Illegale immigranten zien hbo, ook Fontys, als sluiproute
Immigranten uit vooral Aziatische landen gebruiken studentenvisa voor het hbo om op illegale wijze Nederland binnen te komen. Ook Fontys heeft te kampen met deze praktijk die volgens de Vereniging Hogescholen vermoedelijk wordt aangejaagd door mensensmokkelaars.
Het probleem speelt al enkele jaren. Bij Fontys gingen de eerste alarmbellen af in Venlo, waar twee jaar geleden opeens opvallend veel studenten uit India zich inschreven. Dit jaar ging het vooral om studenten uit Bangladesh, die zich bij ICT, Engineering, BeNT en Economie inschreven.
Landelijk is het aantal aanmeldingen van studenten uit Bangladesh de afgelopen jaren over het hele hbo bijna verviervoudigd. Per hbo-instelling hebben zich de afgelopen jaren honderden van dit soort ‘verdwijnstudenten’ aangemeld.
“Wij kregen het afgelopen half jaar 180 aanvragen van Bengalese studenten, terwijl we er andere jaren in totaal zo'n 10 kregen”, stelt José Theulen, directeur Studentvoorzieningen bij Fontys. “Soms met vijftig tegelijk en uit één stad." Daarmee was meteen duidelijk dat er iets mis was.
"De papieren kloppen dan wel, maar we toetsen vervolgens motivatie en kennis van de taal in een online intakegesprek en dan merk je meteen dat er iets niet klopt.“ Uiteindelijk zijn er slechts acht van deze Bengalese aanmeldingen geaccepteerd.
In de illegaliteit
Voor mensensmokkelaars is het kennelijk een lucratieve handel. ‘Verdwijnstudenten’ die via een hbo-inschrijving het land inkomen, laten zich daarna zelden of nooit zien bij hun studie. Met het verworven studentenvisum kunnen zij een bankrekening openen en een baantje krijgen. Als het visum verloopt, duiken zij de illegaliteit in.
Probleem is dat de hbo-instellingen nauwelijks middelen hebben om het probleem te tackelen. Niet alleen uit India en Bangladesh, ook uit Sri Lanka, Pakistan, Nepal en Nigeria komen dit soort verdachte aanmeldingen. Studenten uit bepaalde landen per definitie weren kan echter niet, dat zou discriminatie zijn.
Dagblad NRC citeert Arnaud Stadermann van de Vereniging Hogescholen. Die stelt dat het een heel lastig fenomeen is omdat het probleem dan weer bij de ene dan weer bij de andere hogeschool speelt. Of, zoals bij Fontys, binnen een instelling dan weer bij de ene locatie of hogeschool en dan weer bij een andere.
Dat kost extra werk en tijd en expertise die er eigenlijk niet is. “Hogescholen zijn ingesteld op het aannemen van studenten, niet op het tegenhouden van potentiële fraudeurs”, stelt Stadermann.
Geen middelen
Daar zit inderdaad precies het probleem, stelt ook José Theulen. “We hebben er de middelen gewoon niet voor. We moeten studenten toelaten als ze voldoen aan de algemene voorwaarden: een toelaatbaar diploma, beheersing van de Engelse taal, een visum en het betalen van het inschrijfgeld.”
“Wij vragen echter als Fontys het visum aan voor deze studenten en hebben dan wel meer regelruimte, daar maken we dan ook goed gebruik van als we de situatie niet vertrouwen. Dat is echter veel werk, want je moet elk inschrijfverzoek afzonderlijk beoordelen. Dat zijn er honderden terwijl je er maar een tiental toelaat.”
Net als onder meer InHolland en Saxion, heeft Fontys daarnaast de voorwaardes uitgebreid met de verplichting ook leefgeld en de bijdrages voor het IND over te maken voorafgaand aan de aanvraag voor een verblijfsvergunning.
Maar dat is niet de uiteindelijke oplossing, stelt Theulen. “Ik vind dat de Vereniging Hogescholen het voortouw moet nemen om hierover met de betrokken ministeries OCW en Justitie en Veiligheid - die hier ook nog eens niet op dezelfde manier instaan - te gaan praten. Zij moeten zorgen voor een oplossing die ruimte en werkbare regels bevat voor de hbo-instellingen.” [Jan Ligthart]