Eén miljoen voor studie om beroertes te voorkomen

Fontys heeft met een aantal partners ruim 1 miljoen euro subsidie ontvangen voor een vervolgonderzoek naar de verbetering van leefstijl na een beroerte. “Het doel van deze studie is de kans op nieuwe gezondheidsproblemen na een beroerte te verkleinen. Als dat lukt, dan zal dat enorme maatschappelijke impact hebben”, voorspelt projectleider Yvonne Hartman van Fontys Paramedisch.

Jaarlijks worden in Nederland 40.000 mensen getroffen door een beroerte. Van die groep krijgt ongeveer 25 procent binnen een jaar opnieuw te maken met een ‘cardiovasculair event’, zoals een TIA, beroerte of hartinfarct. De gezondheidsproblemen die zij hieraan overhouden, hebben een enorme impact op het leven van patiënten en dat van hun families en vrienden.

Bovendien is bij een volgende beroerte de kans groot dat de fysieke en cognitieve gevolgen groter zijn. Denk aan concentratieverlies, moeilijker kunnen bewegen van armen of benen of zelfs een halfzijdige verlamming. Dit brengt hoge zorgkosten met zich mee.

In het voorafgaande onderzoek genaamd RISE hebben Martijn Pisters, lector Empowering Healthy Behaviour bij Fontys Paramedisch en verbonden aan het UMC Utrecht, en biomedisch wetenschapper Yvonne Hartman van Fontys Paramedisch gekeken naar het beweeggedrag van mensen die een beroerte hebben gehad. Daaruit kwam naar voren dat een grote groep te veel zit en te weinig beweegt.  Dit vergroot de kans op een nieuw cardiovasculair event of overlijden.

Maatschappelijke impact
Volgens Hartman beweegt slechts één op de vier mensen voldoende nadat ze een beroerte hebben gehad. “Bewegen is heel belangrijk. Ook als sporten niet meer mogelijk is, is elk beweegmoment evident om een nieuwe beroerte te voorkomen. Daar zijn veel patiënten zich onvoldoende bewust van”, weet Hartman.

Daarom hebben Pisters en Hartman de Rise-interventie ontwikkeld. Met het vervolgonderzoek wil de onderzoeksgroep onder hun leiding de dagelijkse balans in zit-, beweeg- en slaapgedrag van beroertepatiënten verbeteren. “Het doel van deze studie is de kans op nieuwe gezondheidsproblemen na een beroerte te verkleinen. Als dat lukt, dan zal dat veel maatschappelijke impact hebben”, aldus Hartman.

Door de nieuwe subsidie van ruim 1 miljoen euro kunnen de onderzoekers het Rise-project de komende tijd opschalen door uit te breiden naar andere regio’s en de samenwerking aan te gaan met neurologen, revalidatieartsen en verpleegkundig specialisten in twintig ziekenhuizen en zo’n vijftig tot zestig fysiotherapeuten uit de eerste lijn.

De deelnemende fysiotherapeuten worden speciaal geschoold om dit onderzoek te kunnen uitvoeren. “Dat geeft wel aan hoe vernieuwend de interventie is”, aldus Hartman. “Ze doen geen oefeningen met de patiënten, maar gaan met hen in gesprek over hoe zij hun leefstijl kunnen veranderen. De nadruk ligt op de coachende rol van de fysiotherapeut.”

Duizend patiënten 
Maar liefst duizend patiënten zullen de komende drie jaar worden gevolgd. “Die aantallen helpen om te analyseren hoe goed de Rise-interventie werkt op het voorkomen van nieuwe gezondheidsproblemen.” Daarnaast wordt er gekeken naar de kosteneffectiviteit. “Als de interventie kosteneffectief blijkt, willen we in gesprek gaan met zorgverzekeraars zodat de behandeling vanuit het basispakket vergoed wordt.”

Het onderzoek werkt ook door in het onderwijs op Fontys Hogeschool. In het eerdere onderzoek was al een promovendus betrokken en in de vervolgstudie komen er nog twee onderzoekers bij die de metingen gaan uitvoeren. Verder draaien er verschillende projecten om studenten mee te nemen in deze nieuwe ontwikkelingen.

“Het gaat om een actueel en urgent vraagstuk, wat het bijzonder interessant maakt voor onze studenten”, aldus Hartman, die ook verbonden is aan de Learning Community Empowering Healthy Behaviour in de afstudeerfase van Fontys Paramedisch. [Marieke Verbiesen]