Eindhoven,
24
januari
2019
|
11:39
Europe/Amsterdam

‘Afstudeerscriptie is frustrerend, dat is juist goed’

De afstudeeropdracht of scriptie zorgt bij studenten vaak voor studievertraging. Schaf het af in de huidige vorm en verkort het hbo van 4 naar 3 jaar, betoogde gastcolumnist Nico Keuning zaterdag in de Volkskrant. “Daarmee neem je een belangrijk moment voor zelfreflectie weg”, reageren onderzoeker Evelyne Meens en directeur Tjeerd de Jong. 

Neerlandicus Keuning merkt in zijn stuk op dat studenten ook vaak niet goed weten hoe ze het schrijven van een scriptie moeten aanpakken en dat de begeleiders vaak niet toekomen aan goede feedback. 

Hij stelt voor dat studenten nog één stage hebben. Tjeerd de JongDaarmee kan een casus uit het werkveld als afstudeeropdracht (of scriptie) worden gecombineerd. Met nog wat andere maatregelen zou het hbo dan van een vier- naar een driejarige opleiding kunnen. Dat bespaart veel tijd en geld.

Frustrerend
Veel mensen met inmiddels een diploma op zak kunnen zich waarschijnlijk goed herinneren hoe frustrerend het was om aan het eind van je studie nog een scriptie of afstudeeronderzoek te moeten maken. En hoeveel mensen ken je niet die om die reden nooit zijn afgestudeerd?

Maar dat is volgens Tjeerd de Jong, directeur Fontys Paramedische Hogeschool, absoluut geen reden om het afstudeeronderzoek, waar vaak een half jaar voor staat in combinatie met de tweede stage, af te schaffen.

"Het afstudeeronderzoek is het meest zelfstandige wat een student in zijn opleiding doet. Juist hier leert een student zelf vraagstukken uit de praktijk op een goede manier te lossen. Dat kan frustrerend zijn, maar dat leidt juist tot zelfreflectie. Dat is belangrijk voor zijn persoonlijke ontwikkeling.”

‘Exploreerruimte’
Ook Evelyne Meens, onderzoeker bij Studentenvoorzieningen is het om die reden niet eens met Keuning. “Uit mijn promotieonderzoek naar Studiesucces blijkt dat Nederlandse studenten in vergelijking met andere landen minder ‘exploreren’: onderzoeken welke opleidings- en beroepsmogelijkheden er zijn.”

Het begint er al mee dat middelbare scholieren al heel snel moeten kiezen voor een bepaald pakket, waarmee ze een richting kiezen. “Het is fijn dat ze op het hbo de tijd hebben om dat gemis in te halen.”

Studenten weten volgens Meens vaak pas na hun eerste stage waar hun interesses liggen. “Daarmee kunnen ze dan gaan oefenen in de tweede stage. Sommigen weten het helemaal niet en hebben juist die twee plekken nodig om erachter te komen wat ze willen.”

Maatschappelijke vraagstukken
De Jong ergert zich eraan dat het onderwijs te veel vanuit een economisch perspectief wordt bezien. “Het gaat gewoon niet alleen om geld. Het gaat Evelyne Meenserom wat de maatschappelijke toegevoegde waarde van onderwijs is. Onderwijs en hbo dragen bij uitstek bij aan inclusie en participatie van iedereen.”

De afstudeeronderzoeken in het hbo gaan daarbij over vraagstukken uit het werkveld en voegen daarmee iets toe aan de ontwikkeling van beroepen, zegt De Jong. “Bovendien leert een student om methodisch en systematisch problemen te analyseren. Dat moet hij later in het werkveld ook. Je kunt niet zomaar wat roepen.”

Persoonsontwikkeling
Meens merkt op dat je dan misschien wel sneller hbo’ers op de arbeidsmarkt hebt met een driejarige hbo, maar wat is de kwaliteit? “Een hoger opgeleide moet kunnen reflecteren. Er moet tijd zijn voor persoonsontwikkeling. Daar is al zo weinig ruimte voor.”

“Ik vind het trouwens ook een gekke redenering dat je iets gaat schrappen omdat het nu niet goed gaat. Je kunt het dan ook proberen te verbeteren. We zouden in het onderwijs bijvoorbeeld best meer aandacht kunnen besteden aan de vaardigheden voor het schrijven van een verslag.”

Discussiëren
De Jong vindt Keunings standpunt ‘uitblinken in onwetendheid’: “Er kunnen zeker dingen beter in het hbo. We moeten ons minder op het programma en meer op de persoon gaan richten, minder op rendement en meer op kwaliteit en minder opleiden voor functies en meer op het leren van bekwaamheden. Daarover discussiëren heeft meer zin.”

Meens is wat milder: “Ik vind het niet erg dat Keunings dit roept. Het nodigt ten slotte anderen ook weer uit om met goede argumenten te komen waarom een vierjarige hbo wél nodig is.” [Petra Merkx]

Reacties 1 - 3 (3)
Bedankt voor uw bericht.
Tim Goudriaan
30
September
2019
De heer Keuning, in mindere mate de heer De Jong en mevrouw Meens, en eigenlijk het gros van hbo-opleidingen in Nederland, geven blijk van een een wijdverspreid misverstand dat ten grondslag ligt aan veel problematiek rondom de hbo-scriptie: namelijk dat de scripties op de universiteit en op het hbo vergelijkbaar zijn.

Of erger nog: dat dat iets is wat we zouden moeten willen.

Zolang wordt verwacht dat hbo-studenten een uitgebreide, quasi-academische tekst kunnen schrijven zonder ze ook maar enige basis aan te leren (en waarom zou je: leidt het hbo op tot een beroep, of tot onderzoeker?), blijven we inderdaad veel frustratie zien - maar dat heeft niet zoveel te maken met zelfreflectie en meer met dit absurde en onredelijke systeem.

Wat is de oplossing? De huidige vorm afschaffen: https://www.teachmehowtodothat.com/blog/100120/scriptiebegeleiding-schaf-de-hbo-scriptie-af
Sebastian Beerse
17
August
2019
Het is inderdaad vrij wonderlijk dat van HBO studenten verwacht wordt dat ze een wetenschappelijk eindwerk afleveren, terwijl ze hiertoe niet of nauwelijks tot opgeleid zijn. Vakken als Academische Vaardigheden en Statistiek geeft de universitaire student handvatten om een kwalitatieve scriptie te schrijven inclusief interpretatie, terwijl dit op het HBO volledig ontbreekt. Het is daarom ook niet gek dat deze studenten steeds sneller grijpen naar particuliere scriptiebegeleiding: https://scriptieblog.com/scriptiebegeleiding/scriptiebegeleiding-en-scriptiehulp-aanbieders-vergelijken/. Wat mij betreft leggen ze voor HBO studenten de nadruk veel meer op de praktijk, of een praktijkopdracht, iets wat aansluit op waar ze op voorbereid zijn.
Nannie Beernink
29
January
2019
Fijn dat directeur De Jong van de Fontys Paramedische Hogeschool zich er aan ergert dat het onderwijs te veel vanuit een economisch perspectief wordt bezien. “Het gaat gewoon niet alleen om geld." Hopelijk zien we dat ook nog eens terug in het behouden van kwalitatief goed personeel bij de Paramedische Hogeschool. Nu werken veel opleidingen hier met een grote flexibele schil waardoor medewerkers met een tijdelijke aanstelling tòch weer op straat komen te staan, ook als ze goed functioneren.