Niet zien wat je niet ziet

Ben ik goed in zelfreflectie? Die vraag stelde ik mijzelf nadat we in een P&O-bijeenkomst hadden vastgesteld dat zelfreflectie een belangrijke voorwaarde is wanneer je wilt professionaliseren. Maar wanneer kan en mag je jezelf reflectief noemen?

Ik moest mezelf bekennen dat ik het antwoord niet wist. Je hebt altijd blinde vlekken, toch zeker wanneer het om zelfreflectie gaat. Immers: je ziet niet wat je niet ziet.

Wanneer een student of collega nog niet ‘up to speed’ is met betrekking tot een bepaalde vaardigheid of competentie is dat helemaal niet erg. Want zolang de persoon dat zelf ook inziet en kan nadenken over zijn eigen handelen (reflectie dus), is er geen vuiltje aan de lucht. Maar dat is – zeker voor jongeren – niet altijd even gemakkelijk.

Dus dan hangt het van iemands omgeving af (bijvoorbeeld ouders, de leidinggevende, docent of coach) in hoeverre deze de goede vragen kan stellen om jou tot goede reflectie aan te zetten. En wat nou als die omgeving zelf nog wat te leren heeft maar dat zelf minder inziet?

Goed. Al reflecterend was mijn conclusie dat je zelf niet kan vaststellen of je reflectief bent. Want iemand die minder goed kan reflecteren ziet dat zelf niet. Dus wanneer iemand jou aangeeft dat één van zijn sterke punten ‘het vermogen tot zelfreflectie’ is, dan moet je wellicht even bedenken welke waarde je aan die uitspraak wilt hechten.

Dat gezegd hebbende, haal ik ‘m even als een van mijn kwaliteiten van mijn eigen cv af…

Evelyne Meens neemt keuzes van zichzelf en anderen onder de loep en zet daarbij mensen graag aan het denken. Ze werkt bij Fontys als onderzoeker en expert Studie(keuze)succes en is auteur van het boek Een leven lang kiezen. Haar Bron-columns vind je hier.