Technokritisch

Regelmatig, na mijn presentaties, merkt iemand op dat ik wel héél kritisch ben over digitale technologie. Die opmerking is altijd verpakt als een verwijt en mijn antwoord is dan een mengelmoes van nuanceringen en excuses. Maar die tijden zijn voorbij!

Ik heb er namelijk over nagedacht. Waarom die opmerking? Is technologie in zichzelf iets positiefs, waar je geen kritiek op mag hebben? Nee, toch? Technologie is geen Ghandi, alhoewel Ghandi het ook zwaar gehad zou hebben in tijden van #MeToo.

Nee, het komt omdat veel mensen digitale technologie gelijkstellen met vooruitgang. En dus zijn mensen, zoals ik, die kritisch zijn op digitale technologie in hun ogen ouderwets. Tegen vooruitgang!

Maar, beste mensen, dat klopt niet: ik ben voor vooruitgang. Ik wil alleen betere technologie. En, vooruitgang is ook mogelijk zonder digitale technologie. Sterker nog, het leidt vaak alleen maar af. We weten bijvoorbeeld al heel lang dat criminaliteit afneemt als je in gevangenissen cursussen geeft en gevangenen respectvol voorbereid op een terugkeer in de maatschappij. 

Maar dat is saai. Technologie is veel gaver. ‘Slimme’ camera’s, data, gezichtsherkenning en AI. Dát is de toekomst! We hebben geen idee of het werkt, maar het klinkt wel lekker sexy.

Waarom criminelen knuffelen als full-blown minority report ook een optie is?

Kortom, ik ben kritisch op technologie én voor vooruitgang. Dat kan best! Dus, de volgende keer dat iemand opmerkt dat ik nogal kritisch ben over technologie, reageer ik niet meer met allerlei slappe excuses, maar met een lichte buiging en een welgemeend: “Dank je wel”. 

Rens van der Vorst is technofilosoof, werkt bij Fontys Hogescholen ICT en Engineering en is auteur van 'Waarom je altijd wilt winnen van je navigatieysteem'. Lees hier de eerdere columns die hij voor Bron schreef.