Een flinterdun lijntje dat wel eens knapt

Het lijkt mij echt geen goed idee om deze dubieuze site over "wit huiswerk" met verwijzingen naar allerlei broddelwetenschappers als Gloria Wekker steeds te noemen. Ik wil je dan ook vragen (ook na de vorige aansporing) te stoppen met het verspreiden van wetenschappelijke kwestieuze informatie. Ik vind dat werkelijk onverantwoordelijk naar onze studenten toe. In tijden van nepnieuws is het echt onverstandig als we over zulke zaken, mensen als Wekker et al., die een loopje nemen met objectiviteit (Wekker in Vrij Nederland: "Ik ben niet van de objectiviteit. Dat is óók een reden waarom mensen betwijfelen of ik een echte wetenschapper ben. In een heleboel kritische wetenschappen, zoals gender studies en culturele studies, is dat ideaal van de objectiviteit allang achterhaald. Wij zeggen: die objectiviteit is een schaamlapje voor de posities die mannen innemen."), (indirect) aan het woord te laten.

@wim van de Riet:
Het lijkt me een beetje onevenredig om te klagen dat er een podium wordt gegeven aan deze of gene gedachte die niet objectief zou zijn, als we nog vijf keer moeten doorklikken voordat we bij die gedachte zijn. Je kan ook even ingaan op wat Saskia zelf zegt, of zelfs maar alleen naar wat daar wel redelijk aan is.

Ik voel me ook niet comfortabel met wat voor soort believers beweging ook, maar ik ben het wel met Saskia eens. Humor is om te lachen als je de aanval inzet op mensen of ideeën die macht en hoogmoed vertegenwoordigen, en zo kan het ook grappig zijn om jezelf belachelijk te maken. Maar het is vaak minder leuk om te lachen om mensen die verder zelf weerloos zijn.

@Edwin Schravesande: Dit kent een voorgeschiedenis, waar Saskia Blom van op de hoogte is, maar de buitenstaander (natuurlijk) niet. Vandaar dat mijn reactie ook een beetje uit de lucht lijkt te komen vallen. Saskia Blom gaf eerder in een column (https://bron.fontys.nl/laat-studenten-niet-de-last-dragen-neem-actie-voor-een-inclusief-fontys/) over een soortgelijke kwestie een ondeugdelijke onderbouwing door te verwijzen naar de impliciete-associatietest (beperkt voorspellend vermogen) en naar microagressies (onderzoeksprogramma kent allerlei beperkingen) en meende unconscious-biastrainingen (geen duidelijk aantoonbaar wetenschappelijk effect) aan te moeten bevelen voor het voltallige Fontys-personeel [zie mijn verdere reacties aldaar]. Ik snap gegeven haar natuurkundeachtergrond, dat zij natuurlijk niet volledig op de hoogte kan zijn van de zin en onzin binnen de sociale wetenschappen, maar dat zou juist moeten betekenen dat zij voorzichtig zou moeten zijn. Ik vind bijvoorbeeld ook niet dat ik mij kan aansluiten bij die zeventien miljoen virologen die Nederland ondertussen kent en daarbij even op een Fontys-pagina een link moet neerzetten naar een pagina van een of andere W. Engel (dansleraar), die ons het echte verhaal verteld. Dat er dan wordt verwezen naar een pagina als "wit huiswerk" (wit? huiswerk?; je meent het …) waarbij de literatuurlijst niet alleen verwijst naar Wekker, maar ook naar Philomena Essed (recensie uit NRC: "iedere methodologische verantwoording ontbreekt, … logica [wordt] geheel … opgeofferd aan de strijdbaarheid") lijkt mij dan ongelukkig. Ik vrees dat Saskia Bloms strijdbaarheid haar op zulke momenten dan in de weg zit. We (en nu [en dat doe ik eigenlijk al die tijd al] spreek ik even vanuit mijn rol als Fontys-docent van verscheidene onderzoeksvakken en het afstuderen) moeten onze studenten niet het idee geven dat werken van Wekker of Essed vergelijkbaar zijn met werken van andere onderzoekers op het gebied van discriminatie en racisme, die wel waarde hechten aan objectiviteit en methodologische onderbouwing (en die zijn er zeker wel). Als je iets wil onderbouwen of als je iemand iets wil bijbrengen, verwijs dan niet naar kwestieuze sites. Dat is mijn boodschap die ik wilde overbrengen. En vanuit mijn strijdbaarheid, kom ik dan kennelijk direct over.

Die strijdbaarheid lijk ik nu ook te ontwaren bij Nantawan Kwanjai, die haar argumenten kracht probeert bij te zetten, door een link neer te zetten van een foto van een gegeselde zwarte man, om aan te tonen dat racisme "dodelijk" ernstig kan zijn en dat daarom geen plaats is voor grappen. Het nadeel van zo een manier van redeneren, is dat ik net zo goed een foto kan plaatsen van een mishandelde vrouw, om aan te tonen, dat grappen over vrouwen echt niet meer kunnen. Mijn Vlaamse collega zou net zo goed een foto kunnen laten zien van een Belg met een blauw oog, om te demonstreren dat Belgenmoppen toch echt uit de tijd zijn.

Ik heb het idee dat de discussie die Jacky Eickes aanzwengelde juist ging over wanneer het nog wel kan en wanneer het niet meer kan. Als ik zo de (eerste) antwoorden lees, kunnen grappen over bepaalde bevolkingsgroepen nooit meer, en in geen geval. De BBC koos er in eerste instantie ook voor om daarom een bepaalde aflevering van Fawlty Towers te schrappen van hun streamingdienst. Als ik dat zou volgen, dan zou ik ook mijn volledige boxset van Monty Python (waar toch wel wat stereotiepe vertolkingen van bepaalde leden van bepaalde bevolkingsgroepen in voorkomen) direct bij het grofvuil moeten zetten. John Cleese [jonge lezers: dit is een komiek, niet een wetenschapper] geeft op de vraag/opmerking "The people who historically have had more power in a society don’t get to decide what’s offensive to those who historically have had less power." ook het antwoord: "Eighty percent of people out there on the sidewalk will tell you they are oppressed by the system. All I’m saying is that all these definitions and rules are not cut-and-dried." We blijven het probleem houden, dat altijd wel iemand aanstoot kan nemen aan een grap en dat die persoon op een of andere manier zich onderdrukt kan voelen. Zo zal de gemiddelde PVV- of FvD-stemmer zich tegenwoordig ook wel beschouwen als een, door het systeem van Haagse regenten, onderdrukte blanke man of vrouw. Als ik een grap zou maken over mijzelf als blanke heteroseksuele man (overigens geen PVV- of FvD-stemmer), dan zou ik (in)direct ook de op de "blanke trots" trappen van de volgers van deze partijen. Zelfspot verwordt dan ook tot een "no-go". Ik ben geen expert op dit gebied, maar ik wil waken voor te makkelijke uitspraken die met een te grote stelligheid worden geponeerd.