Fontys gaat hbo-onderzoek ‘krachtiger’ neerzetten in strategie 2021-2025

Fontys heeft een nieuwe strategie in de maak voor de periode 2021-2025. Echte koerswijzigingen zijn er niet, maar ‘we gaan eerdere keuzes veel explicieter maken’, zegt bestuursvoorzitter Joep Houterman. En van een aantal zaken wordt afscheid genomen.

De strategie moet nog langs verschillende gremia zoals de Centrale Medezeggenschapsraad, waar het stuk bij de laatste openbare vergadering al wel kort werd besproken, maar is in grote lijnen klaar. In verschillende dialoogsessies hebben medewerkers afgelopen maanden hun inbreng gehad.

Echte trendbreuk
Wat is volgens Joep Houterman, voorzitter van het College van Bestuur, de grootste verandering? “Een echte trendbreuk is hoe we ons onderzoek gaan organiseren. Daarvoor willen we dat onze lectoren gaan samenwerken in multidisciplinaire teams. Zo worden we veel krachtiger naar de buitenwereld.”

Fontys is een van de grootste hogescholen van Nederland en door die omvang heeft het veel disciplines in huis, van kunst- tot techniekonderwijs. Ze hebben (bijna) allemaal eigen praktijkgericht onderzoek, georganiseerd in lectoraten, met aan het hoofd een lector.

Daar kan de hogeschool beter gebruik van maken als de lectoraten samenwerken. Ze blijven wel verbonden aan hun eigen onderwijsinstituut, maar pakken samen onderwerpen op in nog op te richten expertisecentra. Overigens gebeurt dat nu al op kleine schaal.

Talent voor Society
In de nieuwe strategie neemt Fontys afscheid van het credo TEC for Society. Dat wordt: Talent for Society. Het woord TEC werd vaak als ‘technisch’ opgevat en dat was niet wat ermee bedoeld werd (het stond voor Technology, Entrepreneurschip en Creativity). “Het heeft zijn functie gehad, we borduren er nu op voort”, aldus Houterman.

Met Talent for Society wil Fontys uitstralen dat de hogeschool er alles aan doet om haar studenten te helpen om hun talenten te ontwikkelen. Onder meer door hen hybride leeromgevingen aan te bieden: niet alleen les in de schoolbanken, maar ook in labs en werkplaatsen, vaak in samenwerking met bedrijven en instellingen. Iedere opleiding moet die in de toekomst hebben.

En met ‘for Society’ wil Fontys aangeven dat deze studenten en toekomstige werknemers gaan meewerken aan het oplossen van de ‘wicked problems’ van onze maatschappij, zoals de energietransitie en de behoefte aan technologische vooruitgang in de zorg. Of de verdere ontwikkeling van artificiële intelligentie (AI).

Uitbreiding portfolio
Die talentontwikkeling zou dan op meerdere niveaus moeten kunnen. Nu is dat nog vooral op het bachelor-niveau, 6. Daarvan heeft Fontys 75 opleidingen. Maar er bestaat ook nog een niveau 5: de Associate degree en niveau 7: de master.

Er komen dus meer Associate degrees (nu zijn er 15) en meer masters (nu 28). Maar hoeveel dan, dat kan Houterman niet zeggen. “Dat wil ik ook helemaal niet. Want het gaat niet om de hoeveelheid. Ik heb liever dat er brede Ad’s komen dan dat er veel komen. Een brede Ad kan veel flexibeler inspelen op veranderingen in de markt.”

Voor de masters geldt dat dit nu bij Fontys vooral onderwijsmasters zijn, maar masters in de techniek of gezondheidszorg zijn straks ook mogelijk. Ook niveau 8 halen (equivalent van promoveren aan een universiteit) kan in de toekomst bij Fontys.

Einde aan decentrale besturingsfilosofie
Waar Fontys nu ook ‘officieel’ afscheid van gaat nemen is de ‘decentrale besturingsfilosofie’. De 25 onderwijsinstituten blijven weliswaar autonoom waar het hun onderwijstaken betreft, maar de ondersteunende processen gaat Fontys waar dat kan standaardiseren.

Dit proces is al in gang gezet. De invoering van het learning management system Canvas Fontys-breed, die nu plaatsvindt, is er een voorbeeld van.

Houterman: “Autonomie op de onderwijstaken is voor instituten belangrijk voor de binding met de eigen opleidingen, maar ook voor de contacten met het werkveld. Zij hadden tot nu toe veel vrijheid bij het kiezen van ondersteunende systemen, maar dat werkt suboptimaal.”

Flexibeler
Zeker nu het onderwijs ook ‘flexibeler’ moet worden, studenten kunnen op meerdere instituten les volgen, is het belangrijk dat er overal dezelfde systemen worden gebruikt, aldus de bestuursvoorzitter. “De instituten kunnen zich dan 100 procent op het onderwijs richten.”

Deze beweging betekent volgens Houterman niet dat er rigoureuze wijzigingen in de organisatie komen. “Dit gebeurt binnen de bestaande structuren, hoewel er best ergens iemand van plaats zal wisselen.”

Blended onderwijs
In de conceptversie van de strategie staat dat er meer online onderwijs komt, maar daar bedoelt de hogeschool volgens Houterman absoluut niet mee dat er minder fysiek onderwijs komt.

“Waar we ons door de coronacrisis meer dan ooit van bewust zijn, is hoe belangrijk de sociale dimensie in ons onderwijs is. Maar we zijn ook steeds bekwamer geworden in het online onderwijs en kunnen nu het blended leren verder ontwikkelen, zodat het een goede combinatie van online en offline onderwijs wordt.” [Petra Merkx]