Communicatie is wezenlijk bij toetsing
Geen toets, geen toetsbeleid, geen toetsprogramma is goed als er niet ook een goede organisatie rond de toetsing bestaat. En een wezenlijk onderdeel van die organisatie, zo betoogt Fontys-docent Fieke Tychon in onderstaande opinie, is communicatie.
Onderweg naar een afspraak in Utrecht stopt de trein, waardoor ik stil sta in een weiland met koeien aan mijn linkerkant en schapen aan mijn rechterkant. De conducteur roept om dat er voor ons een goederentrein stil staat, waarvan de locomotief is uitgevallen. We moeten wachten op het herstarten van deze trein, voordat de reis kan worden hervat.
Wachten op een seintje
Na een minuut of 10 vertelt de conducteur dat het opstarten van de locomotief niet lukt en dat nog niet duidelijk is of we richting Utrecht verder reizen of terug moeten naar Den Bosch. 40 minuten later vertelt de conducteur dat de goederentrein vertrokken is, waarna het nu wachten is op een seintje van de treinverkeersleiding, of de reis kan worden vervolgd.
Een paar minuten later horen we dat het sein op groen springt en we vervolgen onze reis naar Utrecht. Door de regelmatige informatie van de conducteur over de stand van zaken is er begrip in de coupé voor de ontstane situatie.
Het belang van communicatie
Ik werk als docent in het HBO en ben bij Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid lid van de expertgroep toetsing. In dit kader heb ik twee jaar geleden mijn Seniorkwalificatie Examinering (SKE) behaald. Wat ik daarvan geleerd heb, naast het aantonen van mijn toetsbekwaamheid, is hoe belangrijk communicatie bij toetsing is.
Communiceren deed deze conducteur tijdens de stilstand in mijn ogen perfect. Hij kon de vertraging niet wegnemen, de goederentrein niet verplaatsen, niet aangeven hoe lang het zou duren, maar wel de informatie die tot dan toe bekend was delen en daarmee de pijn verzachten.
Voor mijn SKE heb ik een portfolio samengesteld, waarmee ik de SKE leeruitkomsten aan wilde tonen. Het was heel spannend om een SKE portfolio in te leveren en vanuit de studentrol af te wachten wat het oordeel zou zijn. De assessor had 15 werkdagen de tijd om mijn assessment te beoordelen en na het verzenden ontving ik dan ook een ontvangstbevestiging waarin stond dat ik binnen 15 werkdagen de beoordeling tegemoet zou zien.
Het zal toch niet?
Op dé dag, een vrijdag, waarop de beoordeling binnen hoorde te zijn, had ik nog steeds geen uitslag. Daarop besloot ik te bellen naar het assessmentbureau, maar de secretaresse nam niet op, ze bleek een lang weekend vrij te hebben. Ik bleef hopen op een reactie van de assessor, ‘zij zal toch niet al weekend hebben?’, en checkte herhaaldelijk mijn mail. Zou het betekenen dat het net niet goed genoeg was? Of zouden ze in conclaaf gaan omdat het een grensgeval was?
In de kwaliteitspiramide van toetsen en beoordelen van Sluijsmans, Joosten-ten Brinke & van Schilt-Mol (2015) omarmt toetsorganisatie, waar communicatie onderdeel van uitmaakt, als het ware de andere onderdelen van de piramide. Dat impliceert dat je toetsbeleid, toetsprogramma, toetsen en toetstaken nog zo goed kunnen zijn, als de organisatie waaronder communicatie niet op orde is, ervaart de student geen kwaliteit.
Terug naar mijn treinreis: een conducteur verplaatst geen goederentrein. Een assessor kan geen ijzer met handen breken. Een assessor kan wel informeren, laten weten dat het resultaat later dan de eerder gecommuniceerde werkdagen binnenkomt of bijvoorbeeld, de afnamelocatie van de toets is gewijzigd. Communicatie en daarmee kwaliteit van toetsing gaat niet (alleen) over zenden en ontvangen maar zorgt voor verbinding en begrip.
Fieke Tychon is docent bij Fontys Hogeschool Mens en Gezondheid en schreef bovenstaande opinie als opdracht voor de master Toetsdeskundige.
Bron: Sluijsmans, Joosten-ten Brinke, Van Schilt-Mol (2015). Kwaliteit van toetsing onder de loep. Garant, Antwerpen-Apeldoorn