Toekomstige leerkracht is zuiniger dan hbo-jurist
Kloppen pabo-studenten minder vaak aan bij DUO dan studenten HBO-Rechten? Onderzoek van de Volkskrant naar hoe de gemaakte studiekeuze je leengedrag beïnvloedt, laat dit zien. Fontys-studenten beamen de uitkomsten, maar relativeren die tegelijk.
De Volkskrant analyseerde het leengedrag van studenten aan in totaal 345 opleidingen in de maand februari 2020. Wat blijkt? Studenten die straks uitstromen naar beroepen met minder salaris lenen ook (veel) minder dan studies met potentieel hogere beloningen.
Achtergrond
Vertaald naar het hbo betekent dat bijvoorbeeld dat studenten social studies, journalistiek en pabo onder het gemiddelde maandelijkse leenbedrag blijven - voor het hbo is dat 572 euro. Studenten HBO-Rechten lenen (net) bovengemiddeld.
In de krant wordt die vaststelling direct gerelativeerd. Leengedrag hangt volgens een keuzegedragsdeskundige toch ook af van het type persoon dat je bent en van je achtergrond. Ook van Fontys-studenten horen we relativerende geluiden.
Halvering collegegeld
Eerstejaars Britt (19) studeert aan de pabo in Tilburg en zou dus tot de spaarzaamste leners moeten behoren. “Sterker: Ik leen helemaal niet. Ik heb alleen een kleine aanvullende beurs, gebaseerd op het inkomen van mijn ouders. Omdat ik bovendien een bijbaan heb en nog thuis woon, red ik het daarmee.”
Ze gelooft zeker dat het eventuele inkomensperspectief invloed heeft op het leengedrag nu. Maar de beperkte leenbehoefte van de pabo-student heeft volgens haar eerder te maken met het feit dat zij in hun eerste twee jaar slechts de helft van het collegegeld betalen. “Als lokkertje om een pabo-studie te gaan volgen.”
Een andere conclusie uit het Volkskrant-onderzoek is dat studenten meer lenen naarmate ze ouder worden. Een 17-jarige hbo-student leent gemiddeld iets meer dan 400 euro per maand. Dat bedrag kan oplopen tot 800 euro als je na je 22ste nog studeert.
Die uitkomst is herkenbaar voor Britt. “Als je meer vertrouwd bent met de studie en de groep, ga je bijvoorbeeld vaker uit. Of je gaat pas in een later stadium op kamers. Ik hoor ook van klasgenoten dat ze om die redenen meer gaan lenen.”
Studieschuld, maar niet veel
Tweedejaarsstudent Jort (22) van Social Studies in Eindhoven leent wel bij DUO. “Het valt mee omdat ik een goede bijbaan heb. In ieder geval blijf ik een stuk onder het gemiddelde hbo-leenbedrag (572 euro, red.).” Over de toekomst maakt hij zich niet bijster veel zorgen. “Ik weet dat ik een studieschuld opbouw, maar veel is het niet. Dat komt vast goed als ik eenmaal afgestudeerd ben, al ga ik dan misschien niet superveel verdienen.”
Qua ‘leenverschillen’ tussen studenten denkt Jort dat het onderscheid thuis- of uitwonend bepalender is dan de studiekeus. “Studenten die nog bij hun ouders wonen, hebben veel minder onkosten, en misschien ook ruimer de tijd voor hun bijbaan. Ze hoeven dus amper te lenen.”
Hij is er juist niet van overtuigd dat je leengedrag zo sterk wordt bepaald door studiekeus of inkomensverwachting. “Het is vooral persoonlijk, ligt aan hoe je leeft en met geld omgaat. Sinds ik op kamers woon, ben ik meer op mijn uitgavenpatroon gaan letten.” De studieschuld die Jort opbouwt, werkt eigenlijk motiverend voor hem. “Om te zorgen dat ik niet voor niets leen, wil ik absoluut mijn studie afmaken.”
Geen veellener
Derdejaars Collin (22) studeert weliswaar HBO-Rechten in Tilburg, maar is zelf geen ‘veellener’. “Ik woon nog thuis, heb een bijbaan en leen minimaal, ruimschoots onder het hbo-gemiddelde.” Hoewel hij verwacht straks inderdaad een goed salaris te gaan verdienen, is dat perspectief niet van invloed op zijn leengedrag. Maar hij weet dat dit bij sommige van zijn studiegenoten anders is.
“Ja, die goede baan wordt weleens als excuus gebruikt om maximaal te lenen. Daarmee is trouwens niet gezegd dat je dan ook minder bewust met geld omgaat. Van vrienden weet ik dat ze het bedrag dat ze maandelijks overhouden weer op een spaarrekening zetten. Met het oog op terugbetaling van hun studieschuld.” [Frank van den Nieuwenhuijzen]