft nog altijd het eigen werk van studenten. En daar mag niets aan veranderen.” 

Samenwerking en transparantie 
Toch maakt Crasborn wel eens mee dat studenten geen eigen kopij aanleveren, oftewel fraude plegen. “Zeker bij het ontwikkelen krijgen begeleiders het gehele traject van een student die afstudeert mee en is er altijd sprake van samenwerking met de beroepspraktijk. Daardoor is de kans klein dat er in korte tijd ineens een door derden geschreven kant en klaar eindproduct op de mat ligt. Gebeurt dat wel, dan klopt dat gewoon niet. Maar massale ghostwriting komt gelukkig niet voor.” 

Hoe (tekstuele) fraude tijdens het afstuderen volgens de lector te voorkomen valt? “Door transparant te zijn. Heb je een taalprobleem, vind je schrijven lastig of loop je ergens anders tegenaan? Deel dat vooral met je begeleiders, zoek samen naar een oplossing en blijf inzet tonen.” 

Maatwerk 
Volgens Crasborn is het ook van belang welke opleiding je volgt. “Wanneer je student Journalistiek bent, kun je makkelijker met taal overweg dan wanneer je je dagelijks met wiskunde bezighoudt. Deze tweede groep heeft wellicht iets meer tijd en andere ondersteuning nodig.” 

Daarom pleit de lector voor duidelijke afspraken over hulp op het gebied van schrijven en taalgebruik in de laatste periode. “Deze moeten gebaseerd worden op maatwerk, zodat iedereen zijn of haar afstudeerproject goed af kan sluiten.” [Noëlle van den Berg]