Boek Applied human rights: ‘Een Fontys-prestatie’

Hoe zien mensenrechten eruit als we ze actiegericht gebruiken in het dagelijks leven en niet uitsluitend als juridische term? Die vraag beantwoordt lector Moral Design Strategy Bart Wernaart samen met 26 andere auteurs in het leerboek ‘Applied human rights’, dat maandag gepubliceerd is.

Wanneer mensenrechten vooral gebruikt worden als juridisch begrip, doet men er volgens Wernaart geen recht aan. Hij kan het weten, want hij promoveerde ooit met een proefschrift over de afdwingbaarheid van mensenrechten. “Naarmate de jaren vorderden dacht ik: leuk dat we eens wat minder de discussie hebben over hoe mensenrechten in een rechtszaal werken en ons vooral richten op het feit dat een mensenrecht iets van ons allemaal is, en ons leidt in ons dagelijkse handelen.”

Mensenrechten maken namelijk het verschil. Niet per se in de rechtszaal, maar vooral in de dagelijkse praktijk van bijvoorbeeld managers, ingenieurs, maatschappelijk werkers, musici, ontwerpers en lokale overheden. De impact en implicaties van mensenrechten zijn echter in elke sector anders. Daar moet het nieuwe leerboek bij helpen. “Hierin worden vanuit verschillende disciplines mensenrechten als actiebegrip toegelicht en krijg je een beter beeld hoe dit te implementeren tijdens bijvoorbeeld je werk of in de wetenschap.”

Het menselijke aspect
Applied Human Rights behandelt onder andere thema’s als de aard van het recht, technologie, social design, organisatiekunde, methodologie en de uitvoering van law enforcement. “Allemaal vanuit het mensenrechtelijk perspectief.” Zo zijn er praktische hoofdstukken waarin beschreven wordt hoe film ingezet kan worden om oorspronkelijke bewoners in India een stem te geven in hun zoektocht naar ‘forest rights’, is er een hoofdstuk over verantwoorde inzet van drones, is er een hoofdstuk over seksuele rechten in organisaties, en een hoofdstuk over het recht op privacy van overleden mensen. Ook zijn er fundamentelere hoofdstukken over de filosofische aard van mensenrechten, of hoe design thinking ingezet kan worden om mensenrechten te verbeteren.

Het boek is geschreven voor wetenschappers, studenten en beroepsbeoefenaars die geïnteresseerd zijn in het menselijke aspect van hun beroep of discipline. “Met dit boek willen we iedereen motiveren om verder te kijken dan de juridische discussie. Zo presenteren we ook veel onderzoek dat we binnen de verschillende domeinen Fontys hebben uitgevoerd, waardoor de lezer nieuwe inzichten krijgt op welke manier mensrechtelijke vraagstukken benaderd kunnen worden om vooruit te komen.”

‘Echt een Fontys-prestatie’
Maar liefst 27 auteurs, waar Wernaart er een van is, werkten mee aan Applied Human Rights. Hoewel de lector de (wetenschappelijke) eindverantwoordelijke is, had hij dit boek niet kunnen maken zonder zijn medeauteurs. “Dit hebben we samen voor elkaar gekregen en daar ben ik heel trots op. Dit boek is gevormd dankzij een gemêleerd auteursveld van wetenschappers, onderzoekers én studenten in binnen- en buitenland. Wat dat betreft is dit boek tot op zekere hoogte ook echt een Fontys-prestatie te noemen waarin onderzoek en praktijk samenkomen. Nu volgt het breed en betekenisvol toepassen van mensenrechten in het dagelijks leven.” [Noëlle van den Berg]