Laat studenten vooral ook de Duitse taal leren

Studenten worden bij Fontys opgeleid om de wijde wereld in te kunnen trekken. Daarvoor is het nodig dat al die studenten - Nederlandse en buitenlandse - met elkaar en met anderen kunnen communiceren in een andere taal dan alleen het Nederlands. Bij internationalisering denken we alleen nog te vaak aan het Engels, zo stelt Vincent Pijnenburg in onderstaand opiniestuk. De Venlose lector breekt een lans voor de Duitse taal.

Bij Fontys moet er meer dan één taal worden gesproken. Opleiden in slechts één taal hoort bij een verouderde opvatting van onze samenleving. Bij een tijdperk waarin de dagelijkse leefomgeving niet verder reikte dan de schaal van de regio. Contact met andere culturen en talen was eerder uitzondering dan regel. Je eigen taal spreken volstond.

Toch zit een open houding ten opzichte van andere culturen stevig geworteld in ons DNA. Vroeger waren de Nederlanders één van de weinige ‘volkeren’ welke er op uit trokken om producten te verhandelen. We mogen ons mede door deze geschiedenis een echte handelsnatie noemen. We wisten de producten goed aan de man te brengen. Dat ging vroeger vaak met handen en voeten. Dat was toentertijd voldoende om de handel te laten slagen.

Tegenwoordig is de wereld het strijdtoneel waarop veel handel plaatsvindt. Het gros van de bedrijven is actief buiten Nederland. Met handen en voeten red je het niet meer. Je dient elkaars taal te spreken en cultuur te kennen.

Technologie
Door ontwikkelingen als globalisering en een groeiende mobiliteit, komen we dagelijks in aanraking met andere talen en culturen. Veelal online, maar zeker ook op straat. Zowel op je werk, als privé. Denk aan een reclame op televisie, een Instagram bericht of het pakketje dat je bestelt op Alibaba. De wereld is steeds meer met elkaar verbonden.

De technologie heeft er niet alleen voor gezorgd dat we gemakkelijker met elkaar in contact staan, maar ook dat we gemakkelijker bij elkaar op bezoek kunnen. We komen op steeds meer plekken in de wereld. Veel meer plekken dan waar onze (groot)ouders kwamen. Een jaartje reizen na de studie is haast vanzelfsprekend geworden.

Door dit soort ontwikkelingen komen mensen met verschillende achtergronden steeds meer met elkaar in contact. Niet alleen personen, maar ook producten die we kopen komen steeds meer van heinde en verre. Dat heeft tot gevolg dat ook steeds meer mensen in aanraking komen met deze wereldwijde supply chains.

Internationaal profiel
De wereldwijde handel heeft dan ook dringend behoefte aan young professionals met een internationaal profiel. Door internationaal georiënteerde opleidingen aan te bieden, speelt Fontys hier prachtig op in.

Daarbij verwelkomen we als Fontys studenten uit andere landen en sturen we onze eigen studenten op pad. De weide wereld in. Met elkaar in contact geraken. Daarvoor is nodig dat ze met elkaar kunnen communiceren, ook in een andere taal dan alleen het Nederlands. Want Nederland is nou eenmaal niet het middelpunt van de wereld. Niet alles draait om ons.

Bij internationalisering denken we vaak aan het Engels. Een belangrijke wereldtaal. Maar laten we eens ons licht schijnen op het belang van de Duitse taal. Duitsland is voor Nederland de belangrijkste handelspartner, zowel qua import als export. Die relatie zou zomaar verder kunnen gaan toenemen door de Brexit.

Onze sterke Angelsaksische focus de laatste jaren maakt misschien wel een draai richting het oosten, naar het Rijnlands gedachtegoed. Vanuit Duits handelsperspectief komt Nederland op de tweede plek, na China. Voor een deel vinden wordt bij die handelscontacten met Duitsers Engels gesproken. Maar voor een groot deel ook niet.

Een Duitser wil vooral Duits spreken
Een Duitser hecht namelijk veel waarde aan het kunnen spreken van de eigen taal. De Duitser wilt zekerheid inbouwen in datgene dat hij zegt. Dat zit in zijn cultuur. De Duitser staat namelijk voor Gründlichkeit. Spreken in een vreemde taal levert onzekerheid en informatieverlies op, en dus kwaliteitsverlies. Voor een Duitser is het spreken in de eigen taal dus een dikke pré. Bovendien zijn de Engelse taalvaardigheden in Duitsland in veel mindere mate aanwezig dan in Nederland. Vooral als je gaat kijken binnen het midden- en kleinbedrijf.

Daarmee zeg ik niet dat we met z’n allen massaal aan het Duits moeten, maar wel dat het zorgwekkend is dat er in Nederland steeds minder Duits wordt gesproken. We vergeten als echte handelsnatie het belang van onze belangrijkste handelsrelatie! Bovendien is Duits de meest gesproken moedertaal in Europa. Zeker geen schande dus wanneer je deze taal dus goed beheerst.

Met name binnen Fontys Venlo wordt sterk ingespeeld op het belang van de Nederlands-Duitse handel. Veel studenten komen na hun studie op een plek terecht waarbij ze te maken krijgen met het buurland.

Grensregio
Niet alleen voor de BV Nederland, maar vooral voor de regionale concurrentiekracht van de grensregio is het Duits van groot belang. Ten eerste zijn veel Nederlandse grensregio’s binnen de retail en toerisme afhankelijk van Duitse kooptoeristen. Burgers in de grensregio krijgen dagelijks te maken met bijvoorbeeld Duitse kooptoeristen. En andersom doen veel Nederlanders graag inkopen net over de grens in Duitsland.

Met name voor mensen in de grensregio komt het Duits dus goed van pas. Wanneer je goed Duits spreekt, kun je als Nederlander aan beide kanten van de grens een baan zoeken. Onderzoeken laten zien dat er vanuit een grensgemeente als Venlo dan net zoveel banen bereikbaar zijn als vanuit de meeste gemeenten in de Randstad.

Door Duits te spreken, en de cultuur te kennen, kan het urgentiegevoel van ‘weg moeten trekken naar de Randstad’ worden weggenomen. Een enorme kans voor veel krimpende grensregio’s. Investeren we in de grensregio’s niet in het creëren van grensoverschrijdend bewustzijn, dan zal een grensbewoner aan de grens altijd minder kansen hebben ten opzichte van een bewoner landinwaarts. De cirkel blijft dan immers halfrond.