Doeslief, ook in de collegezaal
In Nederland heb je vrijheid van meningsuiting, maar daarnaast is een van de belangrijkste waarde in ons land ook gelijkheid. Deze twee naast elkaar laten leven blijkt best moeilijk te zijn, en dat merk je ook in de collegezaal. Vaak maakt de manier waarop dingen gezegd en gebracht worden een heel groot verschil en dat lijkt niet iedereen te begrijpen.
Ik ben er altijd voor om een goed gesprek of misschien zelfs wel felle discussie te voeren en dat mag best over ‘stevige’ onderwerpen gaan. Dat we over sommige onderwerpen anders denken, is oké.
Zelf volg ik een maatschappelijke studie waarbij er onderwerpen naar voren komen waar de meningen nogal eens over uiteen kunnen lopen. Zo heb ik vorig jaar regelmatig een college gehad over het feminisme. Tijdens een van mijn colleges hoorde ik aan de andere kant van de collegezaal een mannelijke stem die zei “dat de doelen van de eerste feministische golf wel zijn bereikt en vrouwen moeten ophouden met zeiken”.
De manier waarop dit gebeurde nodigde niet uit tot een gesprek. Het werd hard genoeg gezegd voor iedereen om het te horen maar het was geen onderdeel van het geheel. Het was juist bedoeld om het gesprek hierover af te weren. Soms voelen studenten zich daardoor ronduit onprettig of onveilig tijdens een college.
Laatst moesten we voor een opdracht opsommen bij welke groepen je allemaal hoort en wat de voor- en nadelen daarvan zijn, zodat we ons hiervan bewust zijn als docent. Een van onze medestudenten verkondigde bij de groep “het blanke ras” te horen en dat het voordeel hiervan is dat je dan meer privileges hebt. Als nadeel benoemde deze student dat wie niet bij deze groep horen zichzelf als minderheden zien en zijn privileges willen afpakken.
Iedereen kan zich wel voorstellen dat als je daar op dat moment zit als iemand met een andere etnische achtergrond dan dat ‘blanke ras’, je dit als erg ongemakkelijk en onveilig kan ervaren. Woordkeuze en taalgebruik doen ertoe als je een open gesprek wilt voeren, zeker over lastige onderwerpen.
Er worden nog steeds discriminerende en seksistische opmerkingen gemaakt onder studenten. Dat is jammer want daardoor sta je tegenover elkaar in plaats van dat je in gesprek bent.
Fontys heeft hier ook een taak om eens goed in te zoomen op de verhoudingen tussen studenten en het gevoel van veiligheid in de klas. Vrijheid en gelijkheid mogen best een beetje schuren maar doe het met fatsoen en laat de ander in zijn waarde. #doeslief!
Roos Vervoort is tweedejaars student aan de lerarenopleiding geschiedenis in Tilburg en schrijft columns voor Bron.
dank je wel voor het delen en voor het zichtbaar maken in zo heldere taal. Jammer genoeg is het nog steeds nodig door mensen die het wél opmerken wat er gebeurd gedeeld te worden voordat velen begrijpen dat dit soort discriminerende en racistische uitspraken in de klas tijdens de studie bij Fontys voorkomen. En niet alleen dat, ook dat zij niet afgeremd of beperkt worden door docenten. Hoe en wat mogelijk is in het lokaal en de zaal wordt door docenten voorbereid en ingericht. Zoals jij het schetst is de vrijheid van meningsuiting niet het alomvattend doel. Zorgen voor een veilige leeromgeving van alle betrokkenen zou de basisvoorwaarde moeten zijn die alle docenten kunnen bewaken en helaas is dat nog steeds niet overal het geval. Ik maak mij er graag sterk voor om samen met de Taskforce Diversiteit en Inclusie en de expertgroep Diversiteit en Inclusie maar ook in mijn dagelijkse werk als docent en supervisor. Ik vind het naar wat je hebt mee gemaakt en ben er graag voor iedereen die behoefte heeft om te leren dit tegen te gaan.
Samenleven is niet eenvoudig, maar kan fijn zijn. Je kunt er zelfs iets van leren!
En zeker een goed punt om te benoemen: vrijheid van meningsuiting is een belangrijk ding, maar nooit in strijd met andere grondwaarden van onze samenleving.
Wederom een mooi stukje Roos!