Fontys vist mee in vijver Nationale Wetenschapsagenda

Veilig gebruik van big data en de participatie van jongeren die dreigen te radicaliseren. Op deze twee gebieden gaat Fontys de komende jaren uitgebreid onderzoek doen. De onderzoeken maken deel uit van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). Deze week is groen licht gegeven voor in totaal acht van dergelijke grootscheepse, prestigieuze onderzoeken. De twee projectleiders bij Fontys vertellen waar het over gaat.

Hoe kun je jongeren die dreigen te radicaliseren verleiden om een ander pad in te slaan en hun talenten te gaan ontwikkelen? Ze verleiden om hun dromen te reframen? Fontys-lector Maike Kooijmans (Fontys Hogeschool Pedagogiek) promoveerde in 2016 op dit onderwerp en is nu een van de kartrekkers binnen het project ‘Pedagogisch onderzoek naar online talentontwikkeling’.

Reframen
“Het gaat om jongeren die in het dagelijks leven, op school en in de maatschappij voortdurend te horen krijgen dat ze het niet goed doen. Ze hebben veel ‘faalervaringen’. Ze raken daardoor gefrustreerd en zijn vatbaar voor radicalisering”, legt Kooijmans uit. Om dat te voorkomen zijn er programma’s die proberen het gedrag van deze ‘kwetsbare jongeren’ te veranderen. Maar volgens Kooijmans kun je beter inzetten op een veerkrachtige identiteit door talentontwikkeling. Dit kan door deze jongeren bijvoorbeeld zelf vlogs te laten maken over hun ervaringen en over hun dromen.

Kooijmans gaat nu met verschillende partners haar theorie verder uitwerken. Het doel is om professionals die in de praktijk met deze jongeren werken handvatten te geven om talentontwikkeling te ondersteunen. “We gaan, samen met bijvoorbeeld jongerenwerk, uitproberen hoe de theorie in de praktijk kan worden toegepast.” Het onderzoek waar Kooijmans aan meewerkt is één van de verschillende projecten binnen het thema ‘Hoe kan de positie van jongeren in een veerkrachtige samenleving worden versterkt?’. Hoofdaanvrager hiervan is een consortium van onderwijsinstellingen en instellingen uit het werkveld.

Digitale samenleving
‘Hoe kunnen we de digitale samenleving beter begrijpen en verder brengen?’, is een ander thema uit de Nationale Wetenschapsagenda. Aan een van de projecten binnen dit thema werkt lector Gerard Schouten van Fontys Hogeschool ICT mee. "Ons onderwerp is ‘verantwoorde waardecreatie met datagedreven service-innovatie’. Als hogeschool richten we ons op toepassing en praktijk, universiteiten doen meer het wetenschappelijk onderzoek", legt Schouten uit,

“Big data speelt een steeds belangrijker rol in de maatschappij. Het is echter niet altijd duidelijk wie kan en mag beschikken over gegevens, hoe analysemethoden precies werken en hoe nauwkeurig ze zijn. Neem bijvoorbeeld een app voor medisch gebruik. Je kunt een fotootje nemen van een vlekje op je huid als je het niet vertrouwt, en deze opsturen. Je krijgt dan een advies: ga naar de dermatoloog, naar de huisarts of doe niets want er is niks aan de hand. Hoe die analyse precies gaat is in veel gevallen niet transparant en niet traceerbaar”, vertelt Schouten.

Dat is om allerlei redenen ongewenst. “Misschien is er een crèmeproducent betrokken bij de app, die op deze manier de verkoop wil stimuleren. En wat als de app een verkeerde diagnose stelt? Dan wil je achterhalen hoe dat kon gebeuren. Binnen afzienbare tijd moet het afgelopen zijn met die ondoorzichtigheid. De Europese General Data Protection Regulation, die volgend jaar ingaat, eist transparantie."

Stoplichtmodel
De huidkanker-app is maar een voorbeeldje, zegt Schouten. Fontys gaat met een aantal onderzoekspartners vanaf januari 2018 een medische case 'bouwen'. "We denken nu aan de onderzoeksvraag hoe we de gegevens van een grote hoeveelheid patiënten kunnen ontsluiten en gebruiken voor medisch onderzoek en ontwikkelingen zonder dat de privacy in het geding komt. Daar zou je een protocol voor kunnen ontwikkelen. Bij onze partners zit bijvoorbeeld een bedrijf dat heel goed is in het visualiseren van data. Ik zie zo voor me dat die een soort stoplichtmodel maken: groen als je voor het gebruik van de patiëntgegevens alle voorwaarden in acht hebt genomen, rood als dat niet het geval is."

Behalve de Fontys Hogeschool ICT is ook de lector Recht en Digitale Technologie Colette Cuijpers van de Juridische Hogeschool Avans & Fontys bij het project betrokken. De komende tijd zullen daar zeker ook studenten en andere medewerkers bijkomen, meldt Schouten.

De Nationale Wetenschapsagenda
NWO heeft financiering toegekend aan de aanvragen voor acht routes van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) van ieder maximaal € 2,5 miljoen. De aanvragen zijn ingediend door breed samengestelde consortia die onderzoek gaan doen op drie thema’s die eerder door OCW zijn gekozen: onderwijs en jongeren in een veerkrachtige samenleving, digitalisering als aanjager van vernieuwing en natuurwetenschappelijke kennis als bron van vernieuwend vermogen. Hiermee voert NWO de Startimpuls uit in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). [Petra Merkx en Debbie Langelaan]