Eigen baantje redden

De restauranthouder wist waarom hij geen personeel kon vinden. Hij hoefde maar naar buiten te kijken om ‘zijn personeel’ voorbij te zien zoeven: kleurige jongens en meisjes gereduceerd tot een fiets en een Fruitella. En, hij gaf ze gelijk: verlieslijdende thuisbezorgbedrijven, gefinancierd door buitenlandse durfkapitalisten, betalen veel beter dan ploeterende restauranthouders.  

Het is een extreem voorbeeld van de automatiseringsmythe. Het hardnekkige idee dat digitale technologie leidt tot minder benodigde arbeidskrachten. Het is een belofte, die vrijwel nooit wordt ingelost, zeker niet waar de menselijke factor een belangrijke rol speelt. Op terras, in het onderwijs, bij de politie of in de zorg.

Zorginstellingen bijvoorbeeld, investeren veel in apps, AI, data, sensoren en de onvermijdelijke zorgrobots. Het betaalt zich zelden terug. Zorgrobots worden meestal enthousiast binnengereden, soms krijgen ze zelfs een naam, maar een paar weken later komen ze de kast niet meer uit. Arie Boomsma zou er een leuk tv-programma van kunnen maken.

Het is een groot probleem. Immers, al dat vertrouwen in automatisering zorgt ervoor dat andere oplossingen op de achtergrond raken. Oplossingen waarbij de kans op succes vaak veel groter is. Bijvoorbeeld: minder bureaucratie, minder functietitels die eindigen op coach, officer of manager en de besparing investeren in mensen die het werk doen.

Dus, waarom dan toch steeds die nieuwe automatiseringsplannetjes? Wie verzinnen die? Zouden het misschien die managertypes zijn? En zou het kunnen dat ze dat niet doen omdat ze er echt in geloven, maar als afleidingsmanoeuvre?

Dat ze in robots investeren om hun eigen baan te redden?

 Rens van der Vorst is technofilosoof, werkt bij Fontys Hogescholen ICT en Engineering en is auteur van 'Waarom je altijd wilt winnen van je navigatieysteem'. Lees hier de eerdere columns die hij voor Bron schreef.