Tilburg,
29
november
2018
|
17:40
Europe/Amsterdam

‘Gouden tip tegen geweld in de klas is er niet’

Ruim een kwart van de middelbare-schooldocenten heeft afgelopen jaar te maken gehad met schelden, bedreigen en fysiek geweld, blijkt uit onderzoek. Fontys - de grootste lerarenopleider van Nederland - speelt hierop in met haar onderwijs. Maar die ene allesomvattende aanpak is er volgens docenten niet.

“Een kwart is relatief veel”, reageert Marleen Koppers, docent Algemene Professionele Vorming (APV) op Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT). “Dit rapport zal mensen niet erg stimuleren om het vak te kiezen. Marleen KoppersWeinig studenten zullen na lezing zeggen: ‘ja, ik wil het onderwijs in.’”

Tweedejaarsstudent aan de lerarenopleiding in Sittard, Stan Beeren, denkt dat de uitkomst van het onderzoek aankomend studenten gegarandeerd afschrikt. Toch herkent hij het beeld van onrust in de klas niet. “Ik schrok behoorlijk toen ik het rapport las. Afgelopen jaar liep ik stage en ik ben geen enkele keer in een vervelende situatie beland.”

De leraar wiskunde in spé vertelt dat zijn stagebegeleider dagelijks aanwezig was. “Mogelijk weerhield dat leerlingen om hun mond open te trekken.”

Allesomvattende aanpak 
Over de vraag hoe het beste te handelen bij een conflictsituatie in de klas hoeft docent Koppers niet lang na te denken. Die ene allesomvattende aanpak is er volgens haar niet. “Het is vooral belangrijk dat een leraar aanvoelt wanneer hij of zij persoonlijk aangevallen wordt en wanneer een uitbarsting het gevolg is van een heftige thuissituatie. Dan reageer je anders op spanning.”

Collega Rosan Bosma deelt de mening van Koppers. “Er is nooit één juiste manier. Dat is het mooie van het vak, maar tegelijkertijd ook het lastige.” Een duidelijke lijn binnen de school zou volgens Bosma helpend zijn. “Wat tolereren we wel en wat niet? En hoe gaan we met elkaar om?”

Duidelijk en voorspelbaar
Koppers vult aan dat veel ellende valt te voorkomen door duidelijk en voorspelbaar te handelen. “Dan weten studenten exact waar je grens ligt.” Energie steken in een goede relatie met leerlingen helpt eveneens.

Volgens de APV-docent zal iemand met opgekropte frustraties zich eerder laten gaan bij een docent die geen gevoel van veiligheid weet te creëren. Dat wil echter niet zeggen dat daarmee elke onveilige situatie volledig valt te voorkomen.

Aandacht in colleges 
De lerarenopleiding in Tilburg biedt in de eerste twee studiejaren modules die specifiek gaan over klassenmanagement. “Daarin wordt besproken Stanhoe je voor een goede sfeer in de groep zorgt en hoe je een gesprek voert met een leerling”, aldus docent Bosma. Centraal staat de vraag: welke middelen kan ik als docent inzetten om een veilig leerklimaat te creëren?

Student Stan Beeren vertelt over de thema’s die op zijn studie besproken worden. “Wat doe je als een leerling begint te schelden? Hoe ga je om met agressie?” Maar hij geeft ook aan dat deze onderwerpen minimaal aan bod komen in de collegezaal in Sittard.

Groepsdruk
Naast het preventieve aspect krijgen studenten ook meer inzicht in hun eigen gedrag en in groepsdynamica. Zo wordt binnen het vak Ontwikkelingspsychologie aandacht besteed aan de ontwikkeling van jongeren zelf.

Het opzoeken van grenzen en groepsdruk speelt hierin volgens Bosma een grote rol. “Niet iedere leerling staat achter een bepaald incident dat zich in de klas afspeelt. Sommigen lopen mee, anderen durven juist niks te zeggen vanwege groepsdruk.”

Voorbeeldgedrag 
Bosma benoemt het feit dat lerarenopleiders zelf een grote voorbeeldrol hebben. “Als er in mijn klas het woord ‘homo' wordt geroepen, ga ik in gesprek met de desbetreffende student. Dan vraag ik hoe hij/zij daar als docent mee om zou gaan.”

“We willen studenten duidelijk maken dat wanneer je Rosan Bosmawerkzaam wordt in het onderwijs, het niet altijd betekent dat je alleen lesgeeft. Een docent moet ook goed voor zichzelf zorgen, problemen bespreekbaar maken en contact onderhouden met zijn of haar teamleider."

"Eerstejaarsstudenten denken vaak te weten wat een docent exact doet. Vaak klopt dat beeld niet met de werkelijkheid. Daarom laten we hen in lesweek vier van het eerste studiejaar al snuffelen aan het beroep. Op die manier kunnen studenten ontdekken of het beroep van docent bij hen past.”

Dramales
Voor tweedejaarsstudenten verzorgt Koppers maandag 3 december samen met een collega van Fontys Theater een workshop over spanning in de klas. “Op die manier kunnen studenten zich realiseren wat spanning in hun lijf met ze doet? Hoe ga ik daar mee om? Ze leren zichzelf kennen, krijgen inzicht in hun gedrag.”

Meer nadruk in de opleiding op gezag en discipline kan volgens Marleen Koppers zeker geen kwaad. Ook hamert ze op het belang van conflictpreventie. Maar ook al legt FLOT een solide basis, er is geen waterdichte garantie voor een toekomst zonder bedreiging. De gouden tip die alle stress oplost heeft de lerarenopleider dan ook niet: “Leerlingen weten dondersgoed bij wie ze wel en niet kunnen kloten tijdens de les.” [Femke Molenaar]

Reacties (0)
Bedankt voor uw bericht.