Bestuur: "Iedereen moet zich bij Fontys veilig voelen"
Sociale veiligheid is niet vanzelfsprekend. Dat kwam maandag naar voren tijdens de Fontys nieuwsjaarontmoeting die volledig in het teken stond van dit thema. Studenten, medewerkers en bestuurders gingen erover met elkaar in gesprek.
2022 leek het jaar van grensoverschrijdend gedrag, niet alleen in de politiek en in de entertainmentwereld, ook in het onderwijs. Het wangedrag van de Belgische hoogleraar die de HILL-methodiek bij Fontys introduceerde maakte veel los. “Het heeft ieder van ons getoond hoe vaak en hoe snel dingen heel erg mis kunnen gaan”, aldus bestuursvoorzitter Joep Houterman. “En hoe zeer mensen die het slachtoffer worden van ongewenst gedrag hieronder te lijden hebben.”
Houterman was duidelijk in zijn toespraak. “We willen dat er binnen Fontys een klimaat heerst waarin mensen zich durven uitspreken en reflecteren op het eigen gedrag. Er gebeurt al veel om de sociale veiligheid binnen onze hogeschool te bevorderen. Maar of nu alles goed gaat? Nee. We doen het niet minder goed of beter dan andere hogescholen of instellingen.”
Overal waar mensen intensief samenwerken, leren en onderzoeken, gebeuren er volgens de bestuursvoorzitter dingen die afbreuk doen aan de sociale veiligheid, ook bij Fontys. “Wat we vandaag willen stimuleren, is dat zoveel mogelijk mensen zich bij Fontys welkom en veilig voelen. Daarvoor willen we het onderwerp op een open en eerlijke manier bespreekbaar maken.”
Gesprek aangaan
Dat gebeurde onder meer door ruimte te creëren voor gesprekken met elkaar. Deze kwamen gemakkelijk op gang na de interactieve voorstelling Safe Space waarin sociale onveiligheid zichtbaar en vooral voelbaar werd gemaakt. Wat doe je als je onder druk wordt gezet door leeftijdsgenoten of wanneer je te maken krijgt met machtsmisbruik? Het toneelspel maakte indruk. [tekst gaat verder onder de afbeelding]
Grensoverschrijdend gedrag is lang niet altijd zichtbaar, denken Manon Krabbenborg en Lars Veerhoff van loopbaancentrum Career Jumpstart. Volgens hen gebeurt het ook dikwijls subtiel. Vaak hebben mensen niet eens de intentie om een ander te beschadigen. “Onze daden en onze woorden, het heeft allemaal impact op anderen. Vaak meer dan we zelf doorhebben.”
Inclusiviteit
Ze geven een treffend voorbeeld dat ze dezelfde ochtend voor hun ogen zagen gebeuren: bij het vollopen van de zaal werden de mensen op de achterste rij op aandringen van de dagvoorzitter naar voren gehaald. Maar een van deze mensen was juist achterin gaan zitten omdat hij minder goed tegen te veel prikkels kan. “Ook dat gaat over inclusiviteit”, zeggen Krabbenborg en Veerhoff.
En precies om deze reden is Fontys gestart met Career Jumpstart. Het loopbaancentrum begeleidt (afgestudeerde) studenten met een ondersteuningsbehoefte die moeite hebben om een passende baan te vinden en te behouden. “Daarnaast voeren we gesprekken met bedrijven om ze bewust te maken van werknemers met autisme, ADHD, faalangst, dyslexie en lichamelijke en/of psychische klachten en hoe daarmee om te gaan, zodat (onbewuste) discriminatie kan worden voorkomen.”
Informatiemarkt
Studenten Communicatie Anouk Gooskens en Simone Gerritsen mengen zich ook in het gesprek. Als bestuurders van studievereniging FACT voelen ze een verantwoordelijkheid ten opzichte van hun leden. “We vinden sociale veiligheid heel belangrijk en zijn van mening dat iedereen gelijk is en zich moet durven uitspreken, tegenover elkaar, het bestuur, maar ook elders binnen Fontys." [tekst gaat verder onder de afbeelding]
Het tweetal zuigt alle informatie die ze horen van anderen dankbaar op. Daarvoor gaan ze gesprekken aan en leggen ze hun oor te luister bij de diverse Fontys-programma’s en -projecten op de informatiemarkt. Career Jumpstart is er daar een van, en ook Fontys Pride, ADHD-community, Autisme Ambassade, Get Real, See Through en Studentenwelzijn Pedagogiek presenteren zich.
Verder waren er over het algemeen weinig studenten op deze eerste bijeenkomst in het nieuwe jaar. Dat baart een groepje docenten van Fontys Hogeschool Bedrijfsmanagement, Educatie en Techniek zorgen. Sinds de coronacrisis zien ze minder studenten en ook minder vaak. De afstand tussen student en docent is groter geworden en het zicht op hun mentale gezondheid is verminderd. Sociale veiligheid creëer je niet alleen op de campus, vinden zij. [Marieke Verbiesen]
Velen leven in de illusie dat er op Fontys niets écht onveiligs gebeurt.
In dit stuk in de Cursor (van juni 2021) staan (schokkende) voorbeelden van dingen die je overkomen als je niet tot de norm behoort. Ik geef onderaan dit bericht enkele citaten uit de eerste link, die _niet_ aangenaam zijn om te lezen (dus kies echt een tijd wanneer het niet teveel impact op je humeur heeft).
“I was [-] asked publicly ‘how did you get your PhD? I didn’t know that there were schools in the ghetto’. This was all out in the open and everyone laughed, which made me understand that racism was actually just part of the university and societal cultures, and that no one saw anything wrong with it. He also went through a phase of calling me ‘Blackie’ – I would never respond. Even at a conference: ‘Hey, Blackie! We’re going for lunch’”. Others were there but didn’t say a word. With the underlying dynamic of the professor putting her in the role of the group’s dummy, it didn’t make things better. “Once I was even asked about the color of my genetalia: ‘I’ve always wondered what black pussy looks like’.”
Cursor has been in contact with the person of the support group Prince spoke to, who has confirmed that Prince has indeed spoken to her about the incidents of racism and abuse of power. This person from the support group has also worked at TU/e herself and left because of her own negative experiences on this topic and the lack of solutions.”
Blackie
“There was a group member that publicly tried to make my life hell, with his constant jokes about me being black. He would for example say he couldn’t see me because the lights weren’t on. Everyone thought it was funny. I must admit that in the beginning I would just roll my eyes or chuckle nervously, and just not say anything. I didn’t want to cause trouble and appear to be ‘sensitive’ since I was in a completely different culture.”
https://www.cursor.tue.nl/en/background/2021/juni/week-1/addressing-of-abuse-of-power-intimidation-and-racism-not-adequate-enough/