Deeltijd moest flexibeler om student binnenboord te houden
Om studeren in deeltijd aantrekkelijker te maken, startte in 2017 het programma Fontys Flexibilisering Deeltijd. Na vier jaar is dit experiment met 41 opleidingen afgelopen. Programmadirecteur Hans Dekker over wat is bereikt en hoe nu verder.
Waar zijn jullie afgelopen vier jaar tegenaan gelopen?
“Het was een enorme puzzel, een reis, een experiment. Niemand wist van tevoren hoe we flexibel onderwijs moesten vormgeven, dat maakte het heel spannend.
Ikzelf ben op 1 januari 2018 ingestapt als programmadirecteur om een steviger structuur neer te zetten. Dat was noodzakelijk omdat de deelnemende opleidingen te veel hun eigen weg zochten in die flexibilisering.
Er was te weinig kennisdeling en een echt 
gezamenlijke koers miste. Die hebben we er de afgelopen drie jaar alsnog ingebracht, met meer sturing per opleiding en betere samenwerking tussen de opleidingen.”
Wat was er mis met de oude deeltijdopleidingen?
“Het deeltijdonderwijs was lange tijd een kopie van het voltijdonderwijs, maar dan versneld. Het had een heel strak programma, erg gecomprimeerd.
Dat sloot niet aan op de wensen van de doelgroep, veelal werkenden die leren en een druk privéleven moeten combineren. Vandaar dat de instroom al jaren daalde. Voor Fontys was dit aanleiding om die gewenste flexibilisering al in 2015 op de agenda te zetten en het deeltijdonderwijs voor volwassenen aantrekkelijker te maken.
Vlak daarna kwam het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap met nieuwe regels en meer speelruimte voor hogescholen om flexibel onderwijs mogelijk te maken. Daar heeft Fontys dankbaar gebruik van gemaakt.
In de flexibele opleidingen wordt veel meer gebruik gemaakt van de kennis die de student in zijn leven en op zijn werk heeft opgedaan. Ook is er veel meer ruimte voor het zelf kiezen van het leerpad."
Er waren opstartproblemen. Hoe zijn jullie daarmee omgegaan?
“Vooral de systeemkant bleek lastig. We zijn een proeftuin gestart met drie digitale leeromgevingen, maar die boden alle drie niet wat nodig was om die flexibilisering goed door te voeren. We leerden steeds meer wat er wél nodig is.
Een half jaar geleden heeft Fontys, mede op basis van onze ervaringen, voor een geheel nieuw systeem gekozen: Canvas. Dat wordt nu Fontys-breed ingevoerd en ik ben ervan overtuigd dat we hiermee klaar zijn voor flexibel onderwijs.
Een andere uitdaging was om met studenten en docenten het gesprek te voeren over flexibilisering. Wat willen zij en waarom? Daarvoor hebben we de Fontys Flexscan ontwikkeld. Met de uitkomsten van deze scan kunnen de opleidingen verder richting geven aan hun flexibilisering.”
Hoe gaat Fontys nu verder met de flexibilisering van het onderwijs?
“In de Fontys-strategie voor 2021-2025 staat flexibilisering weer hoog op de agenda. Niet alleen voor deeltijd. Het College van Bestuur wil deze trend doortrekken naar het voltijdonderwijs waar ook een groeiende behoefte is aan flexibilisering. Want met flexibel onderwijs kunnen we beter aansluiten bij de talenten en interesses van de studenten.
Voor mij als programmadirecteur houdt het hier op. Maar de opleidingen zullen verder doorontwikkeld worden. De ervaring van studenten en docenten met flexibilisering hebben we vastgelegd in het Flexmagazine. Hierin staan belangrijke lessen voor het vervolgprogramma Fontys Flexibel.” [Ivo van der Hoeven]