Eindhoven,
20
september
2017
|
17:43
Europe/Amsterdam

'Geef managers anti-pesttraining'

Het is niet iets dat na de middelbare school stopt

Het is deze week de Week tegen pesten. Die lijkt dan vooral voor leerlingen van de basisschool en middelbare school bestemd. Maar pesten gebeurt op alle niveaus, onder studenten én onder medewerkers. "Op mijn middelbare school pestten zelfs docenten elkaar onderling."

Het zou een goede zaak zijn als het management van Fontys training krijgt in het herkennen en bestrijden van pesten. Niet omdat pesten onder medewerkers van Fontys vaker voorkomt dan elders, maar omdat het heel belangrijk is dat leidinggevenden direct en adequaat optreden. Dat zegt Odiel Coopmans, een van de zeven vertrouwenspersonen bij Fontys. ''Als de leiding niet doorpakt, kan er grote schade ontstaan'', zegt de docent aan de Fontys Hogeschool Techniek en Logistiek in Venlo. Mogelijke gevolgen zijn dat gepeste medewerkers burned out raken, overplaatsing aanvragen of zelfs vertrekken. Coopmans en haar collega's hebben de indruk dat pesten op Fontys niet vaker of minder vaak voorkomt dan elders. Van de 170 meldingen die zij jaarlijks ongeveer krijgen, heeft een 'aanzienlijk' deel betrekking op pesten, maar een precies aantal is niet te geven. ''Vaak is pesten onderdeel van het verhaal van de mensen die bij ons komen, maar speelt er nog meer.''

Renee (MER): “Ik denk dat pesten niet gebonden is aan een bepaalde leeftijd. Op mijn middelbare school pestten zelfs docenten elkaar onderling. Dit ging zo ver, dat één van mijn docenten zelfmoord heeft gepleegd. Ik heb gelukkig zelf nooit te maken gehad met pesterijen, maar vind dat wanneer iemand gepest wordt, daar zelf wat van moet zeggen. Als je dat zelf niet durft, moet je vooral aankloppen bij een mentor of bij vrienden.”

Pesten op het hbo
De Belgische onderzoeker Gie Deboutte, die onderzoek doet aan de Universiteit Antwerpen en de hogeschool UC Leuven-Limburg, schat in zijn boek (Cyber)pesten in het hoger onderwijs dat vorige week uitkwam, dat zeven procent van de studenten in Nederland wordt gepest. Het is in ieder geval niet iets dat na de middelbare school stopt, zoals sommigen (zie opmerkingen van studenten onderaan dit artikel) denken.
Pesten onder medewerkers neemt andere vormen aan dan onder studenten, zegt Coopmans. ''Medewerkers hebben langdurig met elkaar te maken. Het pesten kan subtiel, geniepig en structureel worden. Bij studenten zie je eerder dat iets zich in een half jaar ontwikkelt en dan tot een heftige uitbarsting komt." Bij beide groepen komt het pesten meestal neer op uitsluiting. ''Informatie over een vergadering of een groepsmoment niet geven of een app niet doorsturen, en dan zeggen: oh, vergeten je te mailen, sorry. En dan niet één keer, maar structureel.''

Jelle (Elektrotechniek): “Ik ben op de basisschool weleens gepest. Maar dit is nooit uit de hand gelopen. Pesten is iets wat er altijd zal zijn. Het hoort er bijna bij om zo maar te zeggen. Er is een verschil tussen plagen en pesten. Het wordt pesten zodra je het zelf niet meer leuk vindt. Maar meestal is het voor de ander nog niet duidelijk wanneer jij er niet meer om kan lachen. Ik merk nu niks meer van pestgedrag in mijn omgeving. Ik denk dat pesten ook meer iets is voor in de puberteit. Daarna heb je door wat écht belangrijk is en stop je met onzin zoals pesten.”

Open oog
Eigenlijk zou iedereen een open oog moeten hebben voor pesten, zegt Coopmans. ''Zoiets moet in de bedrijfscultuur zitten.'' Een training of workshop voor het management kan daarbij helpen. ''Ik weet niet of je het ook voor alle docenten praktisch kunt organiseren, ik zie het in bepaalde opleidingen wel voorbij komen.''
Wanneer een student of medewerker bij Coopmans of haar collega's komt omdat hij gepest wordt, 'is er al heel wat gebeurd', zegt zij. ''Want het betekent dat een mentor of leidinggevende, naar wie de gepeste persoon toegaat, de zaak niet heeft kunnen oplossen. Slechts een enkele keer komt iemand rechtstreeks, omdat er geen klik is met mentor of leidinggevende of omdat deze er zelf bij betrokken is.'' Wat wel vaak gebeurt: dat een mentor of leidinggevende die een geval van pesten op zijn bord krijgt, de vertrouwenspersoon om advies vraagt.

Fatima (Commerciële Economie): “Ik merk hier op Fontys niet dat er gepest wordt. Ik denk ook dat dat komt omdat je op een hbo-opleiding zit. Iedereen is hier wat ouder. Daarnaast merk ik dat mensen van mijn studie erg open en sociaal zijn. Dat scheelt ook veel in of er gepest wordt of niet. Op de basisschool was pestgedrag makkelijker te herkennen. Dan was het altijd een grote groep tegen één iemand. Tegenwoordig gaat pesten denk ik veel meer digitaal en is het niet meer zo goed zichtbaar. Ik denk dat als je gepest wordt, je moet gaan praten met je SLB-er of decaan. Blijf er vooral niet zelf mee rondlopen.”  [Renée de Kruif en Debbie Langelaan]  

Bovenste foto: Odiel Coopmans