Gaat de rente op jouw studieschuld omhoog?
Studenten lenen tegen nul procent rente, maar dat gaat veranderen nu de rente op de kapitaalmarkt stijgt. Hoe zit het ook weer: wanneer past DUO de rente aan en hoe hard kan het gaan? Alle vragen, antwoorden én voorbeelden op een rij.
Let op, geld lenen kost geld! Maar voor studenten met een studieschuld ging die waarschuwing niet op. De laatste jaren was de rente nul procent. Leende je tienduizend euro, dan moest je tienduizend euro terugbetalen, en geen cent meer.
Sommigen zijn het vergeten, maar normaal gesproken moet je betalen voor een schuld. Dan leen je bijvoorbeeld tienduizend euro en betaal je door de jaren heen elf-, twaalf- of dertienduizend euro terug. Omgekeerd kun je bij de bank rente op je spaargeld krijgen.
De rente op studieschulden is sinds 2017 nul euro. Kunnen ze dat niet zo houden?
De politiek heeft de rente gekoppeld aan de rente die Nederland betaalt op staatsleningen. Hoe meer Nederland moet betalen voor een lening, hoe meer ook de student aan rente kwijt is.
Maar die rente is altijd laag, toch?
Niet altijd. Dertig jaar geleden was de rente op studieleningen 9,49 procent en in 2008 was het tarief 3,58 procent. Maar lenen bij DUO is goedkoper dan lenen bij een bank.
Wanneer past DUO mijn rente aan?
Voor oud-studenten staat de rente vijf jaar vast. Dus als DUO vorig jaar jouw rente bepaalde op nul procent, dan blijft dat voor die termijn nul procent.
Hoe bepaalt DUO het tarief?
Dat is gekoppeld aan de vijfjarige staatsleningen. De vraag is steeds: wat heeft de staat afgelopen jaar gemiddeld aan rente betaald op deze leningen? Deze rente kwam in februari voor het eerst even boven de nul en is de afgelopen drie maanden gestegen naar 1,3 procent.
Wanneer gebeurt dat?
Oké, let op. DUO rekent altijd van oktober tot oktober. Stel, de rente stijgt dat jaar in een kaarsrechte lijn van nul naar zes procent, dan is de rente gemiddeld drie procent. Afgelopen oktober stond de rente overigens een half procent onder nul.
Een paar jaar geleden protesteerden studenten tegen hogere rente op studieleningen. Hoe zat dat ook alweer?
Vroeger moesten studenten binnen vijftien jaar hun schuld aflossen, met de komst van het leenstelsel werd die periode verlengd naar 35 jaar. Met aanloop en jokerjaren erbij kun je zomaar 42 jaar bezig zijn met terugbetalen. Het vorige kabinet wilde het tarief van de rente op tienjarige staatsleningen gaan hanteren. Gemiddeld zouden studenten zo vijfduizend euro extra rente betalen en zo kon de overheid 226 miljoen euro besparen.
Maar dat ging niet door?
Nee. Het leenstelsel was toch al niet populair. Ook in de politiek was er veel weerstand tegen deze verandering. Het plan is uiteindelijk in de Eerste Kamer gestrand.
Kunnen de senatoren de huidige rentestijging ook even tegenhouden?
Zo werkt dat niet, want deze stijging komt niet door een nieuwe wet. Dan valt er voor de Eerste Kamer niets tegen te houden.
En wil het kabinet er dan niets aan doen?
Vermoedelijk niet. In september 2023 komt de basisbeurs terug en het lijkt erop dat het kabinet zichzelf al gul genoeg vindt voor studenten. [HOP, Jan Ligthart]