Fontys zoekt grenzen onderwijsbevoegdheden op
Fontys start in september met twee opleidingen: Pabo-ALO en Learning College. Met deze pilots zoekt Fontys al de grenzen van de onderwijsbevoegdheden op. Bevoegdheden waarover de ministers van Onderwijs eind dit jaar oordelen of ze nog wel van deze tijd zijn.
Bij de nieuwe opleidingen maakt de ene de studenten breder inzetbaar en geeft de andere een loopbaanperspectief op basis van talent. Bij beide pilots is Fontys Hogeschool Kind en Educatie (FHKE) betrokken.
De vier- tot vijfjarige Pabo-ALO (ALO staat voor Academie voor Lichamelijke Opvoeding) betreft een samenwerking met Fontys Sporthogeschool. Studenten kunnen daarbij twee bevoegdheden behalen: leraar basisonderwijs en leraar lichamelijke opvoeding.
“Daarmee proberen we de onnodige belemmering weg te nemen dat ze twee keer een volledige opleiding moeten doorlopen. Met de ALO-bevoegdheid mogen afgestudeerden ook in het voortgezet onderwijs lesgeven”, weet directeur Astrid Venes van FHKE.
Learning College
Samen met Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT) start FKHE in september met Learning College. Studenten zetten hierbij hun eigen leerroute op en ontdekken gaandeweg hun talenten.
Venes: “Dat zit op het snijvlak van de pabo en een tweedegraads bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs (VO).” Het gaat om een vierjarige bachelor waarmee afgestudeerden aan de slag kunnen in zowel het onderwijs als bedrijfsleven, bijvoorbeeld op een afdeling HRM.
Advies aan ministers
Venes ziet nog meer mogelijkheden als het stelsel van bevoegdheden wordt aangepakt, zoals de landelijke Commissie Onderwijsbevoegdheden vanaf deze week gaat onderzoeken.
Onderwijsbevoegdheden worden nu vaak als knellend en rigide beschouwd. Zo mag een basisschooldocent van groep 8 geen les geven aan een brugklas in het VO, terwijl die leerlingen maar een jaar ouder zijn.
Volgens Venes zijn afgestudeerde pabo-studenten ‘ongelofelijk populair’ in het vmbo en de onderbouw van het havo/vwo. Ze kunnen daar nu al beginnen als ondertussen de tweedegraads bevoegdheid wordt behaald.
Loopbaan uitstippelen
“Maar voor die bevoegdheid moeten ze het volledige pakket doorlopen en dat is jammer. Zij zouden namelijk uitstekende specialisten kunnen zijn in bijvoorbeeld het vmbo. Wij zien veel meer mogelijkheden voor specialisaties. Daarmee kunnen mensen vervolgens hun eigen loopbaan uitstippelen.”
De Pabo-ALO loopt op de mogelijke vernieuwingen vooruit, al blijft deze opleiding binnen de grenzen van de huidige onderwijsbevoegdheden, weet de FHKE-directeur.
“Vanuit het werkveld is er behoefte aan mensen die breder inzetbaar zijn. Pabo-ALO sluit daar heel erg op aan. Zoals deze zijn er meer combinaties mogelijk maar belangstellenden stuiten nu nog op drempels, omdat ze lesstof opnieuw moeten leren maar dan in een andere context.”
Knelpunten
Ook directeur Anton van den Brink van Fontys Lerarenopleiding Sittard loopt tegen knelpunten aan binnen het huidige stelsel. De bevoegdheden zijn in zijn ogen best breed. Zo mag iemand met een tweedegraads bevoegdheid lesgeven op vmbo, mbo en de onderbouw van havo/vwo. Hij vindt dat het makkelijk moet worden om van vakgebied te switchen.
“Een aardrijkskundedocent die binnen zijn havo ook natuurkunde wil gaan geven, moet nu toch een relatief lange opleiding volgen. Het werkveld wil flexibiliteit en snelheid”, aldus Van den Brink, die op dit gebied veel samenwerkt met Venes.
Beiden spreken de hoop uit dat lerarenopleidingen op de schop gaan als de overheid een nieuw stelsel van onderwijsbevoegdheden invoert. Wel kunnen vakbonden en zittende docenten een belemmerende factor worden, schat Van den Brink in.
“Hervorming van het stelsel kan een gevoel van degradatie oproepen. Het lijkt erop dat er straks routes komen die minder lang duren en voor meerdere vakken een bevoegdheid opleveren. Alsof je je rijbewijs veel sneller kunt halen en er dan ook een vrachtwagen en motor mee mag besturen. Daar moet goed naar gekeken worden.” [Tim Durlinger]